گزارش
آزمون سخت در بازار دارو
حذف ارز ترجیحی بنا به نظر کارشناسان در حوزه دارو اقدام مثبتی است اما الزامات ضروری آن باید رعایت شود
پروانه بندپی | روزنامهنگار
محتوای لایحه بودجه۱۴۰۵ نشان میدهد که دولت قصد دارد با حذف کامل ارز ترجیحی، بهجای واردات، یارانه را در انتهای زنجیره به خود مردم برساند. با این حال، کارشناسان حوزه دارو هشدار میدهند که اگر این سیاست بدون اصلاح ساختار بیمهها اجرا شود، نتیجه آن افزایش فشار بر بیماران و اختلال در بازار دارو خواهد بود.
افزایش ریسک بروز کمبودهای دارویی
بوربور در این باره میگوید: «با حذف ارز ترجیحی، نرخ ارز در چارچوب بودجه واقعیتر میشود و کارشناسان اقتصاد و دارو هم مخالفتی با آن ندارند، اما مسئله اصلی الزامات اجرایی این تصمیم است. پرسش این است: آیا همزمان با واقعیسازی نرخ ارز، پوشش بیمهای آنقدر تقویت میشود که پرداخت از جیب بیمار کنترل شود؟ آیا این تغییرات در زمان مناسبی انجام میشود تا تأمین دارو بهصورت منظم ادامه یابد و دسترسی بیماران دچار اختلال نشود؟ و آیا ارز مورد نیاز طبق برنامه و در زمان توافقشده در اختیار زنجیره تأمین قرار میگیرد؟»
بدون الزام بیمهها فایده ندارد
کارشناسان معتقدند حذف ارز ترجیحی در ذات خود بهمعنای واقعیسازی نرخ ارز و حذف رانت است، اما در حوزه دارو بدون پوشش مؤثر بیمهای میتواند به افزایش پرداخت از جیب بیماران منجر شود. مجتبی بوربور، نایبرئیس انجمن واردکنندگان دارو در گفتوگو با همشهری در این زمینه میگوید: «یکی از مهمترین نگرانیهای همه دستاندرکاران حوزه دارو این است که تغییر نرخ ارز چگونه و با چه سازوکاری قرار است برای مصرفکننده نهایی پوشش داده شود. با توجه به عملکرد دولت در طول سال جاری بهخصوص در حوزه بهداشت و درمان، این نگرانیها تشدید شده است، چون دولت امسال به تعهدات خود، چه در قالب بازپرداخت بدهیها به شرکتها و چه در زمینه پوشش بیمهای بیماران و مصرفکنندگان عملکرد مناسبی نداشته است. نتیجه این وضعیت ایجاد بدهی از یک سو، عدم انتقال بموقع ارز از سوی دیگر و درنهایت افزایش فشار ناشی از افزایش نرخ ارز به بیماران بوده است. همین مسئله نگرانیها را 2برابر میکند و سؤال جدی این است که تدبیر دولت در این زمینه چیست؟» بوربور میافزاید: «بهطور مشخص، اگر در انتهای زنجیره، یعنی برای بیماران و مصرفکنندگان دارو راهکار روشنی تعریف شود، حذف ارز ترجیحی میتواند آثار مثبتی بر تمامی اجزای زنجیره داشته باشد. اما شواهد نشان میدهد این اتفاق نمیافتد و دلیل بزرگش کسری بودجه دولت در حوزه سلامت است که امسال فشار سنگینی بر همه شرکتها وارد کرده و توان آنها را عملا تحلیل برده است. به همین دلیل احتمال تحقق چنین سناریویی چندان بالا نیست و نمیتوان خوشبین بود.»
زنگ خطر حذف بیمار از چرخه درمان
درحالیکه دولت بر ضرورت حذف ارز ترجیحی تأکید دارد، بسیاری از کارشناسان هشدار میدهند که موفقیت این سیاست بیش از هر چیز به اصلاح عملکرد نهادهای پشتیبان نظام سلامت وابسته است. دکتر هادی احمدی، عضو هیأتمدیره انجمن داروسازان ایران هم در این زمینه به همشهری میگوید: «حذف ارز ترجیحی ذاتا اقدام درستی است و اصلا اگر از ابتدا ارز تکنرخی اعمال میشد، سوءمدیریت و زمینههای رانت هم به وجود نمیآمد، اما اگر حذف شود و همزمان سازمانهای بیمهگر پای کار نیایند، نتیجه آن حذف بیمار از چرخه درمان خواهد بود، چون در این شرایط، بیمار توان خرید دارو و سایر خدمات درمانی را از دست میدهد.»