جولان منافقین در توییتر

جواد نصرتی | خبرنگار:

در 10روز گذشته، شبکه‌های الجزیره و کانال4 انگلیس در 2مستند افشاگرانه، به تمرکز شدید گروهک تروریستی منافقین که در غرب با نام سازمان مجاهدین خلق شناخته می‌شود بر توییتر و ایجاد اخبار دروغ و جعلی درباره ایران پرداخته‌اند.

در ماه‌های اخیر فعالیت حساب‌های جعلی و روبات‌هایی که به‌صورت هدفمند اخبار منفی درباره ایران را برجسته، درباره شرایط ایران دروغ‌پردازی و به افراد واقعی به‌خاطر نظراتشان گروهی حمله می‌کنند، به‌شدت افزایش یافته و کاربران تقریبا هر روز با چنین پدیده‌ای مواجه می‌شوند.

در مستند کانال4 انگلیس، به سبک زندگی عجیب این سازمان که بیشتر به یک فرقه تبدیل شده و محل نگهداری افراد آن در خارج از تیرانا پایتخت آلبانی و رابطه این فرقه با آمریکا پرداخته می‌شود. در بخشی از این مستند، یکی از اعضای سابق سازمان که موفق شده از آن خارج شود، بخشی از فعالیت‌های روزانه‌اش را به‌عنوان «مبارز کیبوردی» شرح و توضیح می‌دهد که منافقین چگونه با استفاده از افراد معدودی، در توییتر فضاسازی کرده و اخبار جعلی پخش می‌کنند. بخش مهمی از فعالیت‌های این گروه سایبری منافقین، حمله به حساب‌های واقعی افرادی است که از سیاست‌های ایران حمایت می‌کنند و یا به‌جای جنگ با جمهوری اسلامی ایران، معتقد به برقراری دیالوگ با آن هستند. تمرکز اصلی مستند الجزیره، مشخصا روی فعالیت‌های سایبری منافقین است. در این مستند با 2نفر از اعضای فراری سازمان که یکی از آنها در مستند شبکه4 انگلیس هم حضور دارد صحبت و تجربیات آنها از فعالیت سیستماتیک گروهک تروریستی منافقین در توییتر روایت می‌شود.

یکی از این‌دو که در مستند کانال4 هم حضور دارد، درباره فعالیت‌های سایبری منافقین می‌گوید: «می‌توانم بگویم به‌صورت کلی 1000 تا 1500عضو سازمان هزاران حساب را مدیریت می‌کنند. شیوه کار البته به دقت سازماندهی شده بود و دستورات مشخصی داشتیم که چه کاری انجام دهیم.»

مارک اوون جونز، متخصص تاریخ خاورمیانه در دانشگاه اکسستر که روی فعالیت‌های منافقین در فضای مجازی تحقیق کرده، با استفاده از امکاناتی که در توییتر وجود دارد، درباره حضور مجازی حساب‌های جعلی و روبات‌های منافقین تحقیق کرده است. او درباره مهندسی این حساب‌ها در موارد خاص می‌گوید: «بیشتر حساب‌هایی که با هشتگ‌های #FreeIran و #Iran_Regime_Change توییت می‌کنند انتهای ‌ماه دسامبر (ابتدای دی‌ماه و همزمان با ناآرامی‌ها در شهرهای ایران) تا‌ ماه مه (اردیبهشت و خرداد)، یعنی در مدت زمانی به طول 4ماه، ساخته شده‌اند. چیزی که از این موضوع می‌توان فهمید این است که فعالیت این هشتگ‌ها متعلق به روبات‌هاست.»

بیشتر این حساب‌ها از تصاویر نمایه مشابه استفاده می‌کنند و فقط علیه جمهوری اسلامی ایران و در حمایت از گروهک تروریستی منافقین فعالیت می‌کنند. مارک اوون جونز، در ادامه صحبت‌هایش به نکته مهم‌تری اشاره می‌کند و می‌گوید که این دروغ‌پردازی‌ها و فضاسازی‌ها، راهشان را به رسانه‌های بزرگ باز می‌کنند.

