عطسه به وقت پاییز!

الهه بصیر

این روزها در هر خانواده‌ای دست‌کم یک نفر با مشکلات ناشی از آلرژی فصلی دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ چشم‌ها خیس و مثل لامپ مهتابی‎ای که پرپر می‌کند، ابروها پرچین و شکن‎، پره‌های بینی سرخ و مرتعش و مرطوب از آبریزش لاینقطع، دهان نیمه‎باز، نفس‌‌ها به‌شماره افتاده، سر در حالت دوران و انهدام آنی، عضلات همه اعضا و جوارح منقبض و در شرف انفجار و از هم گسستن. این شرح مختصری بود از وضعیت فردی که دچار حساسیت فصلی است و با عطسه‌‌های بی‌وقفه و آبریزش بینی و اختلال در روند عادی زندگی روزمره دست به گریبان شده است؛ اختلالاتی که ممکن است از چند روز تا چند هفته رهایش نکند. توصیه‌هایی که در ادامه آمده، می‌تواند کمکی باشد برای پیشگیری از بروز عوارض ناشی از حساسیت فصلی، بهبود اختلالات و غلبه بر کلافگی‌های ناشی از آن.

مهار عوامل آلرژی‌زا 



آلرژی یا تب یونجه به‌صورت دائمی یا فصلی نمایان می‌شود. افرادی که هر سال در زمان مشخصی دچار آلرژی می‌شوند آمادگی مقابله با آن را دارند و برخی دیگر که برای نخستین بار آن را تجربه می‌کنند شناختی از عوارض حساسیت فصلی ندارند. عوارضی که به‌دلیل التهاب مخاط بینی بروز می‌کند و علائم آن در افراد مختلف باتوجه به‌شدت و ضعف آن متفاوت است. لازم است بدانید که به‌طور کلی آبریزش بینی، خارش چشم، خارش گوش و حلق و بینی، قرمزی بینی و عطسه‌های مکرر ازجمله بارزترین علائم آلرژی است.
بهترین کار این است که قبل از هر اقدامی، عامل آلرژی‌‌زا شناسایی و تا حد امکان مهار شود. برای درمان آلرژی انواع آنتی‌هیستامین‌، سیتریزین و لوراتادین از سوی پزشک تجویز می‌شود. اما از آنجا که این داروها روی افراد مختلف عملکرد متفاوتی دارند و موجب خواب‌آلودگی و بی‌حالی و در مواردی ضعف جسمانی می‌شوند، در بسیاری از مواقع با کنترل عامل آلرژی‌زا می‌توان تا حد امکان از مصرف دارو پرهیز کرد. برخی از خوراکی‌ها، محیط‌های شغلی حساس به‌علت وجود مواد مضر شیمیایی و داشتن حیوان خانگی ازجمله شایع‌ترین عوامل تشدید آلرژی است که فرد مبتلا باید تا حدامکان برای جلوگیری از شدت عارضه از آنها فاصله بگیرد.


  محرک‌های پاییزی را بشناسیم

پزشکان معتقدند که کپک‌ها و گرده گل و گیاهان اصلی‌ترین عامل بروز آلرژی در فصل پاییز هستند که با برگ‌ریزی درختان در هوا پراکنده می‌شوند. این گروه از کپک‌ها روی علف‌ها و برگ‌‌های خشک رشد و نمو می‌کنند و با رطوبت هوا، عامل آلرژیک در آنها بارور و تشدید می‌شود. به همین دلیل بعد از هر بار بارندگی، مشکلات آلرژیک بیشتری در افراد مبتلا به آلرژی نمایان شده و توصیه می‌شود تا حد امکان در فضای باز بیرون از منزل یا محل کار تردد نکنند.
لباس‌های پشمی و به‌اصطلاح کاموایی نیز به‌دلیل پراکنده‌شدن پرزهایشان، منجر به تشدید اختلالات ناشی از آلرژی فصلی می‌شوند. از این‌رو به افراد مبتلا به آلرژی توصیه می‌شود تا حد امکان لباس‌هایی را انتخاب کنند

