سوژه روز
قابهای ماندگار
حمیدرضا محمدی | روزنامه‌نگار
«عکاسان خبری شاهدان دفاع‌مقدس و تصدیق‌کنندگان وقایع آن هستند. در هر فریم از عکس‌های آنها پیام‌هایی نهفته است که در هزاران صفحه کتاب قابل بیان و انتقال نیست».
کمال خرازی
عکس در دل و درونش هزارحرف دارد، هزارسخن که باید در آن دقیق و عمیق شد تا دریافتش. با فیلم فرق دارد. فیلم خود گویاست اما عکس صامت است و از کنه همین سکوتی که دارد، می‌شود هزارجور داستان ساخت و به عمق سوژه رفت. عکس‌های جنگ هم از این قانون و قاعده مبرا نیستند.
اگر قابی از صحنه نبرد باشد یا نمایی از پشت جبهه یا حتی تکه‌ای از زندگی شهری و آدم‌های معمولی و خانه‌های تخریبشده و زندگی‌های ازمیان‌رفته، همین حکایت است. اصلاً برای همین هم هست که عکاسی جنگ خود رشته و شاخه‌ای مجزاست و برای برداشتن تصاویر حیرت‌انگیز، باید دل شیر داشت و به قلب رزم رفت. در جنگ عراق علیه ایران هم رفتند و برخی‌شان حتی شهید، مفقودالاثر یا جانباز شدند، اما صحنه را ترک نکردند.
عکاسان جنگ تحمیلی دقیقا چنین بودند؛ دوربین‌به‌دستانی که کم هم نبودند؛ از علی فریدونی، سیف‌الله صمدیان، ابراهیم شاطری و امیرعلی جوادیان تا محمود ظهیرالدینی، امیرقلی نخعی و مجید کریمیان و البته شهید داریوش گودرزی‌کیا و جاویدالاثر کاظم اخوان و کم‌وبیش محسن وفایی شاندیز و محسن راستانی که برای خبرگزاری ایرنا عکس می‌گرفتند. منوچهر قلمچی، محسن رفیع‌نژاد، جهانگیر رزمی، علی آذرنیا، مرتضی خاکی، علی غفاری و محمود محمدی عکاسان روزنامه اطلاعات بودند، روزنامه کیهان عکاسانی چون حسین پرتوی، قربان خلیلی و حمیدرضا نجف‌زاده شهری داشت.بهرام محمدی‌فرد عکاس روزنامه جمهوری اسلامی و ابراهیم اصغرزاده عکاس روزنامه قدس بودند، محمد صیاد عکاس خبرگزاری آسوشیتدپرس بود. کسانی هم مانند مریم کاظم‌زاده، کاوه گلستان، احمد ناطقی، ساسان مؤیدی، کاوه کاظمی، جاسم غضبان‌پور، مهرزاد ارشدی، شهید سعید جان‌بزرگی، محمدحسین حیدری، جهانگیر رزمی، شهید محسن چوبدار و عربعلی هاشمی مستقل عکس می‌گرفتند و البته حتما نام‌های بسیار دیگری که می‌شود قطار کرد.
ما نسل چهارم پس از دفاع‌مقدس، حالا ثبت و ضبط آن‌همه حماسه را مدیون قابهای فراموش‌ناشدنی آنانیم؛ آنان که سلاح‌شان دوربین‌شان بود و جان‌برکف در خط مقدم و در کنار رزمندگان حضور داشتند تا به یادگار گذارند همه آن چیزهایی را که دارد در این صحنه می‌گذرد. کاش کتاب‌های مصور جنگ بیشتر منتشر شوند کاش نمایشگاه‌های عکس جنگ افزون‌تر برپا شوند و کاش نسل جدید و جوان پس از آن 8سال فراوان‌تر از قبل تصاویر جنگ را ببینند تا دریابند آنچه در آن 2هزارو916روز گذشت. جنگی که اما فراموش نباید کرد اگر مجاهدت و مرافدت جوان‌ترین جوانان وطن، آن‌همه سرو روان و رعنا، در آغاز راه، پر از امید، پر از آرزو و پر از فکر فردا، آزاد و آزاده نبود، شاید این مرز وبوم نبود و نمی‌ماند. آنان بودند که از اهل‌وعیال و مان‌وخان گذشتند و خون دادند اما خاک از این خطه پرگوهر ندادند. همه ایرانیان مدیون و مرهون آن مردان دلیر و رشید در خط مقدم و زنان یل دلاور در پشت صحنه‌اند که جز آبادی و آزادی این سامان به هیچ‌چیزی نیندیشیدند و عهد خوش‌وخرم شباب را به پای دفاع ریختند و خود را فدا کردند در آن جنگ نابرابر تحمیلی که به‌گفته حسین بن‌منصور حلاج، «گلگونه مردان، خون ایشان است.» پس شایسته و بایسته است ارج‌واجرنهادن جایگاه و پایگاه همه آن شهیدان این کهن‌بوم، فرزندان موطن‌مان که به قول آن مرد بردارآویخته‌شده، «در عشق دو رکعت است [که] وضوی آن درست نیاید الا به خون.»
در همینه زمینه :
سوژه روز
گفت‌‌و‌گو
عکس نوشت