دستفروشان رشت به رسمیت شناخته می‌شوند

 مهسا طالبی|  رشت-خبرنگار:

دستفروشی پدیده جدیدی در رشت نیست. بخش زیادی از بازارهای محلی گیلان و رشت را دستفروشان تشکیل می‌دهند، اما جز داخل بازارهای محلی رشت، در حاشیه خیابان‌هایی مثل سردار جنگل و میدان شهرداری و چهار طرف پیاده‌راه، خیابان مطهری و گلسار دستفروشان دیده می‌شوند. گفته می‌شود بیش از دو هزار دستفروش در رشت فعالیت می‌کنند که اهل رشت هستند یا از شهرهای اطراف برای فروش کالاهای خود می‌آیند. محصولات کشاورزی محلی تا انواع پوشاک و لوازم ضروری و خرد خانگی و... نیز در بساط آنان دیده می‌شود. 
دستفروشان برای کسبه بازار ناخوشایند هستند، البته گاهی طرح‌های ضربتی برای جمع‌آوری دستفروشان اجرا می‌شود اما در نهایت باز هم وضعیت به روال سابق برمی‌گردد. 
با توجه به بیکاری شدید در بین نسل جوان و تحصیلکرده، برخوردها چندان ادامه‌دار نیست، چون این افراد منبع درآمد دیگری ندارند. با این حال دستفروشان هم به دنبال راهی یا سرپناهی برای فروش و عرضه کالاهایشان هستند تا از چنین برخوردهایی کم شود.


 دستفروشان خواهان ساماندهی 

یکی از دستفروشان رشت که سال‌هاست در محوطه پیاده‌راه به فروش لوازم تزیینی می‌پردازد، درباره ساماندهی این قشر می‌گوید: تعداد ما دستفروشان در رشت خیلی زیاد است. نمی‌دانیم مسئولان مدیریت شهری چه ساز و کاری در نظر گرفته‌اند و چطور می‌خواهند دستفروشان را ساماندهی کنند، اما بهتر است مکانی نزدیک شهرداری انتخاب شود تا ما در آنجا به عرضه اجناس خود بپردازیم.

«رضا فرهمند» که اهل سلیمانداراب است، بیان می‌کند: در این منطقه یک بازارچه داریم که چند سال پیش ساخته شد تا دستفروشان داخل آن ساماندهی شوند،‌ برخی اسکان یافتند و برخی هنوز هم بیرون بازار دستفروشی می‌کنند. اما آنجا به صرفه نیست و در واقع آنقدر شلوغ نیست که بخواهند اجناس زیادی از ما بخرند. بهترین جا برای کاسبی پیاده‌راه میدان شهرداری و خیابان‌های شلوغی همچون مطهری است.

دستفروش دیگری هم در این‌باره می‌گوید: 3 سال است که به دستفروشی مشغولم و گاهی درآمدم خوب و گاهی بد است، اما خوبی کار این است که مجبور نیستم مثل کارگران منتظر دریافت حقوق از کارفرما بمانم. «امیرعباس داورنیا» تاکید می‌کند: فوق دیپلم برق دارم و بارها تلاش کردم کسب و کاری راه‌اندازی کنم اما به دلیل کمبود سرمایه و دریافت‌نکردن وام مکفی، قید آن را زدم و به دستفروشی روی آوردم.

وی ادامه می‌دهد: گاهی در اینجا برخوردهای بدی از سوی برخی کسبه یا ماموران سد معبر با ما می‌شود، اما به هر حال ناچاریم ادامه دهیم. نمی‌خواهیم این مسائل پیش بیاید و بارها با حضور در حیاط شورا با اعضای آن صحبت کرده‌ایم و آنها قول ساماندهی داده‌اند.‌ اگر این اتفاق بیفتد بسیاری از ما با توجه به اینکه نیمه دوم سال همیشه بارانی است، راحت می‌شویم.