او در این مستند می‌گوید: «اینطور نیست که هر اتفاقی که در شبکه‌های اجتماعی می‌افتد (چیزی که در شبکه‌های اجتماعی شکل می‌گیرد) همانجا بماند. راهش را به رسانه‌های اصلی باز می‌کند. در این فضا، آنقدر پروپاگاندا و اخبار جعلی وجود دارد که ایجاد موجی که شبیه نظر واقعی مردم علیه حکومت باشد عملا بسیار ساده است اما مسئله این است که این موج، ‌ضرورتا واقعی نیست.»

بازی منافقان در زمین بدون رقیب

وقتی که مستند کانال4 پخش شد، بسیاری از کاربران در توییتر فارسی، از اینکه به‌جای صداوسیمای ملی خودمان، یک شبکه انگلیسی چنین مستند افشاگرانه‌ای درباره گروهک تروریستی  منافقان ساخته و علیه آنها دست به روشنگری زده ابراز تأسف کردند. تأسف بزرگ‌تر اما این است که فیلترینگ توییتر در کشورمان، لطف بزرگی در حق منافقان و دیگر گروه‌ها و جریان‌هایی است که در توییتر علیه کشورمان جریان‌سازی و دروغ‌پراکنی می‌کنند. بارها در مناسبت‌های مختلف پیش‌آمده که در موج حملات سازمان‌یافته به منافع ملی کشورمان، کاربران واقعی به حمایت از مواضع رسمی کشورمان پرداخته‌اند و حتی به همین‌خاطر، مورد حمله لشکر حساب‌های کاربری جعلی قرار گرفته‌اند.

در این موارد، این شوخی تلخ بین کاربران رواج دارد: «ما باید از سد وی‌پی‌ان عبور کنیم، وارد توییتر شویم تا در مقابل لشکر حساب‌های جعلی از نظام و کشور دفاع کنیم.»

این نوع مقابله با دروغ‌پراکنی و تولید اخبار جعلی توسط منافقان، وقتی اثربخشی بیشتری خواهد داشت که کاربران بیشتری امکان حضور در توییتر را داشته باشند و رفع فیلترینگ این شبکه اجتماعی، قطعا به افزایش کاربران حقیقی در برابر لشکر حساب‌های جعلی منجر خواهد شد.

واکنش ظریف به مستند الجزیره

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان که یکی از اهداف ثابت لشکر حساب‌های جعلی و روبات‌های منافقین است، دیروز با همرسان کردن لینک مستند الجزیره در حساب توییتر خود، هم مسئولان این شبکه اجتماعی و هم حساب‌هایی که اخیرا او را به‌شدت مورد حمله قرار داده‌اند را به چالش کشید.

ظریف ابتدای شهریور، در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی دولت ضمن انتقاد از توییتر به‌خاطر بستن برخی حساب‌های کاربری ایران از سوی این شبکه، به حضور گسترده حساب‌های جعلی اشاره کرد و گفت که اگر ایرانی‌های بیشتری در توییتر حضور داشته باشند، فضاسازی این حساب‌های جعلی علیه نظام کمرنگ خواهد شد. او گفت که این حساب‌ها از کشورهایی مانند عربستان و آمریکا هدایت می‌شوند و مشخصا از لفظ روبات برای آنها استفاده کرد. بعد از این صحبت‌ها، همین کاربران جعلی که صحبت‌های ظریف را خطاب به‌خودشان فرض کرده‌اند، موجی علیه او در توییتر راه انداختند و اینطور عنوان کردند که روبات نیستند. دیروز ظریف در توییت خود، یک‌بار دیگر از توییتر به‌خاطر حذف حساب‌های کاربری واقعی ایرانی انتقاد کرد و البته با کنایه از هشتگ YouAreBots# (ربات هستید) علیه حساب‌های جعلی استفاده کرد.