قهرمانی یک فرا واقعی
پرهام مقصودلو همه را غافلگیر کرد. فروردینماه بود که بعد از قهرمانی در مسابقات مسترز شارجه گفته بود ایدهآل برایش رسیدن به ریتینگ 2700 جهانی است؛ ریتینگی که هیچ شطرنجباز ایرانی به آن نرسیده. پرهام دیروز در ترکیه و در مسابقات قهرمانی جوانان جهان به این ریتینگ رسید و در کنار این امتیاز، قهرمان مسابقات هم شد. پرهام این بار هم مثل مسابقات شارجه یک دور قبل از پایان مسابقه، قهرمانیاش را قطعی کرد.
پرهام در این مسابقه شکستی نداشته، تنها تساوی او مقابل علیرضا فیروزجا، دیگر ستاره تیم ایران بهدست آمده. او با 9برد، یک تساوی و 5/9 امتیاز به این قهرمانی رسید.
سال قبل هم آرین طاری، یک ایرانی قهرمان این مسابقات شده بود، اما طاری مقیم نروژ و با پرچم این کشور در مسابقات شرکت کرده بود. شطرنج ایران یک قهرمانی دیگر هم در ردههای سنی دارد؛ مسعود مصدقپور 3سال پیش در گروه سنی 18سال به قهرمانی رسیده بود، اما این بار پرهام 18ساله در گروه سنی 20سال قهرمان شده است.
این قهرمانی پرهام را خیلی از بزرگان شطرنج جهان به او تبریک گفتهاند اما مهمتر از همه تعریفی است که سوزان پولگار، یکی از افسانهایترین شطرنجبازان زن جهان از او کرده است. پولگار که بعد از قهرمانی پرهام در شارجه هم از او تعریف کرده بود، این بار توییت کرده است: «پرهام مقصودلو با حمایت و آموزش مناسب بهزودی از ریتینگ 2700میگذرد، او در آینده جزو 10نفر برتر دنیاست. پرهام مستعد است و سختکوش، با درک خوبی از شطرنج و اعصابی پولادین. پرهام بعد از وسلیسو آمریکایی یکی از بزرگترین بازیکنان بااستعدادی است که تاکنون دیدهام.»
احمد رضایی، از کارشناسان و مربیان شطرنج ایران، این قهرمانی را فوقالعاده میداند؛ «حتی قهرمانان بزرگ شطرنج ایران هم به این مقام و امتیاز پرهام نزدیک نشده بودند. این خیلی ارزشمند است. همه قهرمانان بزرگ جهان نظیر گاسپاروف از همین مسیری که پرهام رفته، گذشتهاند.»
پرهام جامعه شطرنج ایران را غافلگیر کرده و نکته عجیب برای آنها، امتیازاتی است که او گرفته. رضایی تاکید میکند: «اختلاف یکونیم ـ دو امتیاز خیلی زیاد است. این اختلاف ما را غافلگیر کرد.» مهرماه المپیاد شطرنج برگزار میشود؛ مسابقاتی که حکم المپیک را برای شطرنجبازان دارد. شطرنجیها منتظر درخشش پرهام در این مسابقات هستند. رضایی میگوید: «پرهام میتواند خودش را در این المپیاد ثابت کند و نشان بدهد که این قهرمانی شانسی نبوده است.»
احسان قائممقامی، نامدارترین شطرنجباز ایرانی است ولی بهترین ریتینگ او 2600بوده. این امتیازی که پرهام بهدست آورده، یک رکورد محسوب میشود. اما این موفقیت او روی کار بقیه شطرنجبازان سایه انداخته. فیروزجا تنها بازیکنی است که مقابل پرهام به تساوی رسیده. رضایی درباره کار بقیه نفرات تیم ایران میگوید: «همه آنها خوب بودند. علیرضا 14سال دارد. او هم ستارهای بود که با حضور پرهام به چشم نیامد. طباطبایی هم دستکمی از آنها نداشت و به امتیازات
خوبی رسید.»
پرهام بعد از مسابقات قبلی گفته بود که فدراسیون خیلی حمایتش نکرده بود، حالا هم کارشناسان میگویند این قهرمانی پرهام نباید به نام فدراسیون نوشته شود. رضایی به همشهری میگوید: «پرهام که در شارجه قهرمان شد، گفت هزار دلار جایزهاش را خرج مربی و امکانات و هزینه رفتوآمد میکند. فدراسیون در ابتداییترین مسائل، پرهام را یاری نمیکند. نه پرهام که بقیه هم همین وضعیت را دارند. فیروزجا دهها میلیون در بابلسر هزینه مربی ارمنیاش میکند. هزینههایی که خانواده طباطبایی میکنند، شهره است. آرین غلامی بهخاطر همین هزینههای زیاد نتوانست در شطرنج بماند. فدراسیون کمترین سهم را در این قهرمانی دارد و این خانوادهها هستند که همه زحمات را بهعهده دارند.»
پرهام به ریتینگ 2700رسیده و حالا نخستین چیزی که به آن توجه میشود، مربی پرهام است. اینکه او مربیای در حد ریتینگش میخواهد و سؤال این است که خانواده پرهام یا فدراسیون میتوانند هزینه مربیای در این سطح را پرداخت کنند؟ دیروز پایگاه خبری آچمز هم به این موضوع اشاره کرده و وضعیت پرهام را با ماگنوس کارلسن نروژی مقایسه کرده بود؛ شطرنجبازی که به گفته رضایی برای رشدش حتی به کامپیوترهای وزارت دفاع نروژ هم دسترسی دارد. آچمز نوشته بود: «سال 2009 نروژ، کاسپاروف را استخدام کرد تا با ماگنوس کارلسن کار کند. حالا که پرهام شایستگیاش را نشان داده، ارادهای هست که به پیشرفتش کمک کنیم؟ درخواست مادرش استخدام یک ابراستاد بزرگ است تا پرهام همچنان ما را سربلند کند.» این سؤال را باید از فدراسیون شطرنج ایران پرسید؛ ارادهای برای پیشرفت پرهام هست؟ پرهامی که به گفته پولگار میتواند یکی از 10نفر اول جهان باشد یا به قول نهال سارین هندی، پرهامی که فرا واقعی است.
به او بگویید شیر
بعد از قهرمانی پرهام در مسابقات مسترز شارجه، خیلیها به او لقب فیل بزرگ را دادند اما جالب بود که پرهام به این لقب معترض شد. او به جیپلاس گفته بود: «من از این لقب بدم میآید و اصلا آن را دوست ندارم. لطفا به من بگویید شیر بزرگ، من شیر بزرگ هستم.»
پرهام از طرفداران تیم فوتبال استقلال هم هست. با اینکه بیشتر سرش گرم تمرین است، اما در بازیهای مهم به استادیوم هم میرود.