ترشرویی زعفران با ششتمدی‌ها

سحر وحدت | خراسان رضوی ـ خبرنگار:

چند سالی است ششتمد دیگر مثل قبل زعفران ندارد. پیش از این خاک حاصلخیز و آب کافی این شهر از توابع سبزوار را به یکی از مناطق تولید زعفران در غرب خراسان رضوی تبدیل کرده بود، اما این سال‌ها به دلیل خشکسالی‌های پیاپی، هزینه‌های بالای آبیاری با تانکر، شوری آب، هزینه پایین خرید محصول و... کشاورزان عملکرد مناسبی در زمینه کشت و تولید زغفران نداشته‌اند و دیگر میلی هم به کاشت و برداشت این محصول استراتژیک ندارند. 


مشکلات زعفران‌کاران

به گفته یکی از کشاورزان بخش ششتمد، کاشت زعفران چندین سال قبل در منطقه خوب بود اما الان به دلایل بسیاری با کاهش تولید این محصول مواجهیم .
«حسن قناعتی» با اشاره به مشکلات کشاورزان بخش ششتمد می‌گوید: ندادن کودهای شیمیایی دولتی و همچنین گرانی آن در روند کاهش کشت زعفران تاثیر بسیاری داشته است. 
از نظر او، خاک اولیه که در آن زعفران کشت می‌شد نو و حاوی مواد معدنی مناسب بود، اما خاک جدیدی که آورده می‌شود ویتامین‌های مورد نیاز را ندارد .

این کشاورز با بیان این‌که قیمت‌ها یکی دیگر از دلایل کاهش تولید زعفران است، می‌گوید: قیمت‌ها تا چند ماه گذشته 34 میلیون ریال بود که برای کشاورزان صرفه اقتصادی نداشت، اما اکنون قیمت‌ها را افزایش داده‌اند که موجب ترغیب کشاورز می‌شود. 
قناعتی ادامه می‌دهد: خرید تضمینی زعفران انجام می‌شود اما پول‌ها را با تاخیر پرداخت می‌کنند. خرید تضمینی یعنی قیمت‌ها تا پایان سال تغییر نمی‌کند، اما به محض این‌که زعفران از دست کشاورز جمع‌آوری شد، قیمت‌ها 2 برابر افزایش پیدا کرد که با این وضعیت احتمال دارد سال آینده کشاورزان به سمت خرید تضمینی نروند .


کشاورز دیگری می‌گوید: سطح زیر کشت زعفران من1500 متر‌مربع است، سال‌های گذشته تا 4 کیلوگرم زعفران برداشت می‌کردم اما این میزان اکنون به کمتر از 500 گرم رسیده است و دیگر برایم صرفه اقتصادی ندارد. 
«رسولی» می‌افزاید: وام‌هایی که جهاد کشاورزی می‌دهد اصلا به دست کشاورزان واقعی نمی‌رسد و سرمایه‌داران این وام‌ها را می‌گیرند. برای دریافت تسهیلات اقدام کردم اما اعلام کردند تسهیلات آزاد 18 درصد داریم. 


کاهش عملکرد در سطح

مسئول باغبانی مدیریت جهاد کشاورزی سبزوار می‌گوید: سطح زیر کشت زعفران در بخش ششتمد حدود 1250 هکتار است که به دلیل کمبود آب قنات و آبیاری با تانکر کاهش سطح در این بخش را داشته‌ایم. 
«محمد عظیمی‌نژاد» اظهار می‌کند: قبل از خشکسالی‌های اخیر میزان تولید و برداشت زعفران در هر هکتار 4 کیلوگرم بود که در حال حاضر به 5/2 تا 3 کیلوگرم در هر هکتار کاهش پیدا کرده است. 
به گفته وی، آب‌وهوا و اقلیم علت اصلی کاهش این محصول در منطقه است. وی با اشاره به اقدامات جهاد کشاورزی در زمینه افزایش عملکرد زعفران می‌گوید: یکی از اقدامات انجام‌شده در این زمینه تغییر زمان کشت بود. بهترین زمان کشت زعفران خردادماه است که به افزایش عملکرد منجر می‌شود. همچنین برگزاری کلاس‌های ترویجی از دیگر اقدامات انجام‌شده در این زمینه بود. 

