غیرمجازها در معرض اتهام پولشویی

ماجرای مؤسسات مالی و اعتباری غیرمجاز باوجود انحلال و حتی برگزاری جلسات دادگاه هنوز نکات پرابهامی دارد. به گزارش همشهری، بانک مرکزی از 21خردادماه امسال، برنامه‌ مراحل سه‌گانه پرداخت وجوه سپرده‌گذاران میلیاردی مؤسسات غیرمجاز را منتشر کرد و به سپرده‌گذاران 5تعاونی منحله فرشتگان، ثامن‌الحجج، وحدت، البرز ایرانیان و افضل توس برای تعیین تکلیف و دریافت وجوه خود چراغ سبز نشان داد اما آمارها نشان می‌دهد باوجود اعتراض و تحصن‌ پرسروصدای سپرده‌گذاران این مؤسسات، هنوز 15هزار نفر از سپرده‌گذاران این مؤسسات برای تعیین تکلیف سپرده‌های خود به شعب مراجعه نکرده‌اند. پیش‌تر مسعود پزشکیان، نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی تعداد حساب‌های تعیین تکلیف نشده در مؤسسات غیرمجاز را 11هزار نفر اعلام کرده بود اما برآوردهای تازه این رقم را افزایش داده است. هر چند این موضوع بعضا می‌تواند به‌واسطه کسری مدارک افراد برای دریافت مبالغ سپرده‌هایشان باشد اما احتمال می‌رود بخش بزرگی از کسانی که تاکنون برای تعیین تکلیف حساب‌های میلیاردی خود به نظام بانکی یا مراجع قضایی مراجعه نکرده‌اند، بخشی از یک فرایند پولشویی بوده‌اند. برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی است اغلب حساب‌های تعیین تکلیف نشده نوعی حساب‌های ساختگی هستند که احتمالا در یک روند پولشویی ریشه داشته‌اند. برخی کارشناسان پولی هم این فرضیه را تقویت می‌کنند که اینگونه حساب‌ها برای دور زدن شفافیت مالی، به نام برخی افراد عادی در این مؤسسات باز شده و افرادی که به ظاهر صاحب حساب هستند، اصلا هیچ اطلاعی از این موضوع ندارند. ازاین‌دست ماجراها در بازار ارز و سکه نیز مسبوق به سابقه بوده تا جایی که چندی پیش عباس جعفری دولت‌آبادی، دادستان تهران از سوءاستفاده برخی دلالان و صرافی‌ها از کارت ملی افراد دیگر خبر داد که فقط در یکی از موارد آن، دلالی با استفاده از 15فقره کارت ملی دیگران ۶۰ میلیون دلار ارز دولتی گرفته و در بازار آزاد فروخته بود.





سپرده‌گذاران مؤسسات غیرمجاز چه می‌گویند؟

براساس پژوهش مؤسسه ایسپا که با نظرسنجی از 303 دارنده حساب در مؤسسات و تعاونی‌های اعتباری منحله انجام شده، ساکنان استان‌های خراسان شمالی، جنوبی و رضوی به‌ویژه مشهد و نیز 3 استان ساحلی شمال کشور سهم بیشتری از صاحبان حساب و سپرده را نسبت به جمعیت خود داشته‌اند و بیشترین انگیزه افتتاح حساب در این مؤسسات سود بالاتر بوده است. به گزارش همشهری، نتایج این پژوهش نشان می‌دهد دوسوم این افراد با توصیه‌های دوستان و آشنایان اقدام به افتتاح حساب کرده‌اند و به‌مرور زمان میانگین سپرده خود را 50درصد افزایش داده‌اند. نکته قابل‌تأمل اینکه فقط 9.3درصد از این افراد مدعی هستند که از هشدارهای مسئولان اطلاع داشته‌اند و اکثریت در درجه اول دولت و سپس بانک مرکزی را مقصر ماجرا معرفی می‌کنند. نکته قابل‌تأمل دیگر اینکه بیشترین گشایش حساب در مؤسسات غیرمجاز در سال94 انجام شده و سه‌چهارم افراد پس‌انداز یا وجه فروش اموال خود را در این مؤسسات سپرده کرده‌اند.