مشهد؛ پایلوت گردشگری سلامت

بهناز رحیمیان|  خراسان رضوی - خبرنگار:

شهر مشهد به سبب وجود بارگاه مطهر رضوی و نیز به عنوان یکی از قطب‌های درمانی کشور و هم‌مرز بودن با کشورهای همسایه می‌تواند به شرط فراهم شدن سایر زیرساخت‌ها مکان مناسبی برای جذب گردشگران سلامت و منبع درآمدی از این صنعت پرسود باشد. در ماه‌های اخیر همزمان با نوسانات نرخ ارز شاهد افزایش حضور گردشگران سلامت به‌ویژه عرب‌زبان در مراکز درمانی مشهد هستیم. 
به مسافرت افراد از محل دائم زندگی خود به منظور حفظ، بهبود یا حصول مجدد سلامت جسمی و ذهنی فرد به مدتی بیش از 24 ساعت و کمتر از یک سال «گردشگری سلامت» گفته‌ می‌شود. بیمارستان قائم مشهد یکی از بیمارستان‌های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی با داشتن بخش‌های تخصصی و نیز اقدامات هتلینگ در آن هر‌ سال پذیرای جمعی از گردشگران سلامت از داخل و خارج از کشور است. 


مشکل زبان و مترجم 

«زینب» 53 ساله شهروند عراقی مدت 38 روز است در بخش گوش و حلق بیمارستان قائم بستری است. وی با معرفی سایر گردشگران سلامت عراقی، در سفر زیارتی خود به مشهد برای درمان به بیمارستان قائم مراجعه و بستری شده است و اکنون با نظر پزشک متخصص تحت درمان است. 
خواهر این بیمار عراقی که به عنوان همراه در اتاق یک‌تخته او به سر می‌برد، از نحوه ارائه خدمات درمانی و رفاهی و نیز رفتار پرستاران رضایت کامل دارد و تنها گلایه او از نبودن مترجم دائمی در بخش است. 
دختر «محمد» دیگر شهروند بغدادی حدود یک ماه است که در بخش ICU اعصاب بیمارستان قائم بستری است. او به همراه 5 عضو خانواده اکنون در مهمانسرای دانشگاه علوم پزشکی مشهد اقامت دارند. 
وی که معتقد است ایران و عراق کشور واحدی هستند، می‌افزاید: ما با آن‌که به کشورهایی مانند ترکیه و هند نیز می‌توانستیم سفر کنیم اما مشهد را برای وجود حرم مطهر امام رضا(ع) و نیز پزشکان زبده آن انتخاب کردیم. البته ایرادات جزئی در ارائه برخی خدمات وجود دارد که در برابر خدماتی که دریافت کرده‌ایم، ناچیز است. 

به گفته معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد، این شهر یکی از شهرهای پایلوت وزارتخانه برای گردشگران سلامت در نظر گرفته شده است. 
«شاپور بدیعی» می‌افزاید: در ماه‌های اخیر به دستور رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد کارهای بزرگی در حوزه گردشگری سلامت شروع شده است و بخش‌های IPD بیمارستان‌ها (بخش بیماران بین‌المللی) تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی برای ارائه خدمات به گردشگران سلامت در حال ساماندهی است. 
وی با تاکید بر این‌که استانداردها در ارتباط با بخش IPD بیمارستان‌ها ارتقا یافته و سختگیرانه‌تر از گذشته شده است، می‌گوید: بیمارستان 610 تختخوابی امام رضا(ع)، بخش هتلینگ بیمارستان قائم و بیمارستان تخصصی کودکان اکبر به مجموعه گردشگری سلامت دانشگاه افزوده شده‌اند. همچنین بیمارستان‌های خصوصی دارای شرایط ویژه مانند بیمارستان تخصصی چشم بینا به بخش IPD مجهز خواهند شد و تا پایان سال شاهد تحولات خوبی در این زمینه خواهیم بود. 


