تحریم تراکتورسازی و مردمی بودن آن

حسین بالاگر| تبریز - روزنامه‌نگار:

خبر این بود: آمریکا تراکتورسازی ایران را تحریم کرد.
تراکتورسازی ایران در سال 47 با مونتاژ تراکتورهای رومانیایی در مجتمع تراکتورسازی تبریز‌، فعالیت خود را آغاز کرد‌. تراکتورهای رومانی، پاسخگوی نیازهای کشاورزان و به عبارتی، همسو با مکانیزاسیون کشاورزی ایران نبود. بنابراین، موضوع تغییر خط مونتاژ به نوع انگلیسی در کشور مطرح و مونتاژ تراکتور مَسی فرگوسن در این مجتمع، آغاز شد. حرکت‌های جدی و کلان خودکفایی، از 10 سال پیش و خصوصی‌سازی این صنعت مادر و راهبردی، آغاز شد. برخی از قطعات مهم از جمله «اکسل جلو» که پیش از این از کشورهای اروپایی، چون ایتالیا وارد می‌شد و فناوری تولید آن در انحصار 5 تا 6 کشور غربی بود، به دست متخصصان، کارگران و مهندسان این مجموعه‌، طراحی و ساخته شد.

این، اعتماد به نفسی بود که بعدها در تولید اولین تراکتور سنگین کشور، جلوه کرد. «محمود حجتی» وزیر جهاد کشاورزی‌، دربارۀ این تراکتور اعلام کرد: «واردات آن به کشور آرزوی ما بود؛ ولی اکنون در داخل تولید کرده‌ایم‌». با تولید این محصول مهم و استراتژیک در مجتمع تراکتورسازی تبریز‌، جشن بزرگ خودکفایی در صنعت کشاورزی را گرفتیم و طبیعی بود که هضم آن برای عده‌ای‌، سنگین باشد. اغلب قطعاتی که‌ زمانی از ترکیه و اروپا وارد می‌شدند‌، در واحد‌های قطعه‌ساز داخلی و شرکت‌های اقماری گروه صنعتی تراکتورسازی ایران تولید و به همان کشورهایی که قبلاً از آن‌جا وارد می‌شد، صادر می‌شود.

این مجموعه‌ سال‌هاست صادرکننده و کارآفرین نمونه است و مدال می‌گیرد و این افتخار را دارد که نه‌فقط در بحران‌های تحریم و مشکلات عدیده اقتصادی و تب و تاب ارزی‌، به تعدیل نیرو و اقدامات دیگر دست نمی‌زند، بلکه به کمک واحدهای تعطیل‌شده و ورشکسته هم می‌رود و مرهمی بر زخم‌های کارگران بیکار شده است، در حالی که تراکتورسازی دچار بی‌مهری‌ها‌ و بی‌مسئولیتی‌های برخی از مسئولان در دستگاه‌های مختلف برخی سازمان‌هاست. تراکتورسازی از یک طرف با تحریم‌های خارجی می‌جنگد و از طرف دیگر‌، در یک عرصه نابرابر و نفس‌گیر با تراکتورهایی رقابت می‌کند که با تعرفه‌هایی اندک یا نزدیک به صفر‌، وارد می‌شوند و بازار تراکتورهای ایرانی را با چالش جدی روبه‌رو می‌کنند.

در مورد تحریم‌های اخیر آمریکا که تراکتورسازی ایران یکی از طرف‌های تحریم است‌، با توجه به تجربه‌ای که در این چند سال حاصل شده است‌، این تحریم‌ها‌، موضوعی جدید و نا‌آشنا برای این صنعت ملی نیست و نمی‌تواند مشکل چندانی را به این مجموعه پویا و درون‌زا تحمیل کند. تراکتورسازی ایران به بلوغ خودکفایی نائل شده است و حدود 95 در صد قطعات این ابرکارخانه در داخل مجموعه یا به دست قطعه‌سازان داخلی تولید می‌شود. آن 5 درصد ناچیز هم‌، قطعات استراتژیک نیست و اغلب‌، قطعاتی را شامل می‌شوند که تولید آن در کشور‌، صرفه اقتصادی ندارند.

این محصول ملی در حالی به این نقطه رفیع نائل شده است که اقتصاد مقاومتی را در فراروی خود نهاده و با به‌کارگیری نیروهای خلاق و پرتلاش و در یک کلام‌، مدیریت جهادی‌، به مرحله‌ای رسیده است که برخلاف صنعت خودروسازی یا صنایعی از این دست‌، ترسی به دل‌ راه نداده است و با همتی دو چندان و انگیزه‌ای مضاعف‌، به تولید و کیفیت و صنعت ملی و فراگیر می‌اندیشد. آیه مبارک «فاستقم کما اُمرت» (همان‌گونه که فرمان یافته‌ای، استقامت کن) اکنون معنا پیدا می‌کند!