گزارش
هوای دستفروشان هوای همه مردم است
بررسی وضعیت و راهکارهایی برای معضل معیشتی دستفروشان در روزهای مقابله با بحران کرونا
پریسا امیرقاسم‌خانی- خبر‌نگار
وقتی خبر کرونا در شهر پیچید، از روزهای آخر اسفند طرح جمع‌آوری دستفروشان برای جلوگیری بیشتر از شیوع کرونا تصویب شد و دستفروشانی که معیشت آنها از راه فروش لوازمی که در بساط داشتند، تامین می‌شد، دیگر امکان فعالیت پیدا نکردند. مردم از تصویب طرح ممنوعیت کار دستفروشان در روزهای کرونا خشنود شدند، ولی برای دستفروشان روزهای سخت آغاز شد. هر چند به‌منظور کمک به وضعیت معیشتی آنها طرح‌های کوتاه‌مدت از طرف دولت، مدیریت شهری و... مانند اختصاص یک میلیون تومان وام، ارائه سبد معیشتی 200 تا 600هزار تومانی و... به اجرا درآمد که فقط نقش تامین بخشی از هزینه‌های زندگی آنها را ایفا می‌کرد. با این حال در این روزهای شیوع ویروسی منحوس می‌بایست سعی شود تا دستفروشان هم برای به‌دست آوردن روزی خود، کمتر در شهر حضور یابند؛ اقدامی که می‌تواند به نفع همه شهروندان باشد. به‌عبارتی اگر مسئولان، هوای دستفروشان را در این روزها بیشتر داشته باشند، انگار هوای همه مردم را داشته‌اند. با وجود این، معضل دستفروشان اکنون سال‌هاست که گریبان شهر را گرفته است. در این بین، مدام به جای ارائه یک راه‌حل اساسی، شاهد کوچ این افراد از خیابانی به خیابان دیگر و در این روزهای کرونایی بیکاری و تجمع و اعتراض آنها مقابل ساختمان شهرداری تهران هستیم. مسئولان و کارشناسان در این‌باره نظرات متفاوتی دارند.
پرداخت نفری یک میلیون تومان کارت هدیه به 5هزار دستفروش
زهرا نژادبهرام، عضو شورای اسلامی شهر تهران
شـــــهرداری مسئولیــتی در ارتباط با اشتغال شهروندان ندارد، ولی چون وضعیت دستفروشان در روزهای کرونایی برای شهروندان نگرانی ایجاد کرده است، مدیریت شهری برای کمک معیشتی به دستفروشان پیشقدم شده و با دستگاه‌های مختلف رایزنی‌هایی را آغاز کرده است. در این میان مسئولان بنیاد مستضعفان از شهرداری خواستند لیست کامل دستفروشان را تهیه کند و برای کمک مالی در اختیار بنیاد قرار دهد. شهرداری با کمک شرکت شهربان و حریم‌بان و شرکت ساماندهی مشاغل، لیست 4هزار و 36نفر در دور اول و لیست 5هزار نفر دستفروش را در دور دوم آماده کرد و با هیأت چهارنفره متشکل از شهردار منطقه، معاون خدمات شهری و بازرسی و حراست کمک نقدی نفری یک میلیون تومان را در دور اول و در قالب کارت هدیه به 4هزار نفر دستفروش و در دور دوم که به‌زودی خواهد بود، نفری یک میلیون تومان کمک نقدی را به 5هزار نفر دستفروش از طرف بنیاد مستضعفان ارائه می‌دهد. آنچه مسلم است ما در شرایط بحران کرونا به سر می‌بریم و در این شرایط پروتکل ستاد کرونا برایمان اولویت دارد و در این راستا هر تجمعی ممنوع است. برقراری هر نوع بازارچه و بساط دستفروشی باعث ایجاد تجمع می‌شود و ممنوعیت فعالیت آنها منطقی است و اکنون کمک مالی هم از طرف شهرداری برای دستفروشان مقدر نیست، چون شهرداری با عدم‌تحقق بیش از 2هزار و 500میلیارد تومان منابع درآمدی به‌دلیل شیوع کرونا روبه‌رو شده است.
