اینجا شکار ممنوع است

محمد توفیق مشیرپناهی| سنندج- خبرنگار:


کردستان یکی از استان‌هایی است که طبیعتی بکر، زیبا، سرسبز و کوهستانی دارد و همین طبیعت کم‌نظیر زمینه‎ساز ایجاد 9 منطقه حفاظت شده و شکار ممنوع زیست‌محیطی و باعث رشد این مناطق شده است. طبیعت بکر کردستان تا این برهه از زمان ‌هزار و 750 گونه گیاهی و نیز گونه‌های جانوری مختلفی از قبیل 31 گونه پستاندار، 202 گونه پرنده، 23 گونه خزنده، 6 گونه دوزیست و 15 گونه ماهی دارد و البته گونه‌های مختلف دیگری نیز در دست شناسایی و مطالعه است. 

برخی از این گونه‌های گیاهی و جانوری بومی و مختص به منطقه کردستان هستند. «زرینه هه‎وه‎تو» با 24 هزار هکتار مساحت، منطقه حفاظت شده بیجار، منطقه «عبدالرزاق» سقز 39 هزار هکتار، منطقه «بدر و پریشان» قروه 44 هزار هکتار، منطقه «کوسالان و شاهو» مریوان 57 هزار هکتار و پناهگاه «زریبار» مریوان 3‌هزار و 292 هکتار از مناطق حفاظت شده و شکار ممنوع استان کردستان هستند که در مجموع با 200 هزار هکتار 7 درصد از مساحت استان را دربرمی‌گیرند. علاوه بر این منطقه «چل‌چمه» و «سارال» با92 هزار هکتار، غار «کونه شم‌شم» دیواندره، «توراق تپه» با شناسایی 3 گونه خفاش، 10 هزار هکتار از منطقه شکار ممنوع اطراف زریبار، منطقه شکار ممنوع «شهدای محیط‌بان» بیجار، «چنگ الماس» بیجار، «داشکسن» و «کوره میانه» که زیستگاه سمندر خال زرد کردستان است، از مناطقی هستند که از سال 89 به بعد به منطقه حفاظت شده و شکار ممنوع تبدیل شده‌اند. 


مشکلات اداری حفظ زیست‌بوم 

معاون نظارت و پایش محیط ‌زیست استان کردستان می‎گوید: برای ارتقای سطح مناطق و ارتقای آنها به مناطق حفاظت شده، پارک ملی، شکار ممنوع و ویژه مشکلات فراوانی وجود دارد.  «اقبال حمیدی» می‌افزاید: یکی از این مشکلات پاسخگو نبودن ادارات و دستگاه‌های اجرایی است، طوری که این دستگاه‌ها با پیگیری زیاد اداره محیط ‌زیست به این امر مشکل جواب می‎دهند.  وی تصریح می‎کند: ارتقای مناطق طبیعی استان به مناطق حفاظت شده ساختار محیط‌ زیست را تغییر می‌دهد و می‌تواند آثار مثبتی در محیط ‌زیست به جای بگذارد. 


کمبود نیروی انسانی 

برای حفظ، نگهداری، حفاظت و استفاده مفید از این طبیعت خدادادی زیرساخت‌ها و امکاناتی نیاز است، در حالی که بنا به اذعان کارشناسان محیط ‌زیست در استان کردستان امکانات، اعتبارات و تجهیزات لازم و کافی وجود ندارد.  معاون نظارت و پایش محیط زیست استان کردستان به کمبود نیروی انسانی در بخش محیط‌بانی و پاسگاه‌های محیط‌ زیست اشاره می‌کند و می‌افزاید: ساختار نیروی انسانی برای 200 هزار هکتار از مناطق زیست‌محیطی استان 400 نفر است ولی در حال حاضر ما فقط 54 محیط‌بان در استان داریم. 


کشف پلنگ ایرانی کوسالان 

معاون نظارت و پایش محیط ‌زیست استان کردستان در مورد اقدام نکردن برای کشف یا حفاظت از پلنگ ایرانی زیستگاه «کوسالان» مریوان در صورت وجود این گربه‌سان می‌گوید: فقر تجهیزات و نبود کارشناسان و متخصصان خبره از مسائل مهمی است که کشف این گربه‌سان را به تاخیر انداخته است.  حمیدی در مورد شواهد و قرائن وجود پلنگ در زیستگاه کوسالان می‎افزاید: تا الان شواهد و قرائن دیده شده و علاوه بر شهادت افراد بومی، حتی فضله این گربه‌سان هم مشاهده شده است.  وی اضافه می‎کند: چون این پلنگ شبگرد است، امکان مشاهده مستقیم آن وجود ندارد و علاوه بر آن به دلیل حفظ جان محیط‌بانان و کارشناسان اجازه نزدیک شدن به زیستگاه این جانور را به کسی نمی‌دهیم. 


