امیدی برای رفع بیکاری

محمد توفیق مشیرپناهی| سنندج- خبرنگار:


اشتغال نه‌تنها یکی از مهم‌ترین مسائل روز اجتماعی در کشور ما به شمار می‌آید، بلکه با توجه به‌ رشد جمعیت در 2 دهه گذشته می‌توان آن ‌را مهم‌ترین چالش اجتماعی و معضل اقتصادی به‌ حساب آورد. برای حل این چالش، طی دوره‌های مختلف برنامه‌های گوناگونی اجرا شده که از مهم‌ترین آن می‌توان به طرح وام‌های خود‌اشتغالی اشاره کرد.
با توجه به نیاز بیش از پیش استان کردستان بر اشتغالزایی در کوتاه‌ترین زمان، وام‌های اشتغالزایی در بخش صنعت و در بنگاه‌‌های کوچک و متوسط می‌تواند تاثیر فراوانی بر اشتغال پایدار بگذارد. نکته اصلی در این حوزه شرایط سخت بانک‌ها و صندوق‌ها برای پذیرش ضمانت است، ضمن این‌که باید نحوه مصرف، میزان دریافت وام و هدفی که دریافت‌کننده از دریافت تسهیلات دارد بررسی شود. 
برای بررسی بیش‌تر موضوع، گفت‎وگوی همشهری را با «برزان عزت‌پور» مدیر صندوق کارآفرینی امید کردستان در ادامه بخوانید.


اساسا رسالت و شرح وظایف اصلی این صندوق شامل چه موضوعایی است؟ 

صندوق کارآفرینی امید در ابتدا به عنوان صندوق حمایت از فرصت‎های شغلی در برنامه سوم توسعه و با هدف پرداخت تسهیلات و حمایت مالی به منظور اشتغالزایی ایجاد شد و در سال 1385 پس از ادغام 3 صندوق حمایت از فرصت‎های شغلی، اشتغال روستایی و حمایت از جوانان با نام صندوق مهر امام رضا(ع) به فعالیت پرداخت.
این صندوق سال 1392 با تصویب هیات وزیران به صندوق کارآفرینی امید تغییر نام یافت. این تغییر نام، تغییر رویکرد هم به همراه داشت و با تمرکز بر منبع‌گرایی و بازارمحور بودن، هدفمند کردن تسهیلات پرداختی را سرلوحه کار خود قرار داد تا به جای پرداخت مستقیم به فرد، تسهیلات در قالب زنجیره‎هایی مانند تعاونی‎ها و شرکت‎ها پرداخت شود و جوانان مستعد بتوانند تولیدات خود را به این زنجیره‎ها متصل کنند.

فعالیت صندوق کارآفرینی امید کردستان بیشتر در چه حوزه‌ای متمرکز است؟ 

همان‎گونه که اشاره کردم صندوق برای تمام کسب‌وکارهای خانگی و خرد و کوچک برنامه داشته و حمایت خود را فراهم کرده و در این ارتباط بیشتر کسب‌وکارهایی را که مزیت رقابتی، ضریب موفقیت برآوردی، اثر تکثیر در زنجیره ارزش، منبع‎گرایی و بازار‌گرایی و نهایتا پایداری و اشتغال را دارند، بیشتر مد نظر قرار می‎دهد. 

ظرفیت استان را برای ایجاد اشتغال و رونق تولید چگونه می‌بینید؟ 

ظرفیت استان در بخش‌های متعدد توان بسیار بالایی دارد و می‎تواند با همکاری و مساعدت سایر ارگان‌ها و نهادهای دولتی اشتغالزایی و رونق تولید را فراهم کند. 
در چند سال گذشته، صندوق با همکاری نهادهای مرتبط برخی از این ظرفیت‌ها را شناسایی کرده است.  بسیاری از آنها مرتبط با منابع محیطی و طبیعی هستند که با کمترین هزینه‎ می‌توان بیشترین بهره‎برداری را از آنها کرد.
 
با توجه به نیاز در بخش کشاورزی و قطب بودن این بخش در استان، صندوق می‎تواند در این زمینه به کشاورزان تسهیلات بدهد؟ 

نظر به انتخاب صندوق به‌عنوان عامل پرداخت تسهیلات از منابع قانون توسعه اشتغال روستایی و عشایری از محل صندوق توسعه ملی در سال 97 بخش کشاورزی که از جمله بخش‌هایی این طرح است و همچنین به دلیل ظرفیت و توانایی بالایی که استان در بخش کشاورزی دارد، بسیار مورد توجه قرار گرفته است، از این محل تاکنون قریب به 100 میلیارد ریال در قالب 239 طرح تسهیلات پرداخت شده است.

