بازار ارز و دام دخالت مستقیم

ورود بانک‌ها به معاملات ارزی، هرچند با اهداف کوتاه‌مدت، به گفته کارشناسان و اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، مسیر بازار را پیچیده و پرنوسان کرده است. محسن زنگنه، عضو این کمیسیون، تأکید دارد که دخالت مستقیم بانک‌ها در خرید و فروش ارز غیرقانونی است و باعث افزایش بی‌ثباتی نرخ‌ها می‌شود. به گفته او، تجربه سال‌های اخیر نشان داده هرگاه بانک‌ها به طور مستقیم وارد بازار شده‌اند، قیمت ارز با جهش‌های ناگهانی مواجه شده و فشار بر مردم افزایش یافته است.

ضرورت وجود نهادهای مالی تخصصی
زنگنه با اشاره به عملکرد بازار بورس گفت: همان‌طور که در بورس اوراق بهادار برای کنترل نوسانات از بازارگردان و سبدگردان استفاده می‌شود، بازار ارز نیز نیازمند نهادهای مالی تخصصی است. این نهادها می‌توانند نقش واسطه بین عرضه و تقاضا را ایفا و نرخ ارز را بر اساس واقعیات بازار تعیین کنند. او افزود: بدون ایجاد این سازوکارها، تصمیم‌گیری‌ها به حدس و گمان وابسته شده و نوسانات ادامه پیدا می‌کند.

فشار بر معیشت مردم ادامه دارد
عضو کمیسیون برنامه و بودجه هشدار داد که اگر نظارت بر بانک‌ها و ساماندهی بازار ارز جدی گرفته نشود، نوسانات ادامه خواهد یافت و فشار بر معیشت مردم افزایش پیدا خواهد کرد. او یادآور شد: حتی تغییرات کوتاه‌مدت قیمت ارز می‌تواند بر قیمت کالاهای اساسی و هزینه‌های خانوار تأثیر مستقیم داشته باشد و جامعه را در معرض بحران‌های اقتصادی مقطعی قرار دهد.

انتظار اقدامات عملی
زنگنه از دولت و بانک مرکزی خواست اقدامات عملی و سریع برای اصلاح بازار انجام دهند. او تأکید کرد: تعیین تکلیف نقش بانک‌ها و ایجاد نهادهای تخصصی مالی، شفافیت معاملات را افزایش می‌دهد و از فعالیت‌های سفته‌بازانه و نوسان‌ساز جلوگیری خواهد کرد.

راهکارهای کارشناسی برای ثبات
کارشناسان اقتصادی نیز بر این باورند که برای کاهش نوسانات، باید چند اقدام کلیدی صورت گیرد؛ محدود کردن دخالت مستقیم بانک‌ها، افزایش شفافیت معاملات، ایجاد بازارگردان‌های ارزی و نهادهای مالی تخصصی و تدوین سازوکار قانونی برای نظارت بر عملکرد بانک‌ها. زنگنه معتقد است: اجرای این اقدامات باید در کوتاه‌مدت و عملیاتی باشد تا فشار بر بازار کاهش یابد و نوسانات غیرمنطقی برطرف شود.