کاربران ایرانی پشت سد سرعت اینترنت

 کاربران ایرانی طی سال‌های اخیر طعم گسترش اینترنت پرسرعت موبایل را چشیده‌اند اما از سوی دیگر اینترنت ثابت در کشور خیلی‌ها را نا‌امید کرده است. برخلاف کشورهای دیگر جهان در ایران ۷۰درصد ارتباطات بر بستر اینترنت موبایل است و تنها ۳۰درصد به ارتباطات ثابت برمی‌گردد.
این مسئله باعث شده تا عملا بسیاری از جنبه‌های فناوری که در کشورهای دیگر عادی به‌حساب می‌آید در ایران هنوز نام‌شان شنیده نشود. این در حالی است که در کشورهای دیگر ۸۶درصد ترافیک مصرفی اینترنت مربوط به اینترنت ثابت است و ۱۴درصد فقط سهم ترافیک دانلود شده با اینترنت موبایل به‌حساب می‌آید. روز گذشته این ماجراها مسئله اصلی نشست توسعه ارتباطات ثابت بود. در این نشست اعلام شد که سرانه مصرف دیتا در کشور ۶گیگابایت به‌ازای هر نفر است و این در حالی است که متوسط سرانه مصرف دیتا در دنیا ۲۰گیگابایت است و این مسئله عقب ماندن ایران را از این قافله به‌خوبی نشان می‌دهد. حجم سرانه ترافیک بالاتر به نوعی نشان‌دهنده استفاده بیشتر کاربران یک کشور از فناوری‌های جدید است. حسین فلاح جوشقانی، معاون وزیر ارتباطات هم در این نشست تأکید داشت که مصرف ترافیک اینترنت ثابت در دنیا ۴۰برابر مصرف در حوزه اینترنت موبایل است.

بحران اینترنت ثابت

در مقابل جایگاه 67 میانگین سرعت اینترنت موبایل، ایران در سرعت اینترنت ثابت جایگاهی بهتر از 108 در جهان ندارد.
اینترنت همراه هر چند در همه کشورها فراگیر است اما هیچ‌وقت به‌خاطر قیمت گران و حجمی بودن آن در هیچ کشوری به‌عنوان اینترنت اصلی و مصرفی کاربران مورد استفاده دائم قرار نمی‌گیرد. درواقع کاربران کشورهای جهان از اینترنت موبایل بیشتر برای کارهای با حجم دانلود پایین استفاده می‌کنند و این اینترنت ثابت است که نیازهای آنها را مثلا برای دیدن فیلم‌های آنلاین با کیفیت بالا (HD و بالاتر)، تلویزیون اینترنتی و موارد دیگری که نیاز به سرعت و حجم بالای دانلود دارند، برآورده می‌کند.

در زندان کابل مسی

مشکل را همه می‌دانند اما راه‌حل آن سال‌هاست که به‌صورت گسترده عملی نشده است. براساس آمار ۴۰میلیون مشترک از اینترنت 3G و ۲۲ میلیون از اینترنت 4G و ۸ میلیون و 800 هزار نفر هم از اینترنت خط ثابت یا همان ADSL استفاده می‌کنند. اکثر کاربران اینترنت ثابت کشور مشترکان ADSL  هستند که متوسط سرعت‌شان ۵مگابیت بر ثانیه است که در جهان امروز خنده‌دار به‌حساب می‌آید. هرچند خدمات‌دهنده‌های اینترنت ADSL در سرویس‌های خود سرعت ۱۶مگابیت بر ثانیه هم دارند اما عملا اکثریت کاربران ایرانی نمی‌توانند با این نوع اینترنت سرعت بیشتر از ۳ یا ۴مگابیت بر ثانیه را تجربه کنند. تنها 5درصد از مشترکان هستند که می‌توانند سرعت ۱۶مگابیت بر ثانیه را تجربه کنند. مشکل کار در کابل مسی است که برای تلفن درنظر گرفته شده اما برای انتقال دیتا توان لازم را ندارد. فناوری ADSL یا همان اینترنت روی خط تلفن ثابت در جهان در حال منقرض شدن است. 
محمدجواد آذری‌جرمی، وزیر ارتباطات در گفت‌وگو با همشهری در این رابطه می‌گوید: کابل مسی واقعا در ماجرای سرعت اینترنت یک دست‌انداز و چالش بزرگ است اما اگر سرمایه موجود باشد خیلی زود می‌توان در این رابطه و استفاده از فناوری‌های جدید  به نتیجه رسید.

چالش فیبر نوری
بارها در کشور بر لزوم گسترش VDSL و FTTH (همان فیبر نوری مشهور) تأکید شده است. با وجود همه کارهای صورت گرفته گزارش‌ها نشان می‌دهد ظرفیت پورت فیبرنوری واگذارشده در کل کشور کمتر از ۲۵۰هزار پورت است. در این نوع اینترنت دیگر خبری از کابل‌های مسی یا خطوط تلفن نیست و کابل‌های فیبرنوری انتقا‌ل‌دهنده اطلاعات هستند. در تهران اکنون در مناطق محدودی مخابرات این اینترنت را عرضه می‌کند اما نیاز به موافقت اکثریت واحدهای آپارتمان‌ها، هزینه نزدیک به 600هزار تومان برای کابل‌کشی تا داخل آپارتمان و همچنین خرید دستگاه دریافت مخصوص اینترنت باعث شده تا عملا استفاده از آن برای بسیاری از مردم میسر نباشد.
وزیر ارتباطات در گفت‌وگو با همشهری اعلام کرده که می‌توان با دردسر کمتر و با سرعت بیشتری درصورت تامین سرمایه بخش عمده اینترنت کشور را به VDSL ارتقا داد. او این ماجرا را یکی از مشکلات مهم دوران وزارت خود می‌داند و می‌گوید: اگر احساس کنم این مرحله پیش نمی‌رود و مشکل تامین سرمایه حل نمی‌شود باید موضوع را به دولت ارجاع دهیم و بخواهیم دولت کمک کند. 


   رؤیای فناوری‌های جدید

VDSL نسل جدیدی از فناوری DSL روی بسترهای کابل‌های شبکه است. نخستین تفاوت ADSL با VDSL این است که اولی از خطوط تلفن ثابت شهری برای انتقال اطلاعات استفاده می‌کند درحالی‌که VDSL بر بسترهای کابل است و نیاز به کابل‌کشی و نصب کابل دارد. سرعت دانلود روی اینترنت VDSL نزدیک به ۵برابر سرعت دانلود ADSL است و به مرز ۶۰مگابیت بر ثانیه رسیده است. مودم VDSL هم با ADSL متفاوت است. این روش آپگرید ساده‌تر و ارزان‌تری به‌حساب می‌آید. فراتر از VDSL اما FTTH یا همان فیبر نوری مشهور است. این اینترنت که در کشورهای مختلف جهان فراگیر شده و مسئله‌ای عادی به‌حساب می‌آید می‌تواند تا سرعت یک‌گیگابیت بر ثانیه را تامین کند.