  خود درمانی نکنیم

به گفته پزشکان سال‌‌هاست که بزرگ‌ترین مشکل در زمینه مصرف دارو، مصرف خودسرانه یعنی بدون تجویز پزشک و داشتن نسخه است. متأسفانه هنوز خیلی از شهروندان نمی‌دانند که مصرف خودسرانه داروها نه‌تنها کمکی به بهبود بیمار نمی‌کند بلکه ممکن است منجر به فوت ناگهانی شود.
درخصوص آلرژی فصلی، همه می‌دانند که برای کاهش اختلالات حساسیتی و درمان، آنتی‌هیستامین و سیتریزین تجویز می‌شود اما تجویز این داروها باید از سوی پزشک باتوجه به سن و وضعیت جسمانی فرد مبتلا انجام شود. برحسب تجربه مشابه نباید هیچ‌یک از آنها را حتی برای مدتی کوتاه مصرف کرد. نکته مهم اقدام خودسرانه این است که گاهی تداخل دارویی موجب بروز عوارضی به‌مراتب حادتر از عوارض ناشی از آلرژی خواهد شد. حتی چندان دور از ذهن نیست که فرد نسبت به نوع خاصی از داروها حساسیت داشته باشد و با مصرف خودسرانه آنها هوشیاری و سلامتی خود را از دست بدهد. بنابراین به هیچ‌وجه نباید بدون آگاهی آنها را مصرف کرد.


  علاج واقعه قبل از وقوع 

باز هم تأکید می‌کنیم که قبل از هر چیز باید منشأ بروز آلرژی را شناسایی کرد. آلرژی ممکن است شغلی یعنی بر اثر ارتباط با مواد شیمیایی و گردوغبار باشد یا وجود حیوان خانگی یا حتی بر اثر خوردن و آشامیدن نوع خاصی از مواد غذایی. در همه این موارد فرد باید از عامل آلرژی‌زا فاصله بگیرد. اما برای پیشگیری از تشدید آلرژی فصلی رعایت چند نکته ضروری است.
1- هنگام خروج از منزل ماسک بزنید. (به‌خصوص در روزهایی که وزش باد شدت دارد).
2- دست‌ها را به‌طور مرتب بشویید.
3- بینی و دهان را هنگام تشدید علائم آلرژیک با سرم شست‌وشو بشویید.
4- به‌طور دقیق محیط پیرامون را جارو بکشید و از وجود گردوغبار پاک کنید. اگر در خانه گل و گیاه دارید، اجازه ندهید خاکشان خشک شود و به‌طور مرتب روی آنها آب اسپری کنید.
5- قبل از خواب دوش بگیرید تا گرده‌های معلق در موی سرتان از بین بروند.
6- ملحفه‌ها را زود به زود عوض کنید و تا حدامکان از پتوهای پشمی بدون ملحفه استفاده نکنید.


 دانستنی‌ها

- آلرژی فصلی 2بار در سال یعنی در اواسط بهار و اوایل پاییز بروز می‌کند. چنانچه فرد در سایر فصول نیز علائم آلرژی را مشاهده کند مبتلا به آلرژی دائمی است و باید روند درمانی جدی‌تری را در پیش بگیرد.
- احتمال ابتلا به بیماری آسم و اگزما (بیماری پوستی) در افراد مبتلا به آلرژی بیش از سایرین است.
- نتایج تحقیقات پزشکان نشان می‌دهد که 15درصد از افراد، مبتلا به انواع آلرژی فصلی یا دائمی هستند.
- افراد هنگام تولد مبتلا به آلرژی نیستند، درحالی‌که آلرژی یک بیماری ارثی است و علائم آن از کودکی در فرد ظاهر می‌شود.
- پزشکان طب سنتی نوشیدن یک لیوان آبجوش حاوی نعناع و یک قاشق عسل را بهترین راه برای ضدعفونی کردن مجاری تنفسی و کاهـــش عــلائم آلرژیک می‌دانند.