نیم‌شاسی؛ کفِ مطالبات

نگار حسینخانی

در آمریکا به‌طور متوسط قیمت اتومبیل متناسب با طبقه اجتماعی فرد، 6 برابر حقوق ماهانه اوست؛ مثلا اگر درآمد مهندسی 5 هزار دلار در ‌ماه باشد، قیمت خودرویی که سوار می‌شود حدود 30هزار دلار است اما در ایران اینگونه نیست

طرح سؤال این گزارش اینطور بود: چرا خانم‌ها به اتومبیل‌های شاسی‌بلند بیشتر علاقه دارند؟ اما از آنجا که آماری در این‌باره وجود ندارد و این تصور از نگاهی مردانه شکل گرفته است می‌توان به 2شکل به چنین پرسشی پاسخ داد؛ چرا با توجه به آمار فروش و خرید اتومبیل‌های شاسی‌بلند و نیم‌شاسی در بازار، ایرانی‌ها بیشتر تمایل به خرید چنین خودرو‌هایی دارند؟ یا انتخاب خانم‌ها برای خرید اتومبیل براساس چه باورهایی شکل گرفته است؟ عده‌ای گمان می‌کنند خودروهای هاچ‌بک و کوچک مخصوص خانم‌هاست؛ البته باید به این نکته توجه کرد که بخشی از این باورها ماحصل کلیشه‌های فرهنگی ماست. حتما برای خرید خودرو با فروشندگانی مواجه بوده‌اید که به خانم‌ها خودروهای جمع‌وجور را پیشنهاد می‌کنند.

این پیشنهاد معمولا از آنجا ناشی می‌شود که بعضی مردان معتقدند که زنان راننده‌های خوبی نیستند. کورش ساسانی-‌روان‌درمانگر- بر این باور است که این امر در نگاه مردسالارانه جامعه، مسئله عجیبی نیست؛ «به‌طور کلی جامعه چندان انتظار رانندگی خوب از خانم‌ها  ندارد. شاید میل به سواری پشت‌رل خودروهای شاسی‌بلند به ما حس کنترل و تسلط می‌دهد که البته از نوعی جبران ضعف و کمبود اعتماد به‌نفس ناشی شده است و ممکن است بعضی خانم‌‌ها نیز دچار آن باشند. این البته جدا از علاقه برخی خانم ها به اتومبیل شاسی بلند بوده که بسیار محترم است. اما شاید حس تسلط، جبران آن نگاه منفی باشد که جامعه به رانندگی خانم‌ها دارد. البته پیشنهاد اتومبیل‌های کوچک به بانوان نیز از همین امر ناشی می‌شود که چون تصور جامعه مردسالارانه این است که خانم‌ها دست فرمان خوبی ندارند، پارک‌کردن با اتومبیل‌های کوچک‌تر برایشان راحت‌‌تر است. این اتومبیل‌های کوچک معمولا موتورهای قوی‌ای هم ندارند که در سرعت‌های بالا، قابل‌کنترل نباشند. در اصل با چنین پیشنهادی، این ضعف به‌رسمیت شناخته می‌شود.» 

اما اگر تمایل به خرید اتومبیل‌‌های شاسی‌بلند را مربوط به اکثر مردم بدانیم باید گفت که علاقه به این نوع خودروها در شهر و جاده‌های ما عرصه رقابت و ابراز خشم نسبت به یکدیگر است. ساسانی می‌گوید: «جدا از اینکه در دنیا گاهی چنین اتومبیل‌‌هایی مد می‌شوند، میل به این نوع اتومبیل‌ها اصولا برای قدرت‌‌نمایی است و اینکه ما را بالاتر از طبقه‌ای که هستیم نشان می‌دهد و در اصل این باور را نمایندگی می‌کند:کسی که چنین اتومبیلی دارد احتمالا ثروتمند است.

ضمن اینکه روحیه ایرانی غالبا روحیه قانعی نیست و علاقه دارد خودش را بالاتر از درآمدی که کسب می‌کند، نشان دهد؛ مثلا در آمریکا به‌طور متوسط قیمت اتومبیل متناسب با طبقه اجتماعی فرد، 6 برابر حقوق ماهانه اوست؛ مثلا اگر درآمد مهندسی 5 هزار دلار در ‌ماه باشد، قیمت خودرویی که سوار می‌شود حدود 30 هزار دلار است. اما در ایران اینگونه نیست. کسانی هستند که با درآمد ماهانه 2میلیون تومان، سوار خودروی 80میلیون تومانی می‌شوند». به اعتقاد روانشناسان این ناهمخوانی نشانه آن است که بیش از آنچه هستیم خود را نشان می‌دهیم؛آنچه هستیم را باور نداریم تا بتوانیم متناسب با توانمان پیش برویم؛لیزینگ و خریدهای قسطی بین‌مان پر طرفدار است و محل کسب درآمد عده‌ای شده‌ایم.