حال اصفهان خوب نیست

اینجا اصفهان است؛ به روایت ناصرخسرو «اصفهان، شهری است بر هامون نهاده، آب و هوایی خوش دارد و هرجا که 10 گز چاه فرو برند آبی سرد خوش بیرون آید و شهر دیواری حصین بلند دارد و دروازه‌ها ساخته و بر همه بارو و کنگره ساخته و در شهر جوی‌های آب روان و بناهای نیکو و مرتفع و در میان شهر مسجد آدینه بزرگ نیکو و باروی شهر را گفتند 3فرسنگ و نیم است و اندرون شهر همه آبادان که هیچ از وی خراب ندیدم و بازارهای بسیار...» آن جوی‌های روان امروز فقط یک خاطره است و از آن خاطره، یک زاینده‌رود خشک مانده. ناصرخسرو نوشته بود، در اصفهان آن روزگار هرجا که 10 گز چاه فرو برند آبی سرد خوش بیرون آید؛ کمتر از 10متر و حالا ‌ آمارها نشان می‌دهد در فلات مرکزی عمق حفر چاه به 300متر یعنی بیش از 300گز رسیده است.
امروز روز اصفهان است، اما حال زاینده‌رود و به‌دنبال آن حال اصفهان هم خوب نیست. آمارها می‌گوید یکی از پایین‌ترین سطوح ذخیره سد زاینده‌رود در ۵۵سال گذشته را پشت‌سر می‌گذرانیم و ورودی آب به سد 7.5مترمکعب بر ثانیه و میزان خروجی کنونی آب از سد زاینده رود 14.5مترمکعب بر ثانیه است. به تبع این شرایط، نه‌تنها زاینده‌رود که تالاب بین‌المللی گاوخونی در شرق اصفهان و در انتهای حوضه آبریز زاینده‌رود به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین تالاب‌های ایران در آستانه نابودی کامل قرار دارد.  زاینده‌رود به‌عنوان بزرگ‌ترین رود و جریان دائمی آب منطقه مرکزی ایران با سرچشمه‌گرفتن از رشته‌کوه‌های زردکوه در چهارمحال و بختیاری، در کویر مرکزی ایران حدود ۲۰۰کیلومتر به سمت شرق پیش می‌رود و در نهایت به تالاب گاوخونی می‌ریزد.  رودی که روزگاری منشأ زندگی در فلات مرکزی بود حالا به مرگ نزدیک شده و طبق نظر کارشناسان، این اتفاق از دهه 80 به دلایل زیر رقم خورد. بارگذاری بیش از اندازه بر رودخانه، طرح‌های انتقال آب، برداشت بی‌رویه سالانه آب در بالادست رودخانه، استقرار صنایع بزرگ، پالایشگاه و نیروگاه‌ها در کنار رودخانه از عواملی است که شرایط بحرانی زاینده‌رود را رقم زده است. امروز روز اصفهان است و حال اصفهان خوب نیست. اگر زاینده‌رود احیا نشود، نه‌تنها اصفهان بلکه استان‌های بسیاری در فلات مرکزی با مشکل مواجه خواهند شد.