رونق بزرگ با صنعت کوچک

فاطمه سعیدی|  همدان- خبرنگار:

استان همدان با موقعیت جغرافیایی و اماکن گردشگری پرشمار یکی از استان‌های مهم کشور برای جذب گردشگر است. بی‌شک صنعت گردشگری می‌تواند در اقتصاد استان همدان نقش مهمی ایفا کند. 

توسعه کارگاه‌های کوچک تولید صنایع ‌دستی می‌تواند مسیر توسعه استان را هموارتر کند. برای بررسی سهم صنایع‌ دستی از اقتصاد استان همدان با علیرضا قاسمی، معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی استان همدان گفت‌وگو کرده‌ایم. 


 قدمت و تعدد صنایع دستی

قاسمی با ارائه توضیحاتی درباره اهمیت و جایگاه استان همدان در تولید صنایع‌ دستی کشور می‌گوید: استان همدان از لحاظ قدمت و تعدد رشته در صنایع‌ دستی دومین استان کشور بعد از استان اصفهان است. وی می‌افزاید: هر صنعتی برای آن‌که بتواند به بقای خود ادامه دهد و مطرح شود نیازمند خلاقیت و نوآوری در تولید است.

 سفال یکی از رشته‌های شاخص صنایع ‌دستی استان همدان به شمار می‌رود که سالیان درازی است در این استان تولید می‌شود و طی سالیان گذشته نحوه تولید مخصوص خود را داشته است اما اگر امروزه نیز این صنعت به روال سابق و بدون خلاقیت تولید می‌شد، بدون شک جایگاهی در زندگی ما نداشت و به مرور زمان به دست فراموشی سپرده می‌شد.

نوآوری‌هایی که صنعتگران سفال استان در محصولات تولیدی خود داشتند باعث شد که این محصول در حال حاضر یکی از شاخصه‌های اصلی استان در تولید و صادرات صنایع ‌دستی باشد.


ارزآوری

قاسمی با تاکید بر تاثیر بسزای تولید صنایع ‌دستی در اقتصاد شهرستان‌های مختلف استان بیان می‌کند: با توجه به تعداد نفراتی که در زمینه مبل و منبت در ملایر و تویسرکان و تولید سفال در لالجین فعالند تولید صنایع ‌دستی جزو اولویت‌های شغلی در این شهرستان‌ها به شمار می‌رود و نقش مهمی در اشتغالزایی برای افراد داشته است. 

اگر به آگهی‌های استخدامی نگاهی بیندازیم در همین شرایط که نوسانات اقتصادی بازار را فراگرفته است، شاهد آگهی‌های کار در کارگاه‌های سفال لالجین هستیم که این به نوعی مهاجرت معکوس محسوب می‌شود. 

معاون صنایع ‌دستی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان همدان اظهار می‌کند: سفال اولین کالای صادراتی استان همدان محسوب می‌شود و در سال‌های اخیر حدود 20 میلیون دلار سفال به صورت رسمی به کشورهای مختلف صادر شده است. این مساله بیانگر نقش موثر صنایع ‌دستی در اشتغال و ارزآوری و بالا بردن سطح اقتصاد استان همدان است.


مشکلات

قاسمی با برشماری برخی مشکلات این صنعت در استان می‌گوید: مشکلات مختلفی در تولید صنایع‌ دستی استان وجود دارد. مساله نحوه بسته‌بندی به خصوص برای صادرات این محصول و همچنین واردات مواد اولیه مثلا پایه لعابی که برای سفال استفاده می‌شود و همچنین بخشی از چوبی که برای صنعت منبت مورد استفاده قرار می‌گیرد، جزو چالش‌هایی است که در این زمینه وجود دارد. 

وی می‌افزاید: پایه لعابی که برای صنعت سفال مورد استفاده قرار می‌گیرد از کشورهای خارجی وارد می‌شود و با توجه به مساله تحریم و افزایش نرخ ارز مسلما شاهد تغییرات اندکی در نرخ سفال نیز خواهیم بود که امری طبیعی است و ما در حال بررسی میزان این تغییر قیمت هستیم. 

قاسمی معتقد است یکی از محاسن تولیدات صنایع‌ دستی نسبت به سایر صنایع این است که علاوه بر این‌که این صنعت، پاک است و کمترین آلودگی محیط‌زیستی و طبیعی ایجاد می‌کند، با کمترین سرمایه، ارزش افزوده مناسبی در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌دهد. 


تسهیلات

معاون صنایع‌ دستی اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان همدان در انتها ضمن ارائه توضیحاتی در خصوص تسهیلات ویژه‌ای که به متقاضیان این کسب‌وکار ارائه می‌شود، می‌افزاید: در سال‌های اخیر تسهیلات ویژه‌ای به افرادی که متقاضی راه‌اندازی کارگاه تولیدات صنایع‌ دستی در استان هستند ارائه می‌کنیم که شامل برگزاری دوره‌های آموزشی رایگان و پرداخت تسهیلات ارزان‌قیمت می‌شود. در 2 سال اخیر به حدود هزار طرح صنایع ‌دستی بیش از 100 میلیارد تومان تسهیلات ارائه کرده‌ایم. 

وی با اشاره به چشم‌انداز روشن این صنعت در استان همدان بیان می‌کند: اتفاق‌های خوبی که طی سال‌های اخیر در استان همدان رخ داده، ثبت شهر جهانی سفال لالجین در سال 95، ثبت شهر ملی مبل و منبت ملایر و نشان جغرافیایی منبت تویسرکان در سال 96 بوده است که این موضوع کمکی در زمینه برندسازی تولیدات استان و مطرح شدن نام استان در زمینه صنایع‌ دستی است. 

همچنین استان همدان در چند سال اخیر موفق به دریافت نشان صادرکننده نمونه کشوری در تولیدات سفال بوده است که تمامی اینها اتفاقات بسیار خوبی در راه ارتقای صنایع ‌دستی استان به شمار می‌رود. علاوه بر اینها ما با افزایش کارگاه‌ها و شاغلان این صنعت در تلاش هستیم سطح تولیدات در این زمینه را افزایش دهیم و با آموزش‌های ویژه به شاغلان این بخش سعی در بالا بردن جایگاه صنایع‌ دستی استان همدان را داریم. 


23 هزار کارگاه صنایع دستی

معاون صنایع ‌دستی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان همدان با ارائه آماری از تعداد کارگاه‌های صنایع ‌دستی استان توضیح می‌دهد: در حال حاضر ما 23 هزار کارگاه صنایع‌ دستی با حدود 38 هزار نفر شاغل در این حوزه در استان همدان داریم. با توجه به خصوصیات و شرایطی که این رشته دارد کار بسیاری از این کارگاه‌ها به صورت خانوادگی است. همچنین با توجه به ظرافت کار علاقه‌مندی بانوان نیز در این خصوص بیشتر است و حدود 45 درصد تولیدکنندگان در این صنعت بانوان هستند.