نقشه ارسالی انگلیسیها برای شاه قاجار
محمدرضا سحاب درباره ماجرای نقشهای که انگلیسیها آن را برای ناصرالدین شاه فرستادند و اکنون جزو اسناد کشورمان بهحساب میآید، میگوید: «نخستین اطلس نقشههای تاریخی خلیجفارس، در سال۱۳۴۵ از سوی پدرم، مرحوم عباس سحاب، تدوین شد که در آن اسناد تاریخی و جغرافیایی خلیجفارس ارائه شده است. این اثرهنوز هم بهعنوان یکی از معتبرترین منابع مربوط به خلیجفارس معرفی میشود. انتشار اطلس دیگری با تمرکز بر نقشههای کهن ایران و خلیجفارس از دیگر تلاشهای ایشان در این زمینه بود. پس از ایشان، من کار پدر را پی گرفتم و در سال۱۳۸۳، اطلسی را در یک جلد به زبانهای فارسی و انگلیسی، با عنوان خلیجفارس و نقشههای کهن منتشر کردم که در آن 540نقشه اصلی میدرخشد. اما درباره «خلیجفارس» یک نکته تاریخی را هم بگویم: در سالهای ۱۸۷۷ و۱۸۸۸ میلادی و در پی بروز برخی اختلاف نظرها درخصوص جزایر سهگانه ایرانی در خلیجفارس، ناصرالدین شاه از دولت انگلستان درخواست کرد نسخهای از نقشه جدید ایران را که در 6برگ و توسط اداره کل جنگ انگلستان تهیه شده در اختیار داشته باشد. در پی این درخواست تابستان ۱۲۶۷ خورشیدی «سر دراموند وولف» وزیرمختار انگلستان در تهران با دستور لرد سالیسبوری، وزیر امور خارجه کشورش نسخهای از این نقشه را در اختیار دولت ایران گذاشت و کمی بعد نسخه دیگری را برای وزیرمختار ایالات متحده آمریکا در تهران ارسال کرد. یکی از استنادهای امروز ایران به این نقشه است که در آن جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی به همان رنگ قلمروی اصلی خاک ایران ترسیم شده است. به واسطه این ناکامی و شکست انگلیس، چندی بعد وزیر خارجه وقت این کشور دستور داد که از این پس اهدای نقشه از سوی مقامهای انگلیسی به دولتهای خارجی متوقف شود.»