عراقی‌ها علیه عبادی

سخنان روز چهارشنبه حیدر‌عبادی درباره تحریم‌های ایران بیش از آنچه همگان تصور می‌کردند حاشیه‌سازی کرد؛ حاشیه‌هایی که محدود به فضای داخلی عراق نمانده و توجه افکار عمومی بسیاری از کشورهای منطقه، ازجمله ایرانیان را نیز به‌خود جلب کرده است. نخست‌وزیر عراق در واکنش به اعمال تحریم‌های جدید دولت آمریکا علیه ایران گفته بود: ما تحریم‌ها را یک خطای راهبردی و غیرصحیح می‌دانیم اما آنها را اجرا خواهیم کرد تا از منافع مردم‌ خود دفاع کنیم. ما با این تحریم‌ها رابطه‌ای نداریم و از آنها حمایت نمی‌کنیم، اما به آنها ملتزم خواهیم ماند. این جملات طی 3روز گذشته به‌طور کلی از بافت اجرایی خود خارج شده و عملا به محوری جدید برای رویارویی رسانه‌ای مخالفان و موافقان ایران تبدیل شده است.

به فاصله اندکی بعد از آغاز واکنش‌های منفی در داخل ایران به مواضع عبادی، جریانات سیاسی شیعی عراقی به ابراز مواضع خود نسبت به مسئله تحریم‌ها و جایگاه ایران پرداختند.

اگرچه بخش عمده این واکنش‌ها بدون اشاره به نخست‌وزیر عراق و صرفا در حمایت از ایران بود، اما برخی گروه‌های عراقی حتی پا را از این هم فراتر از گذاشته و مستقیما سخنان حیدرعبادی را مورد نقد قرار دادند. در این زمینه سازمان نظامی بدر با صدور بیانیه‌ای ضمن تأکید بر نقش ایران در مبارزه با تروریسم اعلام کرد: ایران در سخت‌ترین شرایط حامی و یاور عراق بوده است و عراقی‌ها با تمام توان به این کشور برای مقابله با چالش‌های بین‌المللی یاری خواهند رساند. حزب‌الله عراق هم با صدور بیانیه‌ای با مضمونی مشابه بر ایستادگی مجاهدین عراقی در کنار برادران ایرانی خود تأکید کرد. سخنگوی جنبش نجباء اما با لحن تندتری ضمن انتقاد از مواضع اعلام شده از سوی نخست‌وزیر عراق گفت: مشخص نیست چه کسانی به تو مشاوره می‌دهند، اما باید بدانی ایران امروز به‌دلیل حمایت از عراق، فلسطین، سوریه و یمن مورد هجمه قرار گرفته است. امروز ایران تنها نیست، چرا که از سوی شورای امنیت تحریم نشده و دو سوم جهان، از هند و پاکستان گرفته تا چین و روسیه از ایران حمایت می‌‌کنند، ما به‌سادگی استقلال خود را به‌دست نیاورده‌ایم که اینگونه با آن بازی شود.

مقتدی صدر، رهبر جریان صدر که پیروز آخرین دور انتخابات پارلمانی عراق بوده است نیز بدون اشاره مستقیم به سخنان عبادی گفت: هرگز در برابر محاصره اقتصادی ملت‌های منطقه سکوت نکرده و دست بسته نخواهیم نشست. معاون صدر نیز در پاسخ به سؤالات خبرنگاران درباره حمایت از ایران گفت: دفاع مسلحانه از این کشور درصورت حملات قدرت‌های خارجی برای ما واجب شرعی است. از سوی دیگر، سیدعمار حکیم، رئیس جریان حکمت ملی هم با تأکید بر حمایت‌های ایرانیان از عراق گفت: وظیفه همه ما، حمایت از ایران در برابر تحریم‌هاست.

واکنش‌ها به مواضع عبادی محدود به سیاستمداران نماند و حتی برخی رسانه‌ها هم به نقد آن پرداختند. در این زمینه، عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رأی‌الیوم در یادداشتی با عنوان «آیا عبادی نخستین قربانی تحریم‌های آمریکا علیه ایران است؟» نوشت: درحالی‌که هنوز حتی برخی متحدان عرب ترامپ از تحریم‌ها استقبال نکرده‌اند عبادی خود را متعهد به اجرای آنها می‌داند. قاسم ستار، نویسنده لبنانی نیز در مصاحبه با شبکه المیادین گفت: نباید کشوری مانند عراق تا این حد به‌دنبال اجرای سیاست‌های دیکته شده آمریکا، جدا از منافع اقتصادی خود باشد.

این در حالی است که به‌نظر می‌رسد فشارهای آمریکا بر مراکز مالی و اقتصادی عراق به‌منظور اجرای تحریم‌‎های جدید دولت ترامپ علیه ایران با جدیت در جریان است. در این زمینه، عثمان المختار، نویسنده و تحلیلگر عراقی در صفحه فیسبوک خود نوشت: وزارت خزانه‌داری آمریکا از بانک مرکزی عراق خوستار توقف تعامل با بانک‌های ایرانی و عدم‌تحویل دلار به آنها شده است. بر این اساس، بخش قابل‌توجهی از صرافی‌های مشهور بغداد طی روزهای گذشته از انجام معامله با طرف‌های ایرانی خودداری کرده‌اند. اگرچه همچنان می‌توان انتظار داشت با توجه به حجم معادلات اقتصادی ایران در عراق، بسیاری از صرافی‌ها در آینده نزدیک با استفاده از مراکز مالی سوریه به ادامه تعامل خود با ایرانی‌ها بپردازند.