رابطه تهیه‌کننده‌ها و خواننده‌ها با هم چگونه است؟
گارد بسته ما برابر سرمایه‌دار
گفت‌وگو با کاوه آفاق درباره کیفیت کنسرت‌ها و نقش تهیه‌کننده‌ها در اجرای زنده
نگار حسینخانی
کاوه آفاق با آن مچ‌بند ایرانش برای ما که همیشه او را به شکل زیرزمینی دنبال می‌کردیم، اتفاقی تازه در جامعه موسیقی است. او حالا استیج‌های مجازی را گرم می‌کند و هوادارانش را در جای‌جای ایران نه‌تنها با صدا و تصویر که با تلاش‌اش برای بهتربودن و انتقادهایش به جامعه موسیقی دلگرم می‌کند. با او درباره وضعیت کنسرت‌ها و برخورد تهیه‌کننده‌ها با خواننده‌ها صحبت کرده‌ایم.
چرا بعضی خواننده‌ها در اجرای زنده از پلی‌بک استفاده می‌کنند؟
طبیعی است که عضلات صوتی هم مثل دیگر عضلات بدن خسته شود. خواننده اگر خوب کارش را روی استیج انجام دهد، یعنی خوب بخواند و اکت درستی داشته باشد، بعد از هر اجرا نیاز به استراحت و ریکاوری دارد. کاری به این نداریم که ما در ایران گاهی 2سانس یا بیشتر در روز برگزار می‌کنیم. متأسفانه ما اجازه اجرا در سالن‌های بزرگ‌تر و استادیوم‌ها را نداریم و تهیه‌کننده‌ها هم حق دارند به متضررنشدن خود فکر کنند. همین عوامل باعث می‌شود خواننده با تارهای صوتی خسته و خستگی بدنی پس از چند سانس اجرا، کم‌بیاورد. خواننده‌هایی که توانایی کمتری دارند یا تارهای صوتی‌شان ضعیف‌تر است به سمت پلی‌بک بروند.
در دیگر کشورها هم چنین اتفاق‌هایی برای خواننده‌ها و هوادارانشان رخ می‌دهد؟
اگر به‌عنوان کارشناس بخواهم به این مسئله نگاهی بیندازم، باید بگویم ما نمی‌توانیم خود را با دنیا قیاس کنیم. در همه کشورهای بزرگ دنیا خواننده گاهی یک سانس کنسرت در سال برگزار می‌کند، اما در استادیومی 100هزار نفره. او یک‌سال با گروهش کار می‌کند، تبلیغ می‌کند و... درآمد خوبی هم به‌دست می‌آورد. اما وقتی سالنی با ظرفیت 1700نفر در اختیار خواننده‌های ما قرار می‌گیرد، مجبورند تعداد سانس‌ها را افزایش دهند. تهیه‌کننده‌ها، میلیون‌ها تومان صرف تبلیغات، سالن، ویدئو، دکور ، لباس و... می‌کنند، پس برای متضررنشدن سانس را افزایش می‌دهند و به تبع آن کیفیت کاهش پیدا می‌کند.
چرا به‌نظر اکثر مردم ،تهیه‌کننده‌ها، انسان‌های مستبدی هستند که خواننده را تحت سلطه خود گرفته‌اند؟
ما در ایران جمعا بین 50تا 80خواننده درجه یک داریم که همه تهیه‌کننده دارند. کل تهیه‌کننده‌های ما هم 20نفر بیشتر نیستند که باید این خواننده‌ها را مدیریت کنند. این تهیه‌کننده‌ها در برگزاری کنسرت ریسک بالایی می‌کنند، چون احتمال لغو کنسرت وجود دارد. نسبت به ریسک بالا شاید درآمد چندانی وجود نداشته باشد و بیشتر عشق و علاقه آنان باعث ادامه این کار می‌شود. اما سلطه تهیه‌کننده بر خواننده شاید مربوط به آن دسته از خواننده‌ها باشد که تهیه‌کننده معروفش کرده است. وظیفه اصلی تهیه‌کننده به واقع کشف خواننده است. البته پیش آمده که گاهی بعضی خواننده‌ها اهل سوداگری باشند و خودشان بخواهند چند سانس روی صحنه بروند. هر چند این فشار زیادی به آنها وارد می‌کند، به‌ویژه خواننده‌هایی که نوازنده و ترانه‌سرای کار هم خودشان هستند. ما اصولا در ایران گاردی نسبت به سرمایه‌داران گرفته‌ایم. اما باید بدانیم زمانی رشد می‌کنیم که تهیه‌کننده‌های سرمایه‌دار و باسواد داشته باشیم.
چقدر از درآمد حاصل از کنسرت برای خواننده است؟ شما آدم‌های پولداری هستید؟
اکثر خواننده‌ها سانسی پول می‌گیرند و دستمزد نوازندگان هم با خواننده است. مثلا 50یا 100میلیون تومان در هر سانس طی می‌کنند. درست است که کنسرت وجه درآمدزایی برای خواننده‌ها دارد، اما اگر حرفه‌ای کار کنید، خیلی هم پولدار نمی‌شوید.