اهمیت مشارکت بخش خصوصی 

به گفته مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد، آمار گردشگران سلامت در مشهد در 2 ماه اخیر نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 15 درصد افزایش داشته است و بیشترین جذب گردشگران سلامت در سال جاری در بیمارستان‌های امام رضا(ع)، خاتم‌الانبیاء(ص) و بیمارستان مهر بوده است. «محمد اسماعیل خیامی» در خصوص واگذاری امور گردشگران سلامت بیمارستان‌های دولتی به شرکت‌های خصوصی گردشگری می‌گوید: این امر می‌تواند ارتباط بیشتر و راحت‌تر بین بیمار و مراکز درمانی ایجاد کند. همچنین تاسیس این شرکت‌ها می‌تواند در بهبود بازاریابی، کمتر شدن نقش دلالان و واسطه‌ها، صدور و تمدید ویزا به گردشگران، فراهم آوردن اسکان و رفت ‌و آمد بیماران گردشگر، کاهش سردرگمی بیماران و نیز تسهیل و افزایش نظارت بر بیماران، تاثیر بسزایی داشته باشد. 


ساماندهی واسطه‌ها 

به گفته کارشناس IPD بیمارستان قائم مشهد، معرفی گردشگران سلامت به این بیمارستان از طریق تبلیغ و توصیه بیمارانی که قبلا در اینجا تحت درمان قرار گرفتند و نیز از طریق سایت بیمارستان صورت می‌گیرد. در برخی از موارد گردشگران خارجی به دلیل موارد اورژانسی به این بیمارستان مراجعه می‌کنند.  «حمید پوستی» با تاکید بر این‌که بیمارستان قائم سانترال اعصاب در مشهد است، می‌گوید: گردشگران سلامت با توجه به تخصص‌هایی که در این بیمارستان وجود دارد، مانند اعصاب، قلب باز، سکته‌های مغزی، زنان، داخلی، جراحی عمومی، اورولوژی، گوش و حلق، پوست و زیبایی تحت درمان قرار می‌گیرند. گردشگران سلامت در صورت نیاز به تخصص‌هایی مانند سوختگی و مسمومیت به بیمارستان امام رضا(ع) ارجاع داده می‌شوند. 

وی معتقد است اکنون در حوزه گردشگران سلامت بسیاری از تسهیلگران یا دلالان بدون مجوز به عنوان مترجم با اخذ درصدی این افراد را حتی از آن سوی مرز به داخل کشور می‌آورند و به کلینیک‌ها و بیمارستان‌های خصوصی داخلی معرفی می‌کنند. این دلالان سودجو با دریافت هزینه‌های اضافی از گردشگران سلامت سبب بی‌اعتمادی و تبلیغات سوء در این حوزه می‌شوند و باید از این تهدید به عنوان فرصت استفاده کرد. 

 کارشناس IPD بیمارستان قائم با تاکید بر ساماندهی دلالان می‌افزاید: با شرایط کنونی جلوگیری از فعالیت این دلالان امکان‌پذیر نیست. بنابراین متولیان باید برای پیشگیری از تخلفات و سودجویی و نظارت بیشتر این تسهیلگران را ساماندهی کنند. البته این ساماندهی باید گام‌به‌گام صورت گیرد و شرایطی مانند شناسنامه‌دار کردن افراد، مدرک تحصیلی و آشنایی با زبان‌های خارجی و نیز تعیین تعرفه‌ای برای حق‌الزحمه و حتی لباس فرم مخصوص برای ادامه فعالیت آنان در نظر گرفته شود. 

به گفته وی، افزایش تعداد گردشگران سلامت و نیز رضایت بیماران و همراهان از خدمات ارائه شده از اهداف واحد گردشگری سلامت بیمارستان است و در این زمینه از سال گذشته امور گردشگری سلامت به یک ‌شرکت خصوصی هواپیمایی و گردشگری واگذار شده که خوشبختانه میزان رضایت بیماران از خدمات درمانی و رفاهی در این مدت افزایش داشته است. برای اصلاح فرایندها و شناسایی نقاط ضعف این حوزه جلساتی با حضور مدیریت شرکت و مسئولان بیمارستان تشکیل می‌شود. 
پوستی معتقد است ایجاد بخش مجزایی در بیمارستان قائم برای ارائه خدمات درمانی به گردشگران سلامت و VIPبرای ارتقای کیفیت خدمات، گردشگران بیشتری را جذب خواهد کرد. همچنین تبلیغات در صدا و سیما و تنظیم تعرفه‌ها بر اساس دلار سبب افزایش درآمدزایی از حوزه گردشگری سلامت خواهد شد.