تدوین برنامه جامع کاهش آلودگی هوای کلانشهرها

معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به مأموریت تازه این سازمان برای تهیه برنامه جامع کاهش آلودگی هوای کلانشهرها، گفت: از یک ماه پیش نامه‌ای به ادارات کل محیط‌زیست استان‌ها ارسال شد تا با همکاری استانداری‌ها نسبت به تنظیم برنامه جامع کاهش آلودگی هوا اقدام کنند.

مسعود تجریشی در گفت‌وگو با ایسنا، افزود: از یک ماه پیش جلساتی را با کنسرسیوم دانشگاه‌های کشور برگزار کرده‌ایم تا اتخاذ راهکارهای عملیاتی و اجرایی به‌منظور کاهش آلودگی هوا به شکلی باشد که قبل از هر تصمیمی درباره اثرگذاری طرح‌ها و اقدامات به اجماع رسیده باشیم.

معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به سابقه تنظیم مصوبات دولتی در زمینه کاهش آلودگی هوا گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد که از سال۹۰ فرایندی در مورد حل مشکل آلودگی هوا در کشور آغاز و این فرایند در اردیبهشت‌ ماه سال۹۳ به تهیه و تنظیم مجموعه‌ای از اقدامات برای کاهش آلودگی هوا منجر شد که به تأیید هیأت وزیران رسید. البته این کار نقطه پایان نبود و در سال ۹۵ مصوبات تهیه‌شده از طریق مطالعات عمیق‌تر، اصلاح و تکمیل و در قالب مصوبات جدید ابلاغ شد.

وی با بیان اینکه در این مصوبات به موارد متعدد از جمله تجهیز ناوگان اتوبوسرانی، خروج خودروهای فرسوده، ارائه تسهیلات برای فروش موتورهای برقی،  حذف موتورسیکلت‌های کاربراتوری، نصب فیلتر دوده روی وسایل نقلیه دیزلی و... اشاره شده است،  تأکید کرد: هدف از این مصوبات انجام اقدامات مؤثر در حوزه کاهش آلودگی هوا توسط دستگاه‌هاست.

مصوبات دولت مبنای تهیه طرح برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران

معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست در ادامه، توضیحاتی درباره برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران ارائه کرد و با اشاره به اینکه در تهیه مصوبات سال‌های ۹۳ و ۹۵،  ردپای پررنگ شهرداری تهران و شرکت کنترل کیفیت هوای تهران دیده می‌شود،  گفت: در تنظیم مصوبات سال‌های ۹۳ و ۹۵، شهرداری تهران نقش خوبی ایفا کرد.

در حال حاضر نیز مواد و محتوای مصوبات کاهش آلودگی هوا را به شکل برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران درآورده و قصد دارد آن را در افق پنج‌ساله عملیاتی کند.

تجریشی با بیان اینکه مبنای برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران همان مصوبات دولت است، افزود: در این برنامه مشخص شده که شهرداری تهران قرار است در بازه پنج‌ساله چه اقداماتی برای کاهش آلودگی هوای تهران انجام دهد؛ ضمن اینکه اثربخشی هر یک از اقدامات نیز کمّی شده و شهرداری اعتبارات مورد نیاز برای انجام این طرح را مشخص کرده است.

وی در مورد نحوه تأمین منابع مالی مورد نیاز برای اجرای برنامه کاهش آلودگی هوای تهران گفت: در سال ۹۵ تصویب شد که برای اجرای مصوبه کاهش آلودگی هوا،  دولت باید ۲۲۰۰ میلیارد تومان برای کل کشور تخصیص دهد. همچنین در بودجه سالانه وزارت کشور،  منابعی برای شهرداری‌ها مشخص شده است که دولت باید این منابع را تأمین کند.

افزون بر این، شورای شهر این امکان را دارد که در بودجه سالانه شهرداری،  منابعی هم برای اجرای برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران اختصاص دهد. به گفته تجریشی،  شورای شهر تهران باید برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران را تصویب کند و سازمان حفاظت محیط‌زیست وظیفه دارد که بر نحوه پیشرفت این برنامه‌ها نظارت داشته باشد.

   تهیه برنامه جامع با محوریت مصوبات دولتی

معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست با تأکید بر اینکه در شرایط فعلی باید به‌دنبال تهیه برنامه کاهش آلودگی کلانشهرها با محوریت مصوبات دولتی باشیم، گفت: پیش از هر کاری، سیاهه انتشار آلودگی هوا باید در تمامی کلانشهرها تهیه شود تا از این طریق به سهم هریک از منابع آلاینده دست یابیم.

سیاهه انتشار به‌عنوان یک مدل نشان می‌دهد که در هر کلانشهری باید چه اقداماتی برای کاهش آلودگی هوا صورت گیرد.

مسعود تجریشی تأکید کرد: در کلانشهرها باید برنامه جامع کاهش آلودگی هوا با به‌کارگیری مصوبات هیأت وزیران و با کمک ظرفیت دانشی دانشگاه‌ها استخراج شود.

باید بدانیم که طرحی مثل طرح زوج و فرد بر کاهش آلودگی هوا مؤثر است یا نه؟

چون عده‌ای مدعی اثربخشی این طرح بر کاهش آلودگی هوا هستند و عده‌ای این اثرگذاری را قبول ندارند؛ بنابراین باید با کمک کنسرسیوم دانشگاه‌ها و به‌کارگیری یک روش علمی در این زمینه اجماع حاصل شود.