 صندوق کارآفرینی امید چه برنامه‌ای در راستای تحقق شعار سال 97 مبنی بر حمایت از کالای ایرانی داشته است؟ 

با توجه به ابلاغ قانون مذکور تمام برنامه صندوق در تمامی حوزه‌های پرداخت تسهیلات با لحاظ گشایش اسناد اعتبار داخلی جهت حمایت از کالاهای ایرانی و تولیدکنندگان داخلی طراحی و برنامه‎ریزی
شده است.

 سال 97 چه میزان تسهیلات به طرح‌های اشتغالزایی اختصاص یافت؟ 

با توجه به برنامه‎ریزی‎های صورت گرفته خوشبختانه بسیاری از اعتبارات ابلاغی جذب یا در مرحله انعقاد قرارداد هستند. در مجموع تا این تاریخ در تمامی سرفصل‌های اعطای تسهیلات مبلغ 234هزار و 500 میلیارد ریال پرداخت شده است. 
صندوق در زمینه طرح «روستای بدون بیکار» و «هر روستا، یک محصول» چه اقداماتی انجام داده است؟ 
به منظور استفاده از ظرفیت قانون حمایت از اشتغال روستایی و تکمیل اقدامات صندوق در سنوات گذشته پیگیری‌های مدیران‌کشوری خوشبختانه معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی صندوق کارآفرینی امید را به عنوان دستگاه اجرایی در این طرح با هدف حمایت از روستاهای مولد و تولیدات بازارمحور پذیرش و لحاظ کردند. بنابراین صندوق استان نیز با توجه به شناسایی 10 روستا و انجام این طرح‌ها در آنها زمینه لازم فراهم
شده است تا سایر روستاها هم برای اجرای این طرح‎ها آماده شوند. امسال اجرای طرح در 3 روستای «قمچقای» در شهرستان بیجار، «سرتیپ‎آباد» در شهرستان قروه و «خروسه» در شهرستان سنندج به نتیجه می‌رسد. 

موضوع مهم در این‌گونه تسهیلات، نظارت دقیق برای جلوگیری از انحراف است، در این رابطه چه برنامه‎هایی تدوین شده است؟

در فرایند نظارتی برای پرداخت تسهیلات 3 مرحله نظارت قبل، حین و پس از پرداخت اعمال می‌شود. در گام نخست، استعلام از بیمه و نهادهای پرداخت‌کننده وام‌های زودبازده و اصناف و پس از آن تحقیقات محلی و پس از محرز بودن شرایط مناسب و اقدام به تشکیل پرونده و بازرسی می‌شود و سپس وارد مرحله تضامن خواهد شد. در گام دوم که نظارت حین پرداخت است، کار در 2 مرحله انجام می‌شود. در گام سوم که نظارت پس از پرداخت است، نظارت در سال اول به صورت فصلی و در سال دوم هر 6 ماه یک‌بار و در سال سوم نیز یک‌بار انجام خواهد شد. 
در سال 97 انحراف از مسیر در زمینه استفاده از تسهیلات را شاهد نبوده‌ایم، اما طی راستی‌آزمایی که از طریق استانداری و دستگاه‌های نظارتی صورت گرفت، مشخص شد 95 درصد این وام‌ها در مسیر درست و تعریف شده خود هزینه شده و تنها 5 درصد انحراف از مسیر را شاهد بودیم که در این‎گونه موارد تسهیلات با لحاظ کردن نرخ بانکی از فرد پس گرفته می‌شود.

برای سرعت‎دهی و روان‌سازی بیشتر در امر پرداخت تسهیلات چه اقداماتی شده است؟ 

از آنجا که اولویت و هدف و آرمان اصلی صندوق، تسهیلگری در اشتغالزایی است، لذا برای تحقق این هدف اقداماتی شده است؛ یکی از آنها فعال‌سازی بیشتر کمیته ارزیابی و تصویب طرح‌هاست. چون این کمیته در گذشته به صورت دوره‌ای تشکیل می‌شد، در دوران جدید تصمیم گرفتیم به صورت هفتگی به منظور تسهیل در روند شناسایی ظرفیت‌ها در همه شهرستان‌ها و در نهایت پرداخت مناسب‌تر تسهیلات، اقدامات لازم را انجام بدهیم.
گام دوم در این زمینه، انعقاد تفاهم‌نامه با برخی ارگان‎ها و ادارات به منظور استفاده از ظرفیت‌های آنها برای شناسایی پتانسیل‌ها بود. از جمله نتایج این تفاهم‌نامه‌ها، اصلاح ناوگان حمل‌و‌نقل روستایی از طریق پرداخت تسهیلات خرید خودرو بود.