مسئول باغبانی مدیریت جهاد کشاورزی سبزوار با اشاره به اعتراض کشاورزان در زمینه آبرسانی با تانکر تصریح می‌کند: تامین آب مورد نیاز زعفران با تانکر توصیه نمی‌شود و اصلا برای گیاه زعفران مناسب نیست، زیرا همه محصول به یک میزان آبیاری نمی‌شود. 
عظیمی‌نژاد معتقد است زعفران در زمستان به 5 نوبت آب خوب نیاز دارد و کشاورزان می‌خواهند با یک بار آب مناسب به محصول مناسب برسند که این امر شدنی نیست. باید یک منبع آب مناسب مانند چاه یا قنات باشد و 5 بار در سال زمین‌های زعفران آبیاری شود. 

وی با بیان این‌که در حال حاضر مشکل کود برطرف شده است، می‌افزاید: تا قبل از کاهش میزان کود حواله ارائه نمی‌شد اما از آنجایی که وقتی چیزی کم می‌شود برخی سودجویان احتکار می‌کنند، در حال حاضر کودهای کشاورزی سهمیه‌بندی شده است و کود آزاد در بازار سیاه وجود ندارد. 

مسئول باغبانی مدیریت جهاد کشاورزی سبزوار در خصوص تسهیلات و بسته‌های حمایتی به کشاورزان نیز می‌گوید: برای مناطق محروم تسهیلات10 درصد سرمایه در گردش داده می‌شود. از ابتدای فصل زراعی تا آخر فصل، 95 میلیون ریال برای هر هکتار زمین زعفران سرمایه در گردش تسهیلات پرداخت می‌شود که تمام هزینه‌های سالانه کشت محصول را شامل می‌شود. این تسهیلات در مناطق برخوردار 5/14 درصد است .
عظیمی‌نژاد با بیان این‌که کیفیت زعفران ششتمد رتبه نخست را در استان دارد، خاطرنشان می‌کند: نخست زعفران ششتمد در استان قیمت‌گذاری می‌شود و علت کیفیت بالای آن نیز مناطق کوهپایه‌ای ششتمد و آب قنات است .
وی با اشاره به افزایش قیمت زعفران اعلام می‌کند: کاهش میزان زعفران موجود در بازار و صادرات این محصول باعث افزایش قیمت شده است. 


حمایت‌های دولتی نداریم

نماینده مردم سبزوار در مجلس شورای اسلامی بیان می‌کند: به گیاه زعفران مانند سایر گیاهان دارویی در کشور و در شهرستان در بخش‌های ششتمد و روداب توجه عملی نشده است. 
به گفته «حسین مقصودی» اطلاعات علمی، نوع کاشت، برداشت و بسته‌بندی فنی و بهداشتی در اختیار کشاورزان قرار نگرفته است تا زعفران خوبی به دست آید و وضعیت در طول سال‌های متمادی در این زمینه هرروز بدتر از دیروز شده است. وی با بیان این‌که زعفران در بخش ششتمد بهترین محصول را می‌دهد، می‌افزاید: متاسفانه به این موضوع توجه نشده است و زعفران به صورت فله‌ای کشت، برداشت و فروخته می‌شود. 
از نظر او در حوزه فراورده‌ها و بسته‌بندی بهداشتی نیز وضعیت هرروز بدتر شده است و دولت در این زمینه سرمایه‌گذاری نکرده است. 

مقصودی می‌گوید: نوع بسته‌بندی، کشت، برداشت و فروش فله‌ای زعفران، نوع آبیاری با تانکر که با قیمت‌های بسیار بالا خدمات به کشاورزان ارائه می‌دهد از جمله مشکلات کشاورزان ششتمدی است. 
نماینده مردم سبزوار در مجلس با اشاره به حضور دلالان در بازار اظهار می‌کند: دلال‌ها محصول مردم را با قیمت پایین می‌خرند و با سودهای زیاد می‌فروشند. دولت قیمت مشخصی تعیین نکرده است که محصول را از مردم بخرد و از مردم حمایت کند. 
وی اضافه می‌کند: دولت حمایت عملی از زعفران و زعفران‌کاران نکرده است و البته خود زعفران‌کاران نیز مقصرند که یک اتحادیه بر مبنای استانداردهای جهانی تشکیل نداده‌اند.