جرم از دل امواج

جواد عزیزی

جرائم فضای مجازی در حال رقابتی تنگاتنگ با جرائم عادی است. این را می‌شود از حجم انبوه پرونده‌هایی که هر روز در پلیس فتای سراسر کشور تشکیل می‌شود و آدم‌هایی که برای شکایت و پیگیری پرونده‌هایشان بین پلیس ‌فتا و دادسرای جرائم رایانه‌ای در رفت‌وآمدند فهمید. اما سؤال این است که مجرمان فضای مجازی بیشتر در چه حوزه‌هایی فعالیت می‌کنند و قربانیان آنها چه کسانی هستند؟

کلاهبرداران در صدر 

کلاهبرداری به همان اندازه‌ که در دنیای واقعی در حال افزایش است، در فضای مجازی هم یکه‌تازی می‌کند. تا جایی که به گفته مسئولان ناجا، کلاهبرداری مالی و برداشت غیرمجاز از حساب‌های بانکی در صدر جرائم فضای مجازی قرار دارند. اما این کلاهبرداری‌ها با شگردهای مختلفی ممکن است رخ بدهند و گاهی یک غفلت ساده یا اعتماد بی‌جا می‌تواند شما را هم بین قربانیان این جرائم قرار دهد.

پای یک آشنا در میان است

یکی از رایج‌ترین شگردهای این نوع کلاهبرداری اعتماد بی‌جا به آشنایان و حتی اعضای خانواده است. همین چند روز پیش بود که مأموران پلیس فتای استان گلستان، زنی را دستگیر کردند که با سوءاستفاده از اعتماد پدرشوهرش، حساب بانکی او را خالی کرده بود. این زن اعتراف کرد زمانی که پدرشوهرش کارت عابربانکش را به همراه رمزش به او داده بود تا از حسابش پول بردارد، وی از این فرصت استفاده کرده و با فعال کردن رمز دوم کارت عابربانک پدرشوهرش توانسته با خریدهای اینترنتی، حساب او را خالی کند.

بازی‌های دردسرساز 

رمزهای حساب عابربانک‌تان کاملا شخصی است و نباید آن را در اختیار کسی قرار دهید حتی اگر آن فرد فرزندتان باشد. تا حالا پلیس فتا پرونده‌های زیادی را به نتیجه رسانده که در آنها عامل برداشت از حساب شاکی، فرزند نوجوانش بوده است. ماجرا از این قرار است که بیشتر این نوجوان‌ها اعتراف کرده‌اند هنگام بازی آنلاین، برای اینکه از دوستانشان عقب نیفتند مجبور به خرید اکانت شده‌اند و چون خودشان پولی برای خرید نداشته‌اند، با در اختیار داشتن رمز دوم حساب پدرشان اقدام به خرید اکانت کرده‌ و وقتی به‌خودشان آمده‌اند که چندین میلیون تومان از موجودی حساب پدرشان را صرف بازی اینترنتی کرده‌اند.

خطر اسکمیرها 

حتما برایتان اتفاق افتاده که هنگام خرید، مجبور شده‌اید رمز کارت‌تان را به فروشنده بگویید. همین کار ساده و به ظاهر معمولی به راحتی می‌تواند شما را به دام اسکمیرها بیندازد. اما این کلاهبرداران چه کسانی هستند؟ کلاهبرداران اسکیمری با استفاده از تراشه اسکمیر و نصب آن در دستگاه پز به راحتی می‌توانند اطلاعات ضبط شده در نوار مغناطیسی کارت شما را کپی کنند. حال اگر رمزتان را هم در اختیار داشته باشند مثل آب‌خوردن کارتی درست شبیه کارت شما کپی و جعل و حسابتان را خالی می‌کنند. هفته گذشته مأموران پلیس فتای استان البرز باندی را دستگیر کردند که با این شگرد میلیاردها تومان از حساب طعمه‌هایشان سرقت کرده بودند. این باند با اجاره دکه‌های بین راهی و استفاده از دستگاه پز مجهز به اسکیمر، اطلاعات حساب مشتریانشان را به‌دست آورده و با جعل کارت آنها، حساب طعمه‌هایشان را خالی می‌کردند. 

دامی به نام فیشینگ

یکی دیگر از شگردهای کلاهبرداری مالی در فضای مجازی که تا حالا هزاران قربانی داشته، کلاهبرداری فیشینگی است. ماجرا از این قرار است که کلاهبرداران ابتدا صفحه‌ای جعلی شبیه درگاه اینترنتی بانک را طراحی می‌کنند. پس از آن با ارسال لینک‌های وسوسه انگیزه مثل دانلود برنامه جاسوسی (یا دیگر نرم‌افزارهای جذاب) فقط 1000تومان، شما را وسوسه می‌کنند که روی لینک خرید کلیک کنید. پس از کلیک‌کردن روی این لینک، شما به همان صفحه جعلی شبیه درگاه بانک وصل می‌شوید تا برای خرید اینترنتی، اطلاعات حسابتان را وارد کنید؛با این تفاوت که هر اطلاعاتی که وارد می‌کنید توسط طراح صفحه قابل مشاهده است. حالا خودتان می‌توانید بقیه ماجرا را حدس بزنید. 

اخاذی

از کلاهبرداری مالی و برداشت‌های غیرمجاز که بگذریم، اخاذی و انتقام‌جویی، یکی دیگر از جرائم مهم در فضای مجازی است. متهمان این پرونده‌ها کسانی هستند که ابتدا در شبکه‌های اجتماعی طعمه‌هایشان را که معمولا دختران هستند شناسایی می‌کنند. سپس با آنها طرح دوستی ریخته و با پیشنهاد ازدواج فریب‌شان می‌دهند و از آنها می‌خواهند تصاویر کاملا خصوصی‌شان را برایشان بفرستند. کافی است طعمه‌ای فریب چرب‌زبانی‌ها و وعده‌های دروغین آقای کلاهبردار را خورده و عکس‌ها یا فیلم‌‌های خصوصی‌اش را در اختیار او قرار دهد. پس از آن است که طرف مقابل با تهدید وی به انتشار عکس‌ها و آبروریزی، دومین مرحله‌ نقشه‌اش را که همان اخاذی و گرفتن حق‌السکوت است عملی می‌کند.