عباس رضایی ثمرین، روزنامه‌نگار
1 صبح روز دهم بود. حسینیه میرزا‌اسماعیل دولابی مثل هر سال، موج می‌زد از سیاهپوشانی که آرزو می‌کردند کاش صبح عاشورا طلوع نکند. در میان جمعیت، مردی با موهای جوگندمی نشسته بود؛ بی‌تکلف، بدون محافظ و بدون تشریفات. اگر نمی‌دانستی، باورت نمی‌شد این مرد رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران است. این البته اولین بار نبود که سرلشکر باقری را آنجا می‌دیدم. هر سال در دهه محرم، به حسینیه می‌آمد و پای روضه حاج ماشاالله عابدی می‌نشست.
2 برادران باقری، دو روی سکه دفاع از ایران بودند. حسن، نابغه اطلاعات و عملیات که در اوج جوانی در جنگ تحمیلی شهید شد، و محمد که 4دهه بعد، در کسوت رئیس ستاد کل به شهادت رسید. محمد باقری، فراتر از میراث برادر شهیدش، هویتی مستقل در تاریخ ایران ساخت. او نماد عقلانیت در ساختار نظامی کشور بود؛ فرماندهی که می‌دانست قدرت نظامی بدون پشتوانه اجتماعی، بنیانی سست دارد؛ درکی که ریشه در مطالعات عمیق او از تحولات اجتماعی ایران و منطقه داشت.
3 نوروز 1404، تصویری از شهید باقری منتشر شد که برای بسیاری غافلگیرکننده بود؛ او عید نوروز را از کنار تخت جمشید به مردم ایران تبریک گفت و این تصویر، به زعم نگارنده در فهم شخصیت و نگاه این فرمانده بسیار تعیین‌کننده است. در روزهایی که برخی کنشگران و تریبون‌داران بر طبل واگرایی می‌کوبیدند، باقری در کنار میراث هخامنشیان ایستاد و با ایرانیان سخن گفت واین اقدام، بازتاب درک عمیق او از تحولات جامعه‌شناختی ایران بود. باقری این را می‌دانست که در بزنگاه‌های تاریخی، آنچه بیش از همه مفاهیم، شعارها و گفتمان‌ها ملت را سرپا نگه می‌دارد، حس تعلق به سرزمین است؛ جنگ اخیر صحت تحلیل و نگاه دوراندیشانه او را به اثبات رساند.
4 شهید باقری استراتژیستی بود که ذهنش در آینده سیر می‌کرد. کسانی که طرف مشورت با او بودند، جملگی از نبوغ و خلاقیتش در طراحی راهبردهای دفاعی می‌گویند. او می‌دانست امنیت ملی، معادله‌ای چندوجهی است که در آن، متغیرهای متعدد دیگری نیز در کنار توان نظامی اهمیت دارد. او معادلات امنیت ملی را در بستر واقعیت‌های اجتماعی می‌فهمید و گاهی ذهن‌های ساده‌اندیش که توان فهم این معادلات پیچیده را نداشتند، مواضع او را برنمی‌تابیدند؛ اما حقیقت این است که باقری، فراتر از جناح‌بندی‌های سیاسی می‌اندیشید و دغدغه‌اش ایران بود.
و در پایان، سرلشکر باقری در راه دفاع از ملت و تمامیت ارضی ایران رفت؛ همان‌گونه که برادرش رفته بود.
میراث سرلشکر؛ عقلانیت انسجام و آینده‌نگری
در همینه زمینه :
یادداشت
کوتاه‌تر از گزارش
