تاریخچه مقنی‌ها در تهران

«جعفر شهری» تاریخ‌نگار فرهنگ و زندگی مردم طهران قدیم در کتاب «تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم» از وجود ١٢٠ مقنی رسمی در تهران اواخر سده سیزدهم خورشیدی می‌گوید. اینان وظیفه حفر قنات و لایروبی آن را در دارالخلافه برعهده داشته‌اند. از آنجا که تهران در دوره‌های گذشته شهری پرآب نبوده، آب همواره یکی از مسائل مهم آن به شمار می‌آمد: «یکی از مشکلات تهران تا این زمان بی‌آبی آن بود که نه به رودخانه‌ای نزدیک بود و نه منشعبات شط و رودی از آن عبور می‌نمود و روی همین مسئله هم بود که توسعه لازم را نیافته، مهاجر و غریب کمتر در آن راه یافته بود و باز به همین خاطر هم بود که اهالی خیرات و مبرات زیادتر خود را صرف رساندن آب به شهر و سقایت مردم نموده، سطوح بالایشان به حفر قنوات و کاریز مشغول شده و کم‌پول‌ترهایشان به ساختن آب‌انبار می‌پرداختند.» شهری در بخش دیگر این کتاب می‌گوید: «از آنجا که این قنوات تمام به طرف شمال کنده شده و از دامنه‌های البرز آب می‌گرفت قسمت شمالی شهر پرآب‌تر و جنوبی آن کم‌آب می‌آمد و هرچه به جنوب می‌کشید کم‌آبی و بی‌آبی آن زیادتر می‌گردید و چه منازعات و محاربات پیوسته که بر سر آن میان پایین‌تری‌ها با بالاتری‌ها در گرفته و مفسده‌ها به بار می‌آورد.»