اجرای طرح تحول در نخلستان‌های دشتستان

علیرضا برازجانی|  بوشهر - خبرنگار:

برداشت محصول خرما از نخلستان‌های استان بوشهر از 15شهریور آغاز شده و با تلاش باغداران و کشاورزان در مراکز عمده تولید خرما یعنی تنگستان، دشتستان، بوشهر و جم تا پایان مهرماه ادامه خواهد داشت؛ خرمایی که البته بیشتر از آن‌که برای کشاورزان شیرینی و حلاوت داشته باشد به کام واسطه‌ها و دلالان این محصول است.
بوشهر مرکز انرژی و خاستگاه میادین عظیم نفت و گاز به حساب می‌آید اما درکنار این ویژگی، وجود 6 میلیون اصله نخل مثمر در استان می‌تواند به شرط استقرار صنایع تبدیلی و واحدهای بسته‌بندی مطابق با استانداردهای روز دنیا، می‌تواند ظرفیتی بی‌نظیر برای رونق اقتصادی و افزایش اشتغال در این دیار ثروتمند و در عین حال محروم، باشد. این در حالی است که امروز بیش از نیمی از شرکت‌ها و واحدهای بسته‌بندی و صنعتی موجود در مجاورت این نخلستان‌ها با نبود سرمایه در گردش مواجهند یا به دلیل بدهی بانکی از چرخه تولید خارج شده‌اند و فعالیتی ندارند.


کاهش ثمر نخل‌ها

یکی از باغداران دهستان دالکی با اشاره به هزینه‌های بسیار زیاد تولید خرما و سختی‌های کار نخلداران به همشهری می‌گوید: در سال‌های اخیر به دلیل بروز تنش آبی و پدیده ریزگردها، تولید محصول خرما در نخلستان‌های استان بوشهر به شدت کاهش پیدا کرده است به طوری که نخلی که به طور معمول 80کیلو خرما از آن برداشت می‌شد در حال حاضر کمتر از 30کیلو خرما می‌دهد و کیفیت آن هم کاهش یافته است.
«حسین یزدان‌پناه» می‌افزاید: کار نخلداری از مشاغل سخت و طاقت‌فرسا در منطقه جنوب است زیرا زمان عملیات برداشت محصول فصل تابستان است و در گرمای هوا که در بعضی از روزها به بالای 50درجه می‌رسد کارگران با شرایط بسیار بدی مجبور به بریدن و جمع کردن ثمر و محصول نخلستان‌ها هستند.

وی اضافه می‌کند: دستمزدها، هزینه‌های نقل و انتقال محصول از نخلستان‌ها تا انبار و همچنین مواد مورد نیاز بسته‌بندی به طور چشمگیری افزایش داشته است اما قیمت خرما تغییر چندانی پیدا نکرده در حالی که سایر محصولات باغی در بازار با قیمت بالاتری به فروش می‌رسند. نوسانات ارزی که این روزها رخ داده باعث شده کارتن بسته بندی هم نایاب شود و همه این موارد منجر به افزایش هزینه تولید شده که فقط بر باغداران و نخلداران تحمیل می‌شود و نفع و سود آن نصیب سایر فعالان بخش خرما در استان بوشهر یعنی دلالان می‌شود، زیرا بازار عرضه متناسب با ظرفیت تولید در کشور وجود ندارد و دلالان و واسطه‌ها نبض تجاری آن را در دست دارند. واسطه‌ها باغداران را مجبور می‌کنند محصول خود را با قیمت کم به آنها بفروشند و در مقابل پرداخت مطالبات باغداران را تا زمان برداشت محصول سال بعد به تاخیر می‌اندازند.


کاهش ۳درصدی تولید خرما

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی استان بوشهر در گفت‌و‌گو با همشهری با بیان این‌که برداشت خرما در ۳۵هزار هکتار از سطح زیر کشت نخیلات استان بوشهر تا اوایل آبان ادامه دارد، می‌گوید: پیش‌بینی می‌کنیم تا پایان فصل ۱۵۵هزار تن خرما برداشت شود که در مقایسه با سال ۹۶ که ۱۶۰هزارتن محصول خرما نصیب باغداران شد، ۳درصد کاهش دارد. بیش از ۷۰درصد خرمای تولیده شده در استان از نخلستان‌های دشتستان است و امسال بین ۳۵ تا۴۰هزار تن خارَک و رطب هم تولید شده است.


اشتغال ۲۰هزار نفر در نخیلات

«خسرو عمرانی» می‌افزاید: آمارهای رسمی نشان دهنده این است که نخیلات در استان بوشهر زمینه اشتغال ۱۳هزار نفر را به صورت مستقیم فراهم کرده است که با احتساب بخش حمل‌و‌نقل و صنایع وابسته این رقم بالغ بر۲۰هزار نفر می‌شود.
وی اضافه می‌کند: خرما از مهم‌ترین ظرفیت‌های صادرات غیرنفتی استان بوشهر است و سال گذشته ۲۶هزار تن خرما به کشورهای روسیه، پاکستان و هند صادر کرد. عمرانی ادامه می‌دهد: انتظار داریم با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته و افزایش میزان صادرات به کشورهای حاشیه خلیج فارس صادرات در سال جاری به ۳۰هزار تن برسد.


استفاده از روش‌های آبیاری نوین

عمرانی با اشاره به این‌که تاکنون ۸هزار هکتار از نخلستان‌ها زیر پوشش شبکه آبیاری تحت فشار قرارگرفته، می‌افزاید: درنیمه اول امسال هم ۱۵۰۰هکتار دیگر مجهز به شبکه آبیاری شده است. طرح تحول نخلستان در دشتستان از برنامه‌هایی است که اعتبار آن مصوب شده است و با همکاری سازمان آب منطقه‌ای استان بوشهر در دست اجراست.
وی ادامه می‌دهد: در این طرح ۳۴هزار هکتار از اراضی باغی و زراعی پایین‌دست سد درحال ساخت دالکی و سد شهید رئیسعلی دلواری مجهز به سامانه‌های نوین آبیاری خواهد شد که طرح پایلوت آن در ۱۷۰هکتار از نخیلات آبپخش اجرا شده است. برای ۲۴۰۰هکتار از نخلستان‌های سعدآباد هم پیمانکار آن مشخص شده و به‌زودی عملیات اجرایی آن آغاز می‌شود. افزون بر این طرح مطالعاتی ۷۸۰۰هکتاری شبانکاره و ۶۵۰۰هکتار از اراضی کلل و آبپخش بیش از ۸۰درصد پیشرفت داشته است که به زودی وارد فاز اجرایی می‌شود. عمرانی اضافه می‌کند: اعتبار مصوب طرح تحول نخلستان در دشتستان ۱۶۰۰میلیارد تومان است که تاکنون ۴۲میلیارد تومان آن در بخش کشاورزی محقق شده است.