تراز دریای خزر رو به کاهش است

معاون پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی با تأکید بر اینکه امکان پیش‌بینی تراز دریای خزر در بازه بلندمدت وجود ندارد، گفت: به جای پیش‌بینی‌های اقلیمی در مورد تراز دریای خزر باید به منحنی‌های گذشته مراجعه کنیم و آنها را محور عمل قرار دهیم. با وجود این، پیش‌بینی‌های ۱۸ ماهه نشان می‌دهد که تراز دریای خزر روند کاهنده خواهد داشت.

به گزارش ایسنا، حمید علیزاده‌لاهیجانی، در نشست تخصصی بررسی نوسانات سطح آب دریای خزر که در سازمان محیط زیست برگزار شد، گفت: تعداد زیادی در حوضه دریای خزر سکونت دارند؛ برای مثال حدود ۶۲میلیون نفر در روسیه، ۱۲میلیون نفر در ایران، کل جمعیت آذربایجان و تعداد محدودی هم در قزاقستان و ترکمنستان در حوضه آبریز دریای خزر استقرار دارند.

وی با بیان اینکه همه رودخانه‌های دریای خزر به‌دلیل احداث سدهای متعدد دست خورده است، گفت: براساس تحقیقات سال‌۲۰۱۷، میزان مصرف آب در کل حوضه خزر ۴۳ کیلومترمکعب در سال است. بیشترین نوسانات تراز دریای خزر مربوط به اواخر دهه۸۰ بوده که بعد تا حدی کمتر شد؛ به‌دلیل اینکه بخشی از صنایع در روسیه تعطیل شدند.

وی با اشاره به تأثیر گرمایش جهانی در کاهش تراز دریای خزر تصریح کرد: افزایش پنج‌دهم‌درجه‌ای دما در سواحل جنوب خزر باعث افزایش دمای سطحی آب و تغییر در پوشش برفی ولگا شده است.

علیزاده با اشاره به تأثیر طغیان‌های بهاره در افزایش تراز دریای خزر گفت: به‌طور معمول حجم زیاد آب در طغیان بهاری باعث می‌شود که تراز تا ۴۰ سانتی‌متر بالا برود و بعد به شرایط قبلی بازگردد.

معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی در مورد پیش‌بینی تراز سطح آب دریای خزر در سال‌های آینده گفت: قطعا پیش‌بینی تراز آب خزر بیش از ۱۸‌ماه مثل شیر یا خط انداختن است و ما را دچار خطا می‌کند. به‌عبارت ساده‌تر نمی‌توانیم تراز دریای خزر را در بازه درازمدت مطرح کنیم. بنابراین باید به‌دنبال منحنی‌های تاریخی تراز و نوسانات دریای خزر باشیم و بتوانیم با توجه به منحنی‌های تاریخی خزر برای اقدامات توسعه‌ای در این حوزه تصمیم بگیریم.

مدیر مرکز علوم جوی و اقیانوس‌شناسی سازمان هواشناسی هم در این نشست گفت: باید برای پیش‌بینی تراز دریای خزر یک مدل هیدرولوژیک داشته باشیم و ورودی و خروجی دریای خزر را شبیه‌سازی کنیم. همچنین باید با توجه به مدل بارش ولگا و مقدار بارش این رودخانه بتوانیم تراز دریای خزر را پیش‌بینی کنیم. براساس سناریوهای طراحی شده نیز می‌توانیم  برای سواحل دریای خزر برنامه‌ریزی انجام دهیم.

 بهزاد لایقی، گفت: براساس روش‌های آماری می‌توانیم بگوییم که سطح تراز آب دریای خزر در ۲۰ تا ۳۰ سال آینده روند کاهشی دارد.  فریدون عوفی، مدیر گروه اکولوژی دریا در مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور نیز در بحث تغییرات نوسانات تراز خزر روی زیستگاه دریای خزر گفت: عوامل مختلفی در سطح آب زیستگاه‌‌های ساحلی- دریایی خزر اثر می‌گذارند که بارش، تبخیر، آب‌های زیرزمینی، رودخانه‌ها و آبراهه‌ها و تبادل آبی با دریای خزر ازجمله این عوامل است.