مسئله چهاردهم؛ امنیت روانی و اجتماعی
دستاوردهای جوامع بحران‌زده
ثبات اقتصادی، امنیت روانی و اجتماعی مردم را تأمین می‌کند
حسن حسینی| جامعه‌شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران
اگر بخواهیم در راستای تأیید پروژه تحقیقی آینده‌پژوهی مثال‌هایی بیاوریم می‌توانیم به‌راحتی مهر تأییدی بر نتایج این پژوهش بزنیم.
یکی از مشکلات کشور ما، وضعیت آنومیکی است که در آن گرفتار شده؛ در واقع نه می‌دانیم تا امروز چه بوده، نه اکنون وضعیت چگونه است و نه در پایان چه خواهد شد. این به آن معناست که هیچ وضعیت مشخصی نمی‌توانیم برای خود متصور شویم. در جوامع کوچک از خانواده تا مدرسه و پس از آن در شکلی کلان‌تر، جامعه، همه ما باید حداقل‌هایی برای زندگی‌کردن درنظر بگیریم که براساس آن حداقل‌ها پیش‌بینی‌های کوتاه و بلندمدتی را برای آینده‌مان داشته باشیم، به عنوان مثال جوانانی که تازه ازدواج کرده و خانواده تشکیل داده‌اند، نیاز دارند برای عاطفی‌تر‌شدن روابط‌شان و تقویت زندگی خانوادگی برنامه‌ریزی‌هایی چون داشتن فرزند پیش‌بینی کنند؛ مثلا اینکه از یک تا چند فرزند با فاصله سنی مشخص در زندگی داشته باشند. این مبتنی بر آن است که درآمد، ثبات شغلی و قیمت‌ها را در این برنامه‌ریزی درنظر بگیرند.
وقتی در حوزه اقتصاد نابسامانی حکمفرماست، نتیجه‌اش سردرگمی این خانواده‌های کوچک است. خانواده‌ای که نیاز دارد برای فرزند‌ش خوراک، پوشاک، تحصیل و... را تأمین کند، باید پیش از هر اقدامی آینده‌ای برای خود متصور باشد. این خانواده‌ها با وضعیت اقتصادی موجود و ناامنی فکری قادر نیستند به بچه‌دار‌شدن و تأمین آینده او فکر کنند.
اما ناامنی ایجاد‌شده چگونه است؟ امنیت در سطح جامعه، به سطوح خرد آن و برنامه‌ریزی مثلا از یک تا 3ماه و بیش از آن مربوط می‌شود. بی‌شک وقتی هیچ‌یک از ما قادر نیستیم درباره وضعیت چندماه آتی خود مطمئن باشیم و چشم‌اندازی برای خود متصور شویم، ناامنی روانی چندان دور از ذهن نیست. همین ناامنی روانی و اجتماعی هم ناامنی‌های دیگری به‌وجود می‌آورد؛مثلا وقتی ثبات اقتصادی در جامعه وجود ندارد، به شکل طبیعی تخلفات کوچک مالی، سرقت و... افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل آمار زورگیری، کیف‌قاپی و... به نسبت ماه‌های پیش از این وضعیت اقتصادی، افزایش پیدا خواهد کرد. غیر از نیازهای اقتصادی ایجاد شده در سطوح پایین جامعه، افزایش قیمت کالاها نیز باعث چنین اتفاقاتی خواهد شد. البته این دستاوردها برای جوامع بحران‌زده بسیار طبیعی است. جامعه ما پس از گذراندن یک دوره چهارساله رکود، وارد بحران تازه اقتصادی شده که همچنان دامنگیرمان است و بهبود پیدا نکرده. در دنیای امروز که اقتصاد، مبنای تصمیم‌گیری‌های خرد و کلان است، ثبات اقتصادی می‌تواند تا حدودی امنیت روانی و اجتماعی مردم را تأمین کند.
