راه‌اندازی سامانه هشدار سریع در تهران

مریم باقرپور - مهدی اسماعیل‌پور | روزنامه‌نگار

ساختمان‌های ناایمن، گودهای پرخطر، مراکز پرتردد با ایمنی پایین و... از مواردی هستند که درصورت بی‌توجهی می‌توانند باعث بروز حادثه‌های بزرگ شوند. به همین دلیل موضوع کاهش بحران و آمادگی در زمینه حوادث احتمالی مانند زلزله و سیل از موضوع‌هایی است که در ستاد مدیریت بحران به‌شدت پیگیری می‌شود. علی نصیری، جانشین شهردار در مدیریت بحران و پدافند غیرعامل و رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران درباره فعالیت‌های اجرایی در این سازمان توضیح می‌دهد.

آمادگی بیشتر در برابر حوادث احتمالی 
امروز کشور در حوزه مقابله با تهدیدات و حوادث نسبت به گذشته آمادگی بیشتری دارد. با وجود همه سختی‌ها تجربه روز‌های جنگ باعث شد که ساختار‌های آمادگی و مدیریت بحران کشور نسبت به گذشته بسیار تقویت شود. امروز کشور به‌هیچ‌وجه شرایط ۲۳خرداد را ندارد. هرچند هیچ‌گاه نباید دشمن را دست‌کم گرفت، اما میزان آمادگی‌ها بیش از گذشته ارتقا یافته است.

ایمن‌سازی‌ گود‌های پرخطر 
از ۲۶۵گود پرخطر موجود در شهر تاکنون ۱۱۰گود ایمن‌سازی شده و این اقدامات ادامه دارد. تقریباً نیمی از گودهای پرخطر شهر مقاوم‌سازی   و ساختمان‌های مجاور نیز ایمن‌تر شده‌اند.

راه‌اندازی سامانه هشدار سریع در تهران 
یکی از پیش‌نیاز‌های اساسی در حوزه پدافند غیرعامل وجود سامانه هشدار سریع است. در صورت بروز هرگونه حمله یا حادثه ناگهانی، این سامانه می‌تواند هشدار‌هایی فوری پیش از وقوع انفجار یا اصابت به مردم منتقل کند. اگر سامانه هشدار سریع فعال نباشد، مردم تنها زمانی متوجه خطر می‌شوند که صدای تیراندازی یا انفجار را بشنوند و در آن شرایط دیگر زمان مناسبی برای خروج از منزل یا پناه‌گرفتن وجود ندارد. برنامه‌ریزی برای توسعه سامانه هشدار سریع و احیای پناهگاه‌های شهری درحال انجام است.

مقاوم‌سازی‌ زیرساخت‌های پایتخت 
زیرساخت‌های حیاتی شهر شامل سوخت‌رسانی، برق‌رسانی، آبرسانی، ارتباطات و فناوری اطلاعات و حمل‌ونقل  با توجه به  مقررات مربوط به گاز و سوخت جزو اولویت‌های اصلی مقاوم‌سازی و ایمن‌سازی هستند. در این زمینه برق، آب، ارتباطات و حمل‌ونقل به‌طور ویژه مورد توجه قرار گرفته و برنامه‌ای مدون برای مقاوم‌سازی این 6زیرساخت حیاتی تدوین شده است. تاکنون ۲۸۰پروژه و ۸۲طرح در حوزه مقاوم‌سازی اجرا شده و به ساختمان‌های عمومی و خصوصی بودجه‌های قابل‌توجهی اختصاص یافته است. برای مقاوم‌سازی ساختمان‌های عمومی که خدمات به مردم می‌دهند، ۷۲۴میلیون دلار و برای ساختمان‌های خصوصی ۵۶۰میلیون دلار هزینه شده است.‌

ورود جدی به ایمن‌سازی‌ بازار تهران 
در بازار تهران ۳۵آسیب شناسایی و مصوبه ستاد بازار 2سال پیش تعیین‌تکلیف شد، اما دستگاه‌ها کمتر به وظایف خود عمل کرده‌اند. بازار تهران پیچیده است و مسائل ایمن‌سازی آن هنوز حل نشده است. این موارد شامل تعارضات مالک و مستأجر، بارانداز و ذخیره‌سازی مواد شیمیایی است که نباید از کل کشور به بازار تهران منتقل شود. این مسائل باید به‌صورت جدی پیگیری شود و سازمان نیز در این زمینه با جدیت وارد شده است.

احیای پناهگاه‌های شهری 
در زمان جنگ تحمیلی، تهران حدود ۱۸۰پناهگاه فعال داشت، اما بسیاری از آنها اکنون از بین رفته‌اند یا کاربری‌های دیگری یافته‌اند. بااین‌حال تعدادی از ایستگاه‌های منتخب مترو و برخی از پارکینگ‌های عمومی، مدارس و ساختمان‌های اداری قابلیت استفاده به‌عنوان پناهگاه موقت را دارند. پناهگاه‌های ایمن باید حداقل 3 تا 5متر زیر سطح زمین ساخته شوند، عاری از وسایل شکستنی و خطرزا باشند و به‌صورت مستقل از کاربری‌های دیگر عمل کنند. هدف پناهگاه مقابله با اصابت مستقیم بمب‌های سنگین نیست، بلکه کاهش اثرات موج انفجار و حفاظت از جان مردم است. پس از جنگ، طرح‌هایی برای احیای پناهگاه‌های شهری در کشور اجرا شده و در تهران نیز اقدامات مقدماتی آغاز شده است. این طرح‌ها با همکاری استانداری و دستگاه‌های مرتبط پیش می‌رود و به‌زودی نتایج آن در سامانه پایداری ملی منتشر می‌شود. 

آزادسازی سوله‌های بحران
۴۶ پایگاه مدیریت بحران در اختیار سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران قرار دارد و ۵۲پایگاه توسط سازمان ورزش آزادسازی شده است. 8پایگاه جدید نیز امسال ساخته شده است که از آن میان حداقل 4مورد امسال افتتاح می‌شود.

راهکاری برای پاساژ ناایمن 
موضوع پاساژ علاءالدین صرفاً فنی یا ساختمانی نیست، بلکه ابعاد اجتماعی و امنیتی نیز دارد. هر اقدامی در اینگونه مراکز باید با درنظرگرفتن پیوست‌های اجتماعی و همراهی دستگاه‌های بالادستی انجام شود. شهرداری اراده لازم را دارد، اما به‌تنهایی قادر به اجرای همه اقدامات نیست و در برخی موارد به همراهی قوه قضاییه و سایر نهاد‌های مرتبط نیاز است. پاساژ علاءالدین از نظر ایمنی در برابر حریق نسبت به گذشته وضعیت بهتری دارد و ایمن‌سازی‌هایی در آن انجام شده، اما همچنان نیازمند مقاوم‌سازی است. متأسفانه بخشی از پارکینگ این مجتمع به واحد‌های تجاری و موبایل‌فروشی تبدیل شده که خلاف کاربری اولیه است و این موضوع باید تعیین‌تکلیف شود. سازه علاءالدین در گروه C قرار دارد؛ یعنی در شرایط عادی مشکلی ندارد، اما در زمان وقوع زلزله بزرگ احتمال آسیب جدی وجود دارد. درواقع این ساختمان نیازمند مقاوم‌سازی است تا بتواند در برابر زلزله عملکرد ایمن‌تری داشته باشد. 

110
گود پرخطر شهر تهران ایمن‌سازی‌ شده است‌

۵۹ 
واحد مسکونی ویژه استادان درحال مقاوم‌سازی است‌

۴۶ 
پایگاه مدیریت بحران در اختیار سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران قرار دارد.