جای مدیران کهنسال را با جوانان عوض کنید

زهرا رفیعی| خبرنگار:

از مهم‌ترین ویژگی‌های دولتمردان در کشور در ادوار مختلف، میانگین بالای سنی آنهاست. جوانان در دستگاه‌های مختلف بیشتر نقش مشاور دارند و این مانع از چرخش نخبگی در جامعه شده است؛ موضوعی که تغییر در آن به گفته محمدمهدی تندگویان، معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان می‌توان ناامیدی را از جوانان گرفته و آنها را به بهبود شرایط امیدوار کند.

آیا می‌توان گفت که اعتراضات اخیر از سوی جوانان رخ داده است؟

جوانان هم در میان معترضان وجود دارند ولی اینکه بگوییم همه آنها را جوانان تشکیل داده‌اند را قبول ندارم. باید دید اظهار‌نظر‌ّهای این‌چنینی براساس کدام پایش صورت گرفته و به تفکیک گروه سنی در استان‌های مختلف آمار دقیق ارائه شود.

با رصدی که در حوزه جوانان کشور انجام داده‌ایم باید بگویم، بحث اصلی جوانان اعتراض و تغییر ساختار نیست. ناامید شدن از وضعیت موجود است. به‌دلیل عدم‌برخورد مناسب با جامعه جوان در کل کشور در موضوع انتصابات، کارآفرینی، آمایش سرزمینی آموزش‌ها و بهره‌برداری مناسب از آنها ما جامعه جوان کشور را با ناامیدی طرف کرده‌ایم. این نا‌امیدی مردم را به چنین اعتراضاتی کشانده است که امیدواریم به سمت اعتراضات قانونمند حرکت کند تا بتوانیم از اعتراضاتمان به نحو درست استفاده کنیم.

آیا راه اعتراض قانو‌نمند برای جوانان فراهم شده است؟

حدود ۱۰۰ روز است که در حوزه جوانان مسئولیت اجرایی گرفته‌ام. برای اینکه جوانان بتوانند در عرصه نهاد‌های مدنی و نهادینه خود را نشان داده و ابراز آمادگی برای مسئولیت‌پذیری کنند، پایگاهی برای تشکل‌های غیردولتی اختصاص داده‌ایم. برای استفاده از این پایگاه بسیار ساده عمل کرده‌ایم و برای پذیرش جوانان سخت‌گیری نکرده‌ایم. جوانان در هر حوزه‌ای که فعالیت می‌کنند، می‌توانند به سایت مراجعه کرده و با ثبت در سامانه وزارتخانه شرایطی را فراهم کنند که ما آنها را رصد و حمایت کنیم. این ساختار مدنی برای ثبت تشکل‌‌ها فراهم است، از مجموعه ۵۰ تشکل موجود در ابتدای دولت، به 1700تشکل رسیده‌ایم، این روند اگرچه فاصله بسیاری با جوامع توسعه یافته دارد ولی شروع مناسبی است؛ یعنی باید به ازای هر 100نفر یک تشکل غیردولتی داشته باشیم ولی هم‌اکنون به ازای هر 15هزار نفر یک تشکل وجود دارد. امیدواریم تا سال 1400به 5هزار تشکل برسد و تکلیف جمعیت بزرگی از جوانان ما در مورد رابطه‌شان با دولت مشخص شود.

در واقع تشکل‌های غیردولتی، پایگاه مردمی برای جوانان ایجاد می‌کند و جایگاهی برای تست فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و هنری است. دولت نیز از طریق پرداخت وام و اعتبار یا حمایت از طرح‌ها از آنها حمایت می‌کند. از جوانان می‌خواهیم که به‌صورت تشکل غیردولتی از امکان موجود استفاده کنند. اگر اعتراض و انتقادی وجود داشته باشد نیز جوانان می‌توانند به‌صورت مدنی آن را مطرح کنند. به‌طور مثال در چند‌ماه اخیر برای مجامع استانی که تمایل به طرح مسائل با وزرا داشته‌اند، جلسه حضوری تدارک دیده شده است. نفس گفتن مشکلات و دیده شدن و انتقال موضوعات حوزه جوانان به مقامات بلندپایه کابینه بخشی از مشکلات را رفع می‌کند. درخواستم از جوانان این است که اعتماد کنند و به سایت وزارت ورزش و جوانان سر بزنند. در این سایت فارغ از دیدگاه‌های سیاسی، دینی و اعتقادی شرایط برای حضور همه جوانان فراهم است.

از ناامیدی جوانان صحبت کردید، این نا‌امیدی از چه مسائلی است و چگونه می‌توان آن را برطرف کرد؟

انتظار از دولت برای تأمین اشتغال و مسکن برای همه جوانان قابل دسترس نیست. ما با یک‌چهارم جمعیت ایران مواجهیم که اصلا جمعیت کمی نیست. جوانان می‌توانند پایگاه‌های اجتماعی بسازند که در قالب آن می‌توان از آنها حمایت کرد. برای دولت امکان‌پذیر است که از جوانان در زمینه کارآفرینی، ایجاد پایگاه‌های علمی و پژوهشی، هنری و هر چیزی که بدان تمایل دارند، حمایت کند.

اعتبارات این حمایت‌ها تأمین می‌شود؟

از گله‌های بخش جوانان وزارتخانه، تأمین اعتبارات است. شاید اگر موضوع سازمان ملی‌جوانان و معاونت جوانان ریاست‌جمهوری تشکیل شود و جوانان کل کشور یک نماینده رسمی در هیأت دولت داشته باشند، بتوان گام بلندی برای حل معضلاتشان برداشت. اگر نهاد‌های مختلف سنگ‌اندازی نکنند، بخش بزرگی از مشکلات جوانان که موضوع هویت بخشی به حضور آنها در جامعه مدنی است رفع می‌شود. البته نباید فراموش کرد که اشتغال در حوزه جوانان، آنها را از وضعیت موجود ناامید می‌کند. در دوره‌های مختلف شعارها و وعده‌های زیادی داده‌ایم و متأسفانه هیچ‌کدام را عمل نکرده‌ایم در نتیجه جو یاس و ناامیدی را ایجاد کرده‌ایم. نمود این موضوع را در کشور می‌بینیم. مدیریت کشور در سطوح مختلف با کهولت سنی مواجه است، از وزرا گرفته تا معاونین‌، مدیرکل‌ها، نمایندگان مجلس و.... ما آدم‌هایی داریم که باید از گردونه اجرایی خارج شوند و به‌صورت مشاورین سیستم قرار گیرند و جوان‌ها در سمت‌های اجرایی قرار گیرند. تا زمانی که این بخش تغییر نکند، ناامیدی در جوانان مضاعف می‌شود. بحثم انتصابات دولتی در بخش مدیریت است نه استخدام‌ها که عموما جوانان مدنظر هستند.

پس از نظر شما مشاوران جوان برای مدیران کفایت نمی‌کند؟

من با انتصاب مشاوران جوان 100درصد مخالفم و باید جوانگرایی در همه سطوح اجرایی رخ دهد ‌و مدیران فعلی به‌عنوان مشاورین سیستم‌ها ادامه فعالیت دهند. این تغییر درصورت تحقق پاسخ مناسبی است که می‌توان به جوانان داد. از سوی دیگر اگر اعتباری یا وعده‌ای از سوی وزارت‌های کار، جوانان و مسکن و... به جوانان می‌دهیم باید آن را عملی کنیم و از نهادی که براساس وعده‌ها عمل نکرد بازخواست شود.