یک پوستر برنده

لیلا شریف | روزنامه‌نگار 

زمین فوتبالی که در میانه نقش‌جهان اصفهان جا‌گرفته و خشکسالی ردی از ترک‌های بی‌بازگشت بر تنش به‌جا گذاشته است، طرحی بود که بر پوستر باشگاه ذوب‌آهن اصفهان قبل از شروع رقابت با تیم همشهری خود یعنی سپاهان نقش بست و نشان داد که بازی‌ فوتبال فقط محدود به کری‌های ورزشی نیست؛ گاهی می‌توان با چند طرح ساده در مسیر مسائل اجتماعی و فرهنگی هم قدم برداشت. این پوستر فوتبالی با رنگ و لعاب اجتماعی، نخستین تلاش باشگاه‌های فوتبال برای گره زدن فعالیت‌های خود با موضوعات روز جامعه نیست؛ هر چند تاریخ دقیقی برای نخستین برندسازی در این زمین نمی‌توان پیدا کرد اما نیم نگاهی به تلاش باشگاه‌های فوتبال ایران نشان می‌دهد که این تغییر در چند سال اخیر رونق گرفته است. یک روز حضور زنان در ورزشگاه، بهانه‌ای برای طراحی پوستر مسابقات می‌شود و روزی هم چهره‌های فرهنگی جا پای فوتبالیست‌های محبوب می‌گذارند تا شاید به جای کری‌خوانی‌های پرحاشیه، این بار فرهنگ و جامعه همان وزنه سنگین‌ در مسیر رقابت‌ها باشد.

پوستری با لبخند زنانه
بیشتر پوسترهای طراحی شده برای مسابقات فوتبال، مربوط به لیگ مردان است اما لیگ زنان هم با طراحی‌های خاص تلاش کرده است تا از این مسیر جا نماند. اگر بخواهیم از سهم زنان در پوسترهای فوتبال صحبت کنیم شاید بتوان پوستر تیم فوتبال زنان ملوان بندر انزلی را یکی از طراحی‌های خلاق نام برد؛ تصویر بازیکن جوان تیم در قامت و فیگور شخصیت کارتونی ایکیوسان که نمادی از تمرکز است. در میان پوسترهایی که با الهام از تصاویر زنان منتشر شد، تصویر یک مادر و دختر خرم‌آبادی همان تصویر ماندگاری است که از حضور زنان لر در ورزشگاه خرم‌آباد ثبت شد. هر چند این شرایط ویژه به‌دلیل محرومیت یک‌جلسه‌ای خیبر از سوی کمیته انضباطی و محدود شدن تماشاگران به زنان، رقم خورد اما تصویر دختر و مادری که با درخشش لباس زنان لر و پرچم تیم محبوبشان راهی ورزشگاه شدند، تلاشی بود برای اینکه تلخی این محرومیت از ذهن طرفداران کم شود.

مشاهیر هم پا به توپ شدند
تلاش تیم‌های فوتبال برای تغییر زمین بازی و همراه شدن با موضوعات فرهنگی موجب شد که پای مشاهیر ایران هم به پوسترهای قبل از شروع مسابقات باز شود. پروین اعتصامی، محمود فرشچیان در کنار قهرمانان ملی مورد توجه تیم‌های فوتبال قرار گرفتند. گل‌گهر سیرجان یکی از همین تیم‌ها بود و در آخرین روزهای 1403زمانی که قرار بود با تراکتور تبریز به رقابت بپردازد، در اقدامی خلاقانه، تصویر حسین‌خان بچاقچی قهرمان ملی اهل کرمان را در کنار ستارخان (سردار ملی) و باقرخان (سالار ملی) قرار داد تا این بار به جای کری‌خوانی‌های بی‌فایده، یاد این قهرمانان وطن‌دوست را تبدیل به همان نقطه اشتراک و وحدت کند. البته این تیم در یک پوستر دیگر که با رویکرد فرهنگی و برای همان مسابقه نقش زده شده بود، از تصویر پروین اعتصامی، شاعر شناخته شده اهل تبریز بهره‌برد. تیم‌های اصفهانی هم علاقه خاصی به استاد محمود فرشچیان، نقاش معروف و چهره ماندگار معاصر و اهل اصفهان دارند و در هر بزنگاهی این هنرمند محبوب را به رخ تیم رقیب می‌کشند؛ درست مانند عرض اندام تیم‌های ذوب‌آهن و سپاهان برای رقبا.