پرداخت حداقل حقوق از طرف دولت حق هر شهروند است
میثم هاشم‌خانی، کارشناس اقتصادی
طبق اعلام رسمی صندوق بین‌المللی پول در 3سال اخیر 21درصد تولید ناخالص ملی کشور کاهش پیدا کرده است؛ یعنی تعداد زیادی از افراد جامعه بیکار شده‌اند و بعضا به دستفروشی روی آورده‌اند. پس عرضه در دستفروشی بالا رفته است. از طرفی بسیاری از اقشار جامعه از لحاظ اقتصادی به طبقه پایین‌تر منتقل شده‌اند. بنابراین مشتریان دستفروشان یا تقاضا هم افزایش پیدا کرده است و جامعه در حوزه دستفروشی روند رو به رشدی را تجربه کرده است. بنابراین لازم است در این حوزه واقع‌بین باشیم. باید به‌دنبال راهکار اساسی بود. ممنوعیت دستفروشی کار غیرانسانی است و تبعات اجتماعی زیادی دارد. در هر اقتصاد توسعه‌یافته‌ای یک سازوکار اقتصادی وجود دارد که بحران‌هایی مانند کرونا را جذب می‌کند. در اقتصاد توسعه‌یافته هر شهروندی که در یک کشور زندگی می‌کند، از حداقل حقوق ماهانه از طرف دولت برخوردار است و حق دسترسی به بیمه بیکاری بدون لحاظ دارا بودن بیمه را دارد. در این شرایط اگر دولت کاری را متناسب با موقعیت فرد پیشنهاد بدهد و فرد نپذیرد، بیمه بیکاری او قطع می‌شود. همچنین حداقل حقوق پرداختی دولت به هر فرد جزئی است، ولی آنقدر هست که می‌تواند تامین معیشت فرد را داشته باشد. در چنین سیستم‌هایی دولت به جای انبوهی از تصمیمات مقطعی برای اقشار آسیب‌پذیر که در اغلب موارد چاره‌ساز هم نیست، با یک‌کاسه‌کردن تمام تصمیمات در شرایط عادی یا بحرانی از شهروندانش حمایت می‌کند. این کار باعث تشویق و تنبیه دولت برای اتخاذ تصمیمات درست و غلط هم می‌شود. به علاوه چانه‌زنی نیروی کار را هم در برابر کار‌فرما بالا می‌برد که خود باعث عدالت اجتماعی می‌شود.
گپی کوتاه با دستفروش
یک میلیون کمک کردند 3میلیون اجاره دارم
ز. ق، دستفروش: حدود 2ماه است که گفتند برای کرونا اجازه کار ندارید و خانه نشستیم. من زن سرپرست خانوار هستم. ماهی 3میلیون فقط اجاره خانه دارم در این 2ماه فقط یک میلیون از طرف شهرداری به من کمک کردند چطور با یک میلیون 3میلیون اجاره بدهم پس خرج خورد و خوراک چه می‌شود صاحبخانه مدام زنگ می‌زند می‌گوید کرایه خانه عقب افتاده باید بلند شوید. به صاحبخانه می‌گویم همه‌جا بسته است شما مگر در تهران زندگی نمی‌کنید صاحبخانه حالیش نمی‌شود...
فقط می‌توانیم نان و پنیر و تخم‌مرغ بخریم
غ. س، دستفروش: از زمانی که گفتند نمی‌توانید کار کنید هیچ درآمدی نداریم. ما می‌فهمیم باید قرنطینه بود ولی وقتی درآمدی نداریم چطور در قرنطینه بمانیم با فرزندی که دانشجو است و باید خرج او را هم بدهم پس‌انداز هم نداریم این روزها زندگیمان فقط با قرض می‌گذرد؛ قرض هم دیگر به ما نمی‌دهند فقط می‌توانیم نان و پنیر و تخم‌مرغ بخریم؛ همین .
در همینه زمینه :