بدرقه کردن مسافر با آرد

براساس یک رسم قدیمی و اعتقادی مذهبی، همه ما مسافران‌مان را از زیر قرآن رد می‌کنیم و پشت سرشان آب می‌ریزیم تا خیلی زود و به سلامت برگردند. اما این همه آن رسم کهنی نیست که تهرانی‌ها روزگاری برای بدرقه کردن مسافر به کار می‌بردند. تهران‌پژوهان و مورخان نقل می‌کنند که در دوران حکومت قاجار هرکسی که در تهران قصد سفر داشت باید از زیر یک سینی‌ رد می‌شد که در آن یک کاسه آب، یک آینه، یک جلد قرآن و یک بشقاب آرد وجود داشت. در بعضی مواقع هم دیده می‌شد که داخل سینی‌ها شکرپنیر (شیرینی رایج عصر قاجار) هم می‌گذاشتند. استفاده از قرآن و آب برای بدرقه کردن مسافر تقریباً برای همه ما ملموس است؛ قرآن به‌عنوان پل ارتباطی آدم‌ها با خدا و آب به‌نشانه حیات و زندگی ضامن سلامتی مسافر می‌شد. در این میان حتی آینه هم با این توجیه که نماد روشنی است و سعادت و سلامت را برای مسافر در پی دارد به‌راحتی پذیرفته می‌شود. اما اینکه چرا تهرانی‌ها در سینی بدرقه مسافر یک بشقاب آرد هم می‌گذاشتند سؤالی است که در کتاب «طهران قدیم» نوشته «جعفر شهری» می‌توان به پاسخ آن رسید. این‌طور که در جلد دوم2 این کتاب 5 جلدی آمده خانواده مسافر 3 یا 5 روز بعد از رفتن مسافرشان از آردی که در سینی گذاشته بودند برایش آش می‌پختند؛ این همان آشی است که امروزه آن را به «آش پشت پا» می‌شناسیم. این آش که معمولاً آش رشته است با این اعتقاد پخته می‌شود که رشته پیوند مسافر قطع شده و یار سفرکرده به‌زودی به خانه‌اش برگردد. آنهایی هم که در سینی بدرقه‌شان شکرپنیر می‌گذاشتند می‌خواستند رنج‌های سفر را برای مسافرشان شیرین‌کنند.