کدام کشور بهترین رابطه سیاسی را با ایران دارد؟
دوستهایی که دشمن و دشمنهایی که دوست شدند
علی خرم| نماینده پیشین ایران در دفتر اروپایی سازمان ملل:
در میان 15کشور همسایه ایران، هرکدام در دورهای بهدلیل منافع سیاسی وارد دوران خوب یا بد سیاسی با ایران شدهاند.
روسیه و ایران، پستی و بلندیهای بسیاری را در حوزه سیاسی پشت سر گذاشته و خواهند گذاشت. زمانی احساس کردیم که با روسیه خیلی نزدیک هستیم و روزگاری هم علیه ما اقدام کرد؛ حتی در برههای، از میان گزینه ایران و نتانیاهو، گزینه دوم را برگزید و اطلاعاتی از محل تجمع نیروهای ایرانی را در ا ختیار نتانیاهو قرار داد تا اسرائیل دست به بمباران بزند.
عراق هم با کمک ایران توانست، سرزمینش را از حضور داعش پاکسازی کند. ایران برای رسیدن به این نتیجه، هزینه بسیاری پرداخت کرد. اما در جایی شاهد بودیم که آقای حیدرالعبادی در زمان اعمال تحریمهای آمریکایی، سیگنال منفی به سمت ایران فرستاد و گفت که عراق مجبور است در حوزه تحریمها، کنار آمریکا بایستد.
ترکیه قبلا در زمین پدیدآورندگان داعش با عربستان و قطر دست به نقشآفرینی زده بود و در جبهه مخالفان ایران قرار داشت اما در 2سال گذشته تصمیم گرفت تغییراتی در سیاست خودش اعمال کند و در روند این تغییرات جبهه سیاسی این کشور از حامیان داعش به جبهه مخالفان داعش منتقل شد. ترکیه در نقش جدید سیاسیاش با روسیه و ایران به همکاری پرداخت و حتی نشستهای سهجانبهای میان این سه کشور برای نابودی داعش و ایجاد صلح در سوریه برگزار شد. در سالهای اخیر روابط ایران و ترکیه در جایگاه خوبی قرار دارد و این روزها هر دو کشور دچار یک مشکل به نام «تحریمهای آمریکا» شدهاند. این حس مشترک موجب شده است تا هر دو کشور به یکدیگر کمک کنند.
پاکستان هم کشوری است که مانند دیگر کشورها نوسانات سیاسی با ایران داشت. زمانی روابط ایران و پاکستان کژدار و مریز ادامه داشت اما از زمانی که آقای عمرانخان نخستوزیر پاکستان شد، از شواهد امر معلوم است که ایشان نیت جدی در گسترش روابط با ایران دارد و بر این اساس میتوان امید داشت که شاهد روابط خوبی با پاکستان باشیم. هر از گاهی ما در مرزهایمان با ناامنی روبهرو میشویم و اخیرا هم 14نفر از سربازان ایرانی در مرز میرجاوه ربوده شدهاند. کلید حل این مشکل در دستان پاکستان است و درصورت همکاری پاکستان با ایران، این نوید را میتوان داد که رابطه سیاسی این دو کشور بر ریل تعامل مثبت قرارگرفته است.
افغانستان با ایران بهطور معمول روابط خوبی از نظر سیاسی و تجاری دارد ولی آنها هم گهگاه وقتی در حوزهای با مشکل روبهرو میشوند، ایران را عامل ایجاد مسائل کشورشان معرفی میکنند؛ حتی در دورهای مدعی بودند که ایران حامی طالبان است. بهطور کلی رابطه 2 کشور خوب است مگر اینکه افغانستان نیاز به گرفتن امتیاز از آمریکا داشته باشد، در این صورت این کشور تلاش میکند تا با آوردن نام ایران در قضیهای، برای خودش امتیازی از آمریکاییها بخرد.
کشورهای خلیجفارس در دهه اخیر رابطه خوبی با ایران نداشتهاند و در رأس این کشورها، عربستان قرار دارد و باقی کشورها هم دنبالهرو عربستان هستند. تنها با قطر و عمان رابطهمان در یک خط منطقی و مثبت پیش رفته است. بعد از تحریم ظالمانه عربستان علیه قطر، ایران به کمک این کشور شتافت و موجب شد که قطر از شرایط بحران عبور کند.
رابطه ایران و عمان هم همیشه حسنه بوده است. بخشی از رابطه خوب میان ایران و عمان به این موضوع بازمیگردد که عمان فعالیت زیادی در جهان ندارد و سطح روابط ایران با عمان خیلی گسترده نبودهاست؛ به همین دلیل تضاد منافعی میان این دو کشور رخ نداده. عمان کشوری است که از اوایل انقلاب، نقش میانجی را برای ایران بازی کرد. از زمان جنگ و گروگانگیری آمریکاییهای در ایران گرفته تا مسائل هستهای، این عمان بود که عهدهدار نقش میانجیگر برای ایران شد.
قزاقستان، آذربایجان و ترکمنستان از طریق دریایخزر با ایران همسایه هستند و معمولا با این سه کشور روابط متوسطی داشتهایم.
وقتی حرف از بهترین همسایه میشود، باید همه کشورها در یک سطح از پیوستگی سیاسی قرار داشته باشند. از آنجا که روابط سیاسی با کشورهای همسایه ایران بهدلیل منافع کشورها دستخوش تغییر بوده و هست، نمیتوان یک کشور را از نظر سیاسی بهعنوان بهترین همسایه معرفی کرد.
* افغانستان با ایران بهطور معمول روابط خوبی از نظر سیاسی و تجاری دارد ولی آنها هم گهگاه وقتی در حوزهای با مشکل روبهرومیشوند ایران را عامل ایجاد مسائل کشورشان معرفی میکنند؛ حتی در دورهای مدعی بودند که ایران حامی طالبان است. بهطور کلی رابطه این دو کشور خوب است مگر اینکه افغانستان نیاز به گرفتن امتیاز از آمریکا داشته باشد؛ در این صورت این کشور تلاش میکند تا با آوردن نام ایران در قضیهای، برای خودش امتیازی از آمریکاییها بخرد