تدوین طرح جامع ساماندهی دستفروشان رشت

در این زمینه معاون خدمات شهری شهرداری رشت در گفت‌و‌گویی از تدوین طرح جامع ساماندهی دستفروشان خبر می‌دهد و می‌گوید: این طرح طی دو ماه اخیر مورد مطالعه قرار گرفته و در مراحل نهایی تدوین قرار دارد و تا 10 روز آینده به مراجع ذی‌صلاح ارائه می‌شود.

«علی مقصودی» با اشاره به اینکه شهرداری اعتقاد دارد نگاه به معضل دستفروشی باید تغییر کند، می‌افزاید: در کنار احترام به قوانین باید راهکار عملیاتی برای رفع معضل دستفروشی مدنظر قرار گیرد و اجرایی شود.
معاون خدمات شهری شهرداری رشت تصریح می‌کند: در طرح جدید، معتقدیم ساماندهی دستفروشان تنها با قوه قهریه امکان‌پذیر نیست و لزوماً افرادی که دستفروشی می‌کنند، افراد بدی نیستند و با توجه به شرایط زندگی به دستفروشی روی آورده اند.

مقصودی با اشاره به اینکه در دستورالعمل جدید اقدامات کشورهای توسعه‌یافته و سایر استان‌های موفق کشور مورد مطالعه قرار گرفته و وظایف سایر دستگاه‌های متولی مشخص شده است، بیان می‌کند: در این دستورالعمل ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، محیطی و... مورد توجه قرار گرفته و در تلاشیم تغییراتی در ساختار نیروهای سد معبر و حوزه خدمات شهری شهرداری ایجاد کنیم. حوزه خدمات شهری، مناطق شهرداری، اداره اجراییات شهرداری و سازمان ساماندهی مشاغل شهری شهرداری رشت نقش کلیدی دارند.

وی با اشاره به اینکه هیچ‌کس نمی‌تواند منکر اقتصاد دستفروشی و نقش آن در گردش مالی و اقتصاد شود، می‌افزاید: نمی‌توان از فرهنگ سنتی شهروندان مبنی بر علاقه آنان به خرید از دستفروشان غافل شد. بنابراین راهکارهای جدید در این دستورالعمل پیش‌بینی شده که قطعاً به همکاری سایر دستگاه‌های اجرایی نیاز داریم.

این مسئول در ادامه در مورد اختصاص دادن زمین‌های موقوفه رشت به اسکان دستفروشان برای کسب‌و‌کار هم می‌گوید: این کار ابتدا از سوی شهرداری درخواست شد، چراکه مشکلات زیادی در حوزه بیکاری در رشت وجود دارد و از سوی دیگر برخی از املاک موقوفه در شهر قابلیت برنامه‌‌ریزی و استفاده را برای ایجاد بازارچه برای دستفروشان دارند. مقصودی ادامه می‌دهد: اکنون در حال احصا و شناسایی املاک خالی در مناطق مختلف رشت هستیم و اگر اوقاف همکاری لازم را داشته باشد، این آمادگی را داریم تا قبل از پایان سال این مکان‌ها را در اختیار دستفروشان بگذاریم.


همکاری اوقاف و شهرداری رشت برای ساماندهی دستفروشان

رئیس اداره اوقاف رشت استفاده از زمین‌های موقوفه برای ساماندهی دستفروشان را از امور عام‌المنفعه این سازمان می‌داند و می‌گوید: انجام اقداماتی در حوزه ساماندهی کسب و کار مردم از جمله امور خیریه‌ای است که منفعت آن به عموم مردم می‌رسد.
حجت‌الاسلام «حمیدرضا کریمی» با تاکید بر اینکه وقف یکی از ارکان مهم اقتصاد مقاومتی است،می‌افزاید: ساماندهی دستفروشان یکی از معضلاب شهر پرتراکم رشت است و سازمان اوقاف و امور خیریه شهرستان آماده همکاری با شهرداری رشت برای ساماندهی دستفروشان  است. براساس توافقات انجام شده از زمین‌های موقوفه برای ساخت بازارچه‌های موقت به منظور ساماندهی دستفروشان استفاده می‌شود.