تأمین حقابه هورالعظیم با ساخت دایک مرزی

رئیس گروه رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک غرب کشور با اشاره به اینکه شیب بستر تالاب هورالعظیم به سمت عراق است و آبی که از کرخه وارد هورالعظیم می‌شود به سمت این کشور می‌رود، گفت: ایران به‌منظور تامین امنیت و سهولت صیادی مردم خوزستان و با توجه به عدم‌تامین حقابه این تالاب توسط عراق، به ساخت دایک مرزی هورالعظیم اقدام کرد.

به گزارش ایسنا، فریده آوریده در نشست علمی دیپلماسی آب که از سوی مؤسسه پژوهشی- آموزشی خانه آب ایران با محوریت تالاب مرزی هورالعظیم در دانشگاه صنعتی‌شریف برگزار شد، تصریح کرد: تالاب هورالعظیم بین 2رودخانه دجله و فرات در مرز بین ایران و عراق با مساحت بیش از ۳۰۰۰ کیلومترمربع واقع شده و کمتر از یک‌سوم این تالاب مرزی در داخل ایران قرار گرفته است. همچنین این تالاب از سمت عراق از رودخانه‌های دجله و فرات و از سمت ایران از رودخانه کرخه تغذیه می‌شود. آوریده با اشاره به ارزش‌های اقتصادی و اجتماعی تالاب هورالعظیم تصریح کرد: این تالاب به لحاظ ماهیگیری و شیلات، ‌دامپروری، تامین علوفه دامی، صنایع‌دستی و کشاورزی دارای ارزش است. همچنین هورالعظیم و سایر تالاب‌های منطقه بین‌النهرین در کنترل سیلاب، تلطیف هوا و ذخیره‌سازی رسوب نقش دارند.

سهم حقابه هورالعظیم را ذخیره می‌کنند

وی با اشاره به سابقه اتفاقاتی که در هورالعظیم رخ داده است، گفت: احداث سد در حوضه دجله و فرات و میزان ذخیره‌سازی آب در حوضه دجله توسط ترکیه، تقریبا سالانه ۱۷میلیارد مترمکعب برآورد می‌شود. همچنین در همین حوضه ۸۲میلیارد مترمکعب آب به‌طور سالانه توسط عراق ذخیره می‌شود. از سوی دیگر حدود 5/1میلیارد مترمکعب نیز کشور سوریه در حوضه دجله ذخیره می‌کند. وی با اشاره به وضعیت ذخیره‌سازی آب رودخانه فرات خاطرنشان کرد: با اجرای پروژه گاپ توسط ترکیه، میزان ذخیره‌سازی آب فرات در این کشور معادل ۹۵میلیارد مترمکعب است که این میزان 3برابر آورد سالانه این رودخانه در ترکیه به‌حساب می‌آید. همچنین سدسازی‌ها و انحراف جریان آب رودخانه فرات در عراق و سوریه، حدود ۵۲میلیارد مترمکعب است که نشان می‌دهد ترکیه، عراق و سوریه حدود 5برابر آورد سالانه فرات را با احداث سد ذخیره کرده‌اند. رئیس گروه رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک غرب کشور با اشاره به اقدامات عراق که به خشک‌شدن تالاب‌های منطقه بین‌النهرین ازجمله هورالعظیم منجر شده است، گفت: در سال۱۳۶۹ رژیم صدام به‌منظور توسعه کشاورزی و برای اهداف نظامی و سیاسی، جریان آب رودخانه دجله و فرات را از ورود به تالاب‌ها منحرف و به زهکشی آنها اقدام کرد. همچنین عراق با قطع جریان آب ورودی به تالاب‌ها حقابه زیست‌محیطی این اکوسیستم‌های آبی را نادیده گرفت که درنتیجه این اقدامات، هورهای مرکزی و هورالحمار در عراق به‌طور کامل خشک شدند و تنها بخش کوچکی از هورالعظیم باقی ماند. آوریده با اشاره به اینکه قسمت عمیق تالاب هورالعظیم در خارج از مرز ایران قرار دارد و شیب بستر تالاب به سمت عراق است، گفت: در نتیجه این وضعیت هر جریان آبی که از کرخه به سمت هورالعظیم سرازیر می‌شد، ابتدا وارد بخش اراضی شده و درصورت وجود آب اضافی، بخش ایرانی تالاب آبگیری می‌شد.
وی تأکید کرد: عراق در بحث هورالعظیم بر آزادسازی آب توسط ایران از سد کرخه تأکید دارد. البته عدم‌رهاسازی حقابه زیست‌محیطی هورالعظیم توسط عراق از شاخه‌های دجله و القای تصویر نادرست از عوامل خشکی تالاب هورالعظیم، موضوعی است که مورد توجه ما قرار دارد و همین موضوعات ضرورت همکاری دوجانبه و برقراری ارتباطات هیدرولیک را بین 2 بخش ایرانی و عراقی به شرط تامین حقابه زیست‌محیطی تالاب واجب می‌کند.