قبولی مترو در آزمون جنگ

مهدی اسماعیل‌پور-روزنامه‌نگار

روز گذشته در یک بازدید سرزده و غیرمنتظره، مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی‌شهر تهران و سیدجعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورا، به دل شهر زیرزمینی پایتخت پا گذاشتند؛ سفری که از میدان تجریش آغاز شد و در ایستگاه میدان صنعت در خط 7به پایان رسید. اعضای پارلمان شهری در این میان با مسافران و کارکنان مترو هم گفت‌وگو کردند. در این بازدید مهدی چمران با یادآوری جنگ 12روزه به بررسی عملکرد مترو در آن دوران پرداخت و نکاتی را مطرح کرد که در ادامه می‌خوانید.

 حس آرامش در مترو
متروی تهران در جنگ 12روزه عملکرد خوبی داشت. با اینکه شهر نسبت به روزهای عادی خلوت‌تر بود، اما وسایل حمل‌ونقل عمومی‌ به‌ویژه مترو و اتوبوس به‌خوبی کار خودشان را انجام دادند؛ به‌ویژه مترو که در یک محیط امن زیرزمینی قرار دارد و متفاوت با اتوبوس است. در این مدت نه‌تنها خدمات مترو قطع نشد، بلکه توانست دلگرمی ‌و پشتوانه خوبی برای پایتخت‌نشینان باشد که این موضوع برای ایجاد احساس آرامش در مردم بسیار مهم بود.

تمرینی برای مدیریت شهری و دلگرمی‌ مردم 
مترو مکان امنی است که در شرایط اضطرار می‌تواند به‌عنوان پناهگاه مورد استفاده قرار بگیرد. در دوران جنگ تحمیلی 12 روزه ما اصرار داشتیم که از مترو به‌عنوان پناهگاه استفاده شود. دلیلش این بود که دلگرمی ‌برای مردم باشد. همچنین تمرینی برای ما در مدیریت شهری بود که اگر مردم برای پناه گرفتن به ایستگاه‌های مترو بیایند و شب را در این محیط سپری ‌کنند، می‌توانیم به‌خوبی شرایط را مدیریت کنیم یا اینکه چگونه نیاز مردمی‌که شب را در مترو مانده‌اند، برطرف و امنیت آنها را حفظ کنیم و... .

استفاده از مترو به‌عنوان پناهگاه تجربه ارزشمندی بود 
در این چند روز تجربه‌های خوبی به‌دست آوردیم و امیدواریم بحران دیگری پیش نیاید، اما اگر پیش آمد باید آمادگی لازم را داشته باشیم. در بحث پناهگاه، ما تجربه دوران جنگ را داریم؛ البته در آن دوران مثل امروز مترویی نداشتیم که در تمام نقاط شهر گسترده شده باشد و الان تمام مردم در یک مسافت کوتاه یا نسبتا کوتاه به مترو دسترسی دارند. در مجموع استفاده مردم از مترو به‌عنوان پناهگاه، تجربه ارزشمندی است که می‌تواند به یک دستورالعمل و راهنما برای شرایط نامناسب و بحرانی تبدیل شود. آرزو می‌کنیم که هیچ‌وقت دچار بحران نشویم، اما این آرزو داشتن دلیل نمی‌شود که آماده نباشیم. من به دوستان و همکاران خودمان در مترو تبریک می‌گویم و تشکر می‌کنم که این آمادگی را به‌وجود آوردند و توانستند در کوتاه‌ترین زمان ممکن خودشان را طبق برنامه‌ریزی‌ها آماده کنند.

در روزهای جنگ12 روزه کسی را ندیدم که بگوید به ایستگاه مترو رفتیم، راه‌مان ندادند 
 سیدجعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر تهران: متروی تهران، یک شهر کامل زیرزمین است و درواقع شهر  در زیرزمین دوباره تکرار شده است. ما در روی زمین معاونت خدمات شهری را برای تمیز و پاکیزه نگه  داشتن شهر داریم، سازمان آتش‌نشانی را برای تامین ایمنی شهر داریم و... که تمام این موارد زیرزمین هم وجود دارد. تفاوتی که دوستان ما در مترو با مجموعه شهرداری دارند این است که تمام این وظایف و تخصص‌ها در دل این مجموعه خلاصه شده است. در اینجا یک استعداد دفاع غیرنظامی ‌وجود دارد و همکاران ما سال‌ها آن را تمرین کرده‌اند. اتفاقات این جنگ12روزه پیام و تجربیات بیشتری هم به ما داد؛ اینکه پرسنل مترو انسان‌های غیور، دلسوز و باشرف هستند. در اینجا همه بچه‌ها سرکار و وظایف خود حاضر بودند و کسی مرخصی نرفت که اگر می‌رفتند هم اشکالی نداشت، اما در 3شیفت به‌صورت منظم کار کردند. تدابیر صورت گرفته در مترو هم بسیار خوب بود؛ البته نباید در همین‌جا متوقف شویم و لازم است آمادگی‌مان را روزبه‌روز بیشتر کنیم و بالاتر ببریم. ما حدود 130کیلومتر مترو در تهران داریم که در مواقع بحرانی می‌توانند بهترین پناهگاه باشند. این موضوع حاصل لطف خدا و البته تدبیر و آمادگی متروی تهران بود. متروی تهران از دل این جنگ 12روزه خوشنام بیرون آمد و کسی را ندیدم که بگوید به ایستگاه مترو رفتیم ما را راه ندادند یا پله‌برقی قطع بود و... . در این مدت مشخص شد که ما نباید دل‌نگرانی بابت مترو و شهر زیرزمینی داشته باشیم.

تهیه شناسنامه برای ایستگاه‌های مترو 
مسعود لطفی، مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه:زحماتی که در متروی تهران توسط همکاران ما کشیده می‌شود، چون زیرزمین است، کمتر به چشم می‌آید و دیده شدن این زحمات توسط شورای شهر مایه قوت ماست. دوره 12روزه جنگ تحمیلی به اندازه 12‌ماه برای ما تجربه به‌دنبال داشت. آنقدر وقایع سریع بود که ما گاهی مجبور می‌شدیم به ساعت تصمیم بگیریم و اجرا کنیم. از اتفاقات و تجربیات آن روزها وقایع‌نگاری و مستندسازی خوبی صورت گرفته است که این جمع‌آوری همچنان ادامه دارد. درحال تهیه شناسنامه برای تمام ایستگاه‌ها با نگاه و رویکرد مدیریت بحران هستیم؛ کاری شبیه به این در گذشته هم انجام شده بود، اما این بار با دقت بیشتری در حال انجام است؛ اینکه در کدام ایستگاه‌ها سرویس بهداشتی نزدیک است یا در اطراف هر ایستگاه چه مراکز خدماتی و درمانی و... وجود دارد و تاکنون کارهای خوبی در این زمینه انجام شده است. آمادگی داریم که گزارش عملکرد شرکت بهره‌برداری متروی تهران در این 12روز را در شورای اسلامی ‌شهر تهران ارائه کنیم.