تخریب کوه‌ها توسط معادن 

معاون نظارت و پایش محیط‌ زیست کردستان با مطرح کردن این پرسش که چرا تخریب کوه‌ها و اراضی که در آنها معادن وجود دارد پیگیری نمی‎شود می‎گوید: بر اساس قوانین معادن در ماده 25 آمده که 3 درصد از سود سپرده از معادن به صنایع و معادن واگذاشته شود تا بازسازی اراضی ملی توسط منابع طبیعی انجام شود.  حمیدی در ادامه در پاسخ به این‌که کوه تخریب‌شده چگونه ترمیم و بازسازی می‌‌شود، می‎افزاید: بهسازی و ترمیم منابع ملی وظیفه منابع طبیعی است. 


کمبود اعتبار بر سر راه پاسگاه‌های محیط زیست

معاون نظارت و پایش محیط‌زیست کردستان به استقرار 12 پاسگاه در مناطق تحت مدیریت محیط‌ زیست اشاره می‌کند و می‌گوید: در مصوبه سفر هیات دولت ایجاد 12 پاسگاه در دستور کار قرار گرفت که 7 عدد از این پاسگاه‌ها به افتتاح نزدیک می‌شوند.  حمیدی اضافه می‎کند: قبلا تنها در منطقه بیجار 4 پاسگاه و 3 کانکس داشتیم که با این مصوبه تعداد 16 پاسگاه و 3 کانکس خواهیم داشت. وی ادامه می‎دهد: برای منطقه قروه 4 پاسگاه، سروآباد 2 پاسگاه، کامیاران 2 پاسگاه در صورت تامین اعتبار آن به بهره‌برداری خواهد رسید. به گفته این مقام مسئول، برای تجهیز این پاسگاه‌ها باید از اعتبارات ملی به آن بودجه اختصاص یابد و نیروی انسانی آن تامین شود تا بتوان از آن استفاده کرد. 


معضل فراوانی اسلحه‌ شکاری 

معاون نظارت و پایش محیط ‌زیست کردستان اعلام می‎کند: تعداد سلاح‌های موجود در استان از تعداد تمام زیستمندان موجود بیشتر است. 
حمیدی ادامه می‌دهد: فصل بهار، فصل زاد و ولد کل جانوران و زیستمندان است و این جانوران در معرض تهدید سلاح‌های شکاری و شکارچیان هستند.

وی تصریح می‎کند: باید به مردم گوشزد کرد که با شکار این حیوانات زندگی آنها در معرض تهدید قرار می‌گیرد. آمارها از وجود 45 تا 50 هزار قبضه اسلحه در استان خبر می‎دهد که آثار مخربی روی محیط ‌زیست دارد.این مسئول می‎گوید: بعد از شکار، تصادفات یکی دیگر از عامل‎های از بین رفتن جانوران و حیوانات است. به منظور کنترل این عامل با ادارات برای بهسازی جاده‎ها و معابر برای عبور حیوانات وحشی مکاتبه کرده‌ایم اما تاکنون نتیجه‎ای در بر نداشته است.


نبود منطقه حفاظت شده در جنوب کردستان 

یک‌‌کارشناس‌ محیط ‌زیست با اشاره به نبود منطقه شکار ممنوع یا حفاظت شده در جنوب استان می‌گوید: در جنوب کردستان گونه جانوری یا گزینه‎ای برای ایجاد منطقه حفاظت شده یا ارتقای آن نداریم.  «محمد احسنی» می‌افزاید: اما مناطقی چون «ئاوه‌لان» و مناطق دیگری که بکرند در دست مطالعه و بررسی‌اند.  وی تصریح می‌کند: به طور مثال در منطقه «بدر و پریشان» قروه گونه کل و بز وجود دارد و در منطقه بیجار هم گونه‌های فراوانی وجود دارد که در جنوب استان نیست.