مراقب باش زمین نخوری

مریم سمائی

دوران سالمندی مقطعی از زندگی است که در آن قوای بدن کاهش یافته و عوارض جسمی و ذهنی با سرعت بیشتری پدیدار می‌شود. تردیدی نیست که افراد مسن و اطرافیانشان باید با دقت بیشتری به خطرهای احتمالی برای سالمندان فکر کنند. طبق آمارها، سقوط از ارتفاع و زمین‌خوردن، از خطرناک‌ترین اتفاقاتی هستند که ممکن است برای فرد سالمند رخ دهند. فرد سالمند به‌دلیل سرگیجه، درد مفاصل، نداشتن تعادل و بسیاری عوامل دیگر به زمین می‌افتد و آسیب می‌بیند.

سقوط 

دکتر ژاله زندیه-متخصص طب سالمندی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی- در این‌باره به همشهری درنگ می‌گوید: «بحث سقوط و شکستگی‌های سر و لگن جزو خطرناک‌ترین اتفاقاتی است که در دوران سالمندی، همه افراد سالمند را تهدید می‌کند. کاهش بینایی، نوع چیدمان منزل، استفاده از داروهای آرامبخش، درد مفاصل و... ممکن است موجب زمین خوردن فرد سالمند شود، بنابراین افتادن یکی ازجدی‌‌ترین نگرانی‌های ما برای افراد مسن است؛ چراکه بسیاری از سالمندان ما به‌دلیل سوءتغذیه دچار پوکی استخوان هستند و با کوچک‌ترین ضربه دچار شکستگی می‌شوند. شکستگی لگن هم جزء شایع‌‌ترین شکستگی‌هاست که متأسفانه در مواقعی موجب مرگ فرد می‌شود یا او را برای همیشه زمینگیر می‌کند. سرویس بهداشتی‌های نامناسب، نبود دستگیره، نرده، ناموزون‌بودن ارتفاع پله‌‌ها، فرش‌کردن و کفش‌های نامناسب موجب افزایش احتمال زمین‌خوردن افراد سالمند می‌شود بنابراین باید تا حد امکان محیط را برای آنها مناسب‌سازی‌ کرد». این متخصص طب سالمندی معتقد است که به‌دلیل کمبود ویتامین‌های C و D پوکی استخوان در سالمندان بسیار شایع است و موجب بروز انواع شکستگی می‌شود. بنابراین انجام تمرینات ورزشی منظم و خوردن انواع ویتامین‌های‌ به‌ویژه ویتامین C و D بسیار ضروری است.

فشار خون 

در سالمندان با بالارفتن فشار خون، قلب دچار مشکلات جدی می‌شود. در واقع زمانی که قلب تحت‌تأثیر فشار بالا کار کند، اختلالاتی برای آن به‌وجود می‌آید که شامل نارسایی قلبی، ضخامت ماهیچه‌‌های قلب، بیماری عروق کرونر و مشکلات دیگر است. زندیه فشار خون بالا را عاملی مهم در سکته‌های قلبی و مغزی می‌داند و می‌گوید: «مهم‌‌ترین عارضه‌ای که می‌توان برای دوران سالمندی عنوان کرد، سکته‌های قلبی و مغزی است که موجب بروز عوارض غیرقابل جبران شده و استقلال فرد را از بین می‌برد. چاقی هم یکی از مشکلات دوران سالمندی است که موجب سندروم متابولیک، دیابت و فشار خون می‌شود و در بعضی از افراد ازدست‌دادن توده عضلانی و استخوانی را به‌دنبال دارد که سالمند را با مسائل و مشکلات مختلفی روبه‌رو خواهد کرد».

تأخیر در ترمیم زخم

با بالارفتن سن، تأخیر در ترمیم زخم امری بسیار طبیعی به‌شمار می‌رود. فرد مسن پوست آسیب‌پذیری دارد که بهبود و ترمیم آن بسیار آهسته‌‌تر از یک فرد جوان خواهد بود. این متخصص با بیان این مطلب می‌گوید: «یکی از زخم‌‌هایی که در سالمندان دیده می‌شود، زخم پوستی در اثر دیابت و درگیری عروقی است. سالمندان مبتلا به دیابت باید مدام پاها را معاینه کرده و درصورت دیدن زخم خیلی زود به پزشک مراجعه کنند؛ چرا که اگر زود درمان نشود برایشان مشکل‌ساز می‌شود. کم‌شدن خواب، کاهش قدرت شنوایی و بینایی، افسردگی، بروز بیماری‌های قلبی عروقی، پارکینسون، درد مفاصل و... از دیگر بیماری‌هایی است که فرد سالمند رادرگیر می‌کند اما بسیای از این بیماری‌ها را می‌توان با تغذیه مناسب و ورزش مداوم تقلیل داد و حتی از بروز آن در دوران سالمندی جلوگیری کرد».