یادداشت
10 ویژگی حیرت‌انگیز‌حماس
محسن مهدیان؛ مدیرمسئول
یک‌بار حماس را از دل جنگ بیرون بیاورید و تماشا کنید: این گروه چریکی کجا، چه‌وقت و چگونه به این نقطه شگفت‌انگیز رسیده است؟ مرور کنیم.
یکم: عملیات طوفان‌الاقصی، هم از نگاه دوست و هم از نگاه دشمن و با وجود مراقبت‌های امنیتی گسترده، بی‌گمان یکی از پیچیده‌ترین عملیات‌های جبهه مقاومت بود. رژیم هنوز هم در حیرت است که چگونه ضربه خورد و از کدام نقطه ضربه وارد شد؛ با ۷ اکتبر به شکل کامل بی‌آبرو شد و آثار خفت آن هنوز از بین نرفته است.
دوم: اسیران را کجا پنهان کردند؟ چگونه در فضایی محصور و تحت نظارت شدید اطلاعاتی و امنیتی رژیم، دسترسی به اسرا امکان‌پذیر نشد؟ پرسش درباره مکان و روش پنهان‌سازی، خود معمایی است که به دشواری پاسخ داده می‌شود.
سوم: پروژه «شهر زیرزمینی» و شبکه تونل‌های حیرت‌آور حماس توسط چه کسانی طراحی و مهندسی شد؟ از چه زمانی روی این پروژه کار کردند و چرا با همه قدرت آتش و تجهیزات نظامی رژیم، کنترل این تونل‌ها ممکن نشد؟ حتی اکنون هم کسی دقیقا نمی‌داند وضعیت این تونل‌ها چگونه است.
چهارم: اقدامات رسانه‌ای حماس چگونه چنین اوجی یافت؟ خلاقیت رسانه‌ای، نمادسازی، شبکه‌سازی و رویدادسازی حساب‌شده، همگی در نهایت محدودیت تجهیزات و زیرساخت رخ دادند. اگر آن طراحی رسانه‌ای هنرمندانه نبود، ۷ اکتبر هرگز به بار نمی‌نشست؛ نقش رسانه در موفقیت کلی عملیات قابل‌انکار نیست.
پنجم: مذاکره‌ها نیز آموزنده بودند. دیپلماسی حماس به جهان نشان داد که این جنبش صلح‌طلب است و در مقابل رژیمی سفاک را معرفی کرد. برجسته‌ترین دستاورد دیپلماتیک حماس، وارونه‌کردن طرح فریب «صلح» است که از سوی ترامپ مطرح شد.
ششم: از کجا و چگونه تسلیحات سبک و سنگین تهیه می‌شد و چگونه تا روزهای پایانی
بر سر رژیم آتش می‌ریختند؟ این تدارک و پیش‌بینی توان نظامی، درحالی‌که تحت فشار سنگین دوربین‌ها و دستگاه‌های اطلاعاتی دشمن بودند، شگفتی‌ساز است.
هفتم: رابطه حماس با مردم غزه چگونه شکل گرفت؟ این پایگاه عمیق مردمی چگونه به‌دست آمد و چطور توانست دل‌ها و افکار عمومی را در اختیار گیرد، به‌طوری که کمترین اعتراضی بلند نشد، درحالی‌که رژیم همه تلاشش را برای ایجاد تفرقه در غزه به‌کار بست؟
هشتم: پس از از دست‌دادن چند نسل از فرماندهان، چگونه حماس در کمترین زمان خود را بازسازی کرد و چابک ماند؟ نسل جدید فرماندهان که گفته می‌شود بیست‌و‌چند‌ساله‌اند، کجا آموزش دیده‌اند و زیر کدام هدایت و تدبیر این سرعت عمل و ساماندهی به‌دست آمده است؟
نهم: این قوت قلب، ایمان عمیق و بینش توحیدی از کجا برخاسته است؟ چگونه چنین عمق ایمانی باعث شد در اوج فشارها و باران آتش و ریخته‌شدن خون‌های بی‌گناه، رهبری عاقلانه، شجاعانه و متکی به سنت‌های دینی ادامه یابد؟ چشم‌انداز و شجاعت در سخت‌ترین شرایط از چه بستر فکری و فرهنگی‌ای تغذیه می‌شود؟
دهم: مهم جمع همه این ویژگی‌هاست. جمع این صفات است که خود را در برنامه‌ریزی‌های دقیق و همه‌جانبه نشان می‌دهد. بصیرت حماس در انتخاب هدف‌ها و زمانبندی دقیق عملیات از کجا آمده است؟ اینکه دقیقا بدانند کدام نقطه‌ها را هدف بگیرند تا امروز، پس از 2سال، نتیجه تأثیرگذار مقاومت رقم بخورد و رژیم به رسوایی تاریخی دچار شود، نمی‌تواند محصول تصادف باشد. شکست افسانه‌های سه‌گانه رژیم(اقتدار، مظلومیت و امنیت) نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت و طراحی همه‌جانبه است؛ دست‌کم نیم‌قرن تجربه حکمرانی و کار سازمان‌یافته می‌طلبد تا چنین سازوکاری پدید آید.
و در نهایت
حقیقت این است که حماس حیرت‌انگیز و آموزنده است و چنین قدرتی بر 2رکن استوار است: حرکت و صبر؛ اقدام و مقاومت. وقتی این دو در اوج بروز یابند، نصرت الهی در برابر چشم ظاهر می‌شود؛ در آن لحظه دیگر «دست خدا»ست که عمل می‌کند، زبان او روایت می‌کند و تدبیر او نقطه پایان را رقم می‌زند.
درس حماس برای ما و برای دیگر مجاهدان جهان همین است: پایداری در عمل و صبر در مسیر.