سلماس یک میدانگاه زیست محیطی

محمد سرابی- روزنامه‌نگار

میدان سلماس این روز‌ها ظاهر متفاوتی پیدا کرده است. بوستان داخل محوطه این میدان با توجه به تدابیر محیط‌زیستی شهرداری تهران بازسازی شده و جلوه‌های مختلفی از حفظ منابع آب، توجه به بازیافت زباله و نگهداری دقیق از فضای سبز در آن به چشم می‌خورد. به‌تازگی هم با حضور شهردار منطقه 6و مدیرکل محیط‌زیست شهرداری تهران به‌عنوان نخستین میدانگاه محیط‌زیستی به بهره‌برداری رسید تا به‌گفته شهردار منطقه بتوان از آن برای آموزش و فرهنگسازی در زمینه حفظ محیط‌زیست استفاده کرد.

بازیافت پسماند محلی
بوستان میان میدان سلماس محل گذراندن اوقات‌فراغت شهروندان ساکن خیابان فتحی‌شقاقی و خیابان‌های اطراف است. وقتی وارد میدان می‌شویم پیش از همه کانکس بازیافت زباله خشک با نشان نوماند را می‌بینیم که پسماند قابل بازیافت شهروندان را جمع‌آوری می‌کند. سطل‌های زباله ‌تر و خشک پارک هم با رنگ‌های متفاوت در بوستان جانمایی شده‌اند. مخزن‌های مخصوص فیلتر سیگار در مسیر‌های پیاده‌روی و کنار نیمکت‌ها قرار داده شده است. ‌ جز این مخزن‌ها، تابلو‌های پیام‌های آموزش در گوشه‌و‌کنار پارک دیده می‌شود که نکاتی درباره آلایندگی فیلتر سیگار و زیان‌هایی را که این ماده سمی به طبیعت می‌زند، گوشزد می‌کند. در سوی دیگر بوستان، ‌ زمین بازی بچه‌ها قرار دارد که برخلاف همه زمین‌های بازی پایتخت دروازه‌های ورودی آن از ترکه‌ها و چوب‌های هرس‌شده ساخته شده است.

میدان متفاوت در شهر 
در این بوستان نه چندان بزرگ تمام امکانات وجود دارد، اما به شیوه‌ای متفاوت؛ به‌عنوان مثال سرویس بهداشتی میدان سلماس در زیرزمین ساخته شده است و آب گرم موردنیاز آن با آبگرمکن خورشیدی تامین می‌شود. مخزن زرد‌رنگ و لوله‌های جذب حرارت خورشید روی سقف آن نصب شده‌اند و با اضافه شدن لوله‌کشی‌‌های جدید، سرویس بهداشتی نوسازی و فاضلاب آن به شبکه اگوی شهری وصل شده است. گونه‌های گیاهی هم متفاوت است و از یک‌دهه گذشته، پوشش گیاهی مقاوم در برابر کم‌آبی جایگزین چمن شده‌ است که بوته‌های تازه‌کاشته شده از این نوع هستند. استقبال ساکنان محله یوسف‌آباد از این پارک کوچک زیاد است و تبدیل آن به میدانگاه محیط‌زیستی قدمی برای اجرای طرح‌های مشابه در دیگر نقاط منطقه خواهد بود.

بعضی از پروژه‌های محیط‌زیستی اجرا‌ شده  در منطقه 6
 احداث مخزن آب 2هزار و ۵۰۰ مترمکعبی بوستان لاله
 ساخت مخزن زیرزمینی با حجم ۳۰۰ مترمکعب در بوستان ساعی
 احداث نیروگاه خورشیدی ۱۵کیلوواتی در ساختمان ناحیه یک
 راه‌اندازی تصفیه‌خانه بوستان ساعی با ظرفیت هزار مترمکعب
 اجرای زهکش خیابان ولیعصر به طول ۲۰۰متر
 احداث مخزن ۲۵۰۰ مترمکعبی در بزرگراه مدرس
 توسعه شبکه آبرسانی بارانی مکانیزه به طول ۲۶ کیلومتر
 راه‌اندازی نخستین خانه محیط‌زیستی در پایانه بیهقی

امسال 30مگاوات برق تولید می‌شود
محمدصابر باغخانی‌پور، مدیرکل محیط‌زیست شهرداری تهران: اداره کل محیط‌زیست برنامه‌ریزی کرده است امسال ۳۰مگاوات برق با استفاده از نیروگاه‌های خورشیدی تولید کند. برای این موضوع اراضی موردنیاز شناسایی و نقشه‌های آن طراحی شده و به‌زودی قراردادهای آن بسته می‌شود و تا پایان سال هم به بهره‌برداری خواهد رسید تا به دولت در ناترازی انرژی کمک شود. موضوع دیگر، احداث تصفیه‌خانه‌های رواناب‌های شهری به‌صورت محلی است که ۱۵مورد آن در حال احداث است و امسال بخشی از آن به بهره‌برداری می‌رسد و بخشی از آبیاری فضای سبز از این طریق تامین می‌شود. در پروژه میدانگاه محیط‌زیستی سلماس، همه نمادهای محیط‌زیستی ازجمله آبگرمکن خورشیدی، پایه سولار روشنایی، سطل‌های تفکیک زباله، گونه‌های سبزی مقاوم به کم‌آبی و بازچرخانی آب سرویس بهداشتی دیده شده است.

محلی برای آموزش و فرهنگسازی 
سیدمرتضی روحانی، شهردار منطقه ۶:برای نخستین‌بار در تهران و با تلاش اداره محیط‌زیست و توسعه پایدار منطقه ۶، میدان سلماس به‌عنوان نخستین میدان محیط‌زیستی پایتخت معرفی شده است و بازدید از طرح‌های اجرا شده این میدان می‌تواند برای مدارس و مهدکودک‌ها با هدف آموزش و فرهنگسازی‌ انجام شود. سرویس بهداشتی این میدانگاه برای تامین آب گرم از آبگرمکن خورشیدی استفاده می‌کند و بازچرخانی آب در آن انجام می‌شود. همچنین در موضوع بازیافت پسماند، غرفه نوماند در اینجا قرار دارد و سطل‌های زباله تفکیک شده است. علاوه بر این گونه‌های گیاهی مقاوم در برابر کم‌آبی در این میدان کاشته شده است. یکی از نکات ویژه این میدان، راه‌اندازی سیستم بازچرخانی آب‌های خاکستری به‌منظور آبیاری فضای سبز است که گام مهمی در حفظ منابع آبی و مدیریت مصرف انرژی و جلوگیری از بروز خسارت به محیط‌زیست به شمار می‌رود.

تغییرات جدید در بوستان ایجاد شد
فرهاد سهیلی، فروشنده کتابفروشی فرح‌بخش:‌در خیابان‌های اطراف میدان سلماس فضای سبز دیگری وجود ندارد؛ در نتیجه از بوستان آن استقبال زیادی می‌شود. این پارک تا سال‌های دهه 80 سرویس بهداشتی نداشت که در آن زمان با هزینه کسبه اطراف ساخته شد. غرفه پسماند از زمانی که ایجاد شده، فعالیت خوبی دارد و پسماند خشک مغازه‌های اطراف را دریافت می‌کند. امیدواریم با وجود مشکل کم‌آبی و گرمای شدید هوا در فصل تابستان، درختان موجود در پارک از خشک شدