گزارش
سعید مدنی و حسین راغفر از نقش ورزش در کاهش فقر می‌گویند
زمین‌های ورزشی در اختیار حاشیه نشین‌ها قرار گیرد
مهدیه تقوی راد/ خبرنگار
در آستانه برگزاری چهارمین دوره لیگ فوتبال کودکان کار «پرشین» که با کمک جمعیت خیریه امام علی(ع) اجرا می‌شود، نشست واکاوی نقش فوتبال در ایجاد تغییر در مناطق حاشیه‌ای با حضور سعید مدنی، جامعه‌شناس و فعال مدنی و حسین راغفر، اقتصاددان برگزار شد. در این نشست سعید مدنی با بیان اینکه بحران جدی اقتصادی تمام کشور را فرا‌گرفته است، گفت: این روندی است که از مدت‌ها قبل شروع‌شده و الان آثار آن مشاهده می‌شود و نشان می‌دهد که فقر و نابرابری در کشور رو به افزایش است. به گزارش همشهری، این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه با توجه به وضعیت نامناسب اقتصادی در چند‌ماه اخیر شاهد سقوط تعداد قابل‌توجهی از افراد به زیر خط فقر بوده‌ایم، گفت: در ماه‌های اخیر با وضعیت بسیار پیچیده‌ای در زندگی مردم مواجهیم که بخش عمده آن گریبان گروه‌های فقیر و کم‌درآمد و فرودستان را می‌گیرد.
مدنی با طرح این سؤال که در این شرایط سازمان‌های مردم‌نهاد چه می‌توانند بکنند؟ گفت: در شرایط ناعادلانه سازمان‌های مردم‌نهاد می‌توانند حداقل خدمات و کمک‌های انسانی را به گروه‌های فرودست و فقیر جامعه خصوصا در مناطق حاشیه‌نشین و مناطق فرودست بدهند اما از این مسئله مهم‌تر نقشی است که سازمان‌های مردم‌نهاد در رساندن صدای فقرا و گروه‌های نابرخوردار می‌توانند داشته باشند و این مسئله را در جامعه منعکس کنند به‌نحوی که حساسیت‌های عمومی هم در سطح نخبگان دولتی و هم در سطح عمومی جامعه ایجاد کنند بلکه راهی و گشایشی در این وضعیت ایجاد شود.
رابطه ورزش و فقر
این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه برنامه‌های ورزشی از چند جهت و در چند حوزه در وضعیت فقر اثر‌گذار هستند، گفت: ورزش به 2جنبه عمومی و قهرمانی تقسیم می‌شود که ورزش قهرمانی جز در مواردی خاص مثل فعالیت‌های سلبریتی‌ها و قهرمانان ورزشی نگاهی به مسائل اجتماعی ندارد. این افراد سعی می‌کنند مداخلاتی را در بهبود اوضاع فقر ایجاد کنند و به‌عنوان یک فعال مدنی و اجتماعی بخشی از منابعی را که از طریق ورزش به‌دست می‌آورند، به نفع فقرا هزینه کنند. وی درخصوص ورزش عمومی نیز گفت: ورزش از منظر عمومی به شکل‌های مختلف بر جوامع تأثیر می‌گذارد و اجرای برخی ورزش‌های عمومی برای جمع‌آوری منابع برای مبارزه با فقر است که این مسئله در کشور ما کمتر مرسوم بوده اما در بسیاری از کشورها مثل استرالیا برنامه‌هایی مثل حرکت دوچرخه‌ها در سطح شهرها و مسابقاتی وجود دارد که افراد در یک مسیر رکاب می‌زنند و برای فقرا کمک‌های نقدی جمع‌آوری و حتی به کشورهای دیگر ارسال می‌شود. به گفته او، ترویج ورزش در میان فقرا راه دیگری برای مبارزه با فقر است.
این جامعه‌شناس تصریح کرد: مطالعات فعالیت‌های ورزشی در جوامع فقیر نشان داده که ورزش بسیاری از الزامات را برای توسعه وارد این جوامع می‌کند، اخلاق و بازی جوانمردانه و همکاری بین افراد در گروه‌های سنی مختلف تقویت می‌شود و این همکاری پیش‌زمینه توسعه است. مدنی می‌گوید: انجام فعالیت‌های ورزشی در جوامع مختلف باعث افزایش مهارت‌های زندگی شده و به توانمندی‌های فردی اضافه می‌کند. بالا‌رفتن ارتقای سلامت روان از دیگر آثار ورزش است. با توجه به اینکه نرخ اختلال روان در جوامع فقیر بالاست، فعالیت‌های ورزشی بیش از درمان می‌تواند به سلامت جوامع فقیر کمک کند و تاب‌آوری را در این جوامع افزایش دهد.
نقش اتفاقات ورزشی در کاهش فقر
سعید مدنی با بیان اینکه توسعه انسانی پایدار با فعالیت‌های ورزشی در جوامع نابرخوردار به‌وجود می‌آید، گفت: ورزش از طریق ایجاد برابری و پایداری و افزایش قابلیت‌های انسانی باعث می‌شود تا جوامع فقیر برای خروج از فقر تلاش بیشتری کنند. انجام فعالیت‌های ورزشی در جوامع نابرخوردار و گروه‌های فرودست باعث افزایش انسجام و بهبود توانایی برای زندگی می‌شود و اضطراب و احساس بد ناشی از بودن در شرایط فقر را در میان افراد فقیر کاهش می‌دهد.
به گفته او، یکی از مشکلاتی که در وضعیت نابرابر در حوزه ورزش وجود دارد، این است که گروه‌ها و افرادی که استعداد ورزشی دارند در گروه‌های فقیر دیده نمی‌شوند و با افزایش نابرابری امکان نادیده‌گرفتن استعدادها بیشتر می‌شود اما انجام رویدادهای ورزشی در جوامع فقیر این امکان را کاهش می‌دهد و با انجام آن فرصت‌های ورزشی بیشتری در جوامع فقیر به جوانان داده می‌شود و نوعی امکان خروج و دسترسی به فرصت‌های جدیدتر فراهم می‌شود. او تأکید کرد: ورزش فقرا فوتبال است و انسجام اجتماعی در گروه‌های فقیر با ورزش بیشتر می‌شود که همین مسئله موجب کاهش تمایل به سمت آسیب‌ها می‌شود. به‌رغم اینکه وجود مناطق فقیر حکایت از وضعیت نا‌بسامان سیاست‌های اقتصادی کلان دارد، ولی این مسائل موکول به اصلاحات ساختاری است و تا زمان انجام‌شدن این اصلاحات، فعالیت‌های ورزشی می‌تواند کمک کند که چرخه فقر در این جوامع کاهش پیدا کند.
امکانات ورزشی از بچه‌های جنوب شهر دریغ شده است
حسین راغفر، اقتصاددان با اشاره به اینکه می‌توان از ورزش برای بهبود آسیب‌های روحی و روانی جوان‌های کم‌برخوردار استفاده کرد، گفت: ورزش ظرفیت بزرگی برای کمک به فقرا و کودکان فقیر و حاشیه‌نشین است؛ چراکه می‌تواند فرد را برای مواجهه با مشکلات و محدودیت‌های زندگی آماده کند.
او تأکید کرد: ورزش یک موضوع تربیتی است و بیشتر از آنکه به ابعاد فیزیکی ورزش توجه کنیم باید به ابعاد روحی آن دقت کنیم. این استاد دانشگاه با اشاره به تجربیاتی که در دوره جوانی در تیم‌های ملی فوتبال داشته، گفت: با خصوصی شدن ورزشگاه‌ها بخش مهمی از فرصت‌های ورزشی از جوانان مناطق پایین شهرها و حاشیه‌ها گرفته شد؛ چراکه دولتی‌ها و نهادها یاد گرفتند که از اماکن ورزشی پول دربیاورند و همین مسئله باعث شد دست بسیاری از مردم کم‌برخوردار از این اماکن کوتاه شود.
راغفر گفت: با توجه به تجربیات ورزشی که دارم، بارها پیشنهاد داده شد تا مسئولیت‌هایی را در وزارت ورزش بپذیرم اما شرط من برای پذیرفتن این مسئولیت این بود که اماکن ورزشی و استادیوم‌هایی که از آنها درآمد‌زایی می‌شود حداقل برای ساعاتی از روز در اختیار مردم عادی و کم‌برخوردار قرار گیرد تا این افراد نیز بتوانند از این اماکن استفاده کنند، اما الان سیاست‌ها فقط فروش خدمات به مردم است و همین مسئله باعث شده تعداد زیادی از مردم از این امکانات محروم شوند.
راغفر گفت: ما باید از حاکمیت بپرسیم که سهم بچه‌های جنوب شهر که ارز به آنها تعلق نمی‌گیرد چیست؟ چرا فرصت‌های ورزشی از این بچه‌ها دریغ شده؟ سهم این بچه‌ها باید از نهادها و ساختارهای دولتی تصمیم‌گیر مطالبه شود. او با توصیه به سازمان‌های مردم‌نهاد گفت: تنها توجه به فقرزدایی توسط این سازمان‌ها نباید موردتوجه قرار بگیرد، اگرچه این مسئله مهم است ولی یکی از مسیرهای منطقی که می‌توان با کمک آن پتانسیل این بچه‌ها را پرورش داد، مسئله ورزش است. فوتبال علاوه بر اینکه می‌تواند در رشد فیزیکی بچه‌ها تأثیر بگذارد، در همکاری با اطرافیان نیز می‌تواند مؤثر باشد. بچه‌ها در ورزش یاد می‌گیرند که فردیت خود را فدای جمع کنند تا بتوانند به موفقیت برسند. ما می‌توانیم ظرفیت‌های روحی و همکاری اجتماعی را در بچه‌ها با تکیه بر ورزش‌های جمعی ارتقا دهیم و همین مسئله می‌تواند منجر به کاهش خشونت در جامعه شود.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه همه انسان‌ها علاقه دارند خوب دیده شوند، گفت: اگر جامعه فرصت‌های ارتقا را به‌صورت منطقی در اختیار مردم قرار ندهد این خواست منطقی به شکلی غیرمتعارف بروز پیدا می‌کند. در جوامعی که فقر گسترده شده و نابرابری (که ریشه همه مشکلات است به‌صورت ساختاری) بازتولید می‌شود، سؤال اصلی این است که منابع کشور چطور توزیع می‌شود. او گفت:در این جوامع، مهم این است که چه افرادی واجد شرایط اخذ تسهیلات بانکی با کمترین نرخ بهره هستند و فرصت‌ها در جامعه چگونه توزیع می‌شود و دسترسی به سلامت برای افراد چگونه است؟ و... همه این مسائل توسط کسانی که در ساختار دولت هستند تعیین می‌شود اما تبعات این تصمیمات جامعه را به اشکال مختلف متاثر کرده و یک عده برنده و عده دیگری بازنده می‌شوند.
وی تصریح کرد: الان در برخی از مناطق جنوب شهر تهران وضعیت زندگی مردم از مرز فاجعه عبور کرده که می‌تواند مشکلات بسیاری ازجمله اعتراضات فرودستان را به‌دنبال داشته باشد.
راغفر: با خصوصی شدن ورزشگاه‌ها بخش مهمی از فرصت‌های ورزشی از جوانان مناطق پایین شهرها و حاشیه‌ها گرفته شد؛ چراکه دولتی‌ها و نهادها یاد گرفتند که از اماکن ورزشی پول دربیاورند و همین مسئله باعث شد دست بسیاری از مردم کم‌برخوردار از این اماکن کوتاه شود
در همینه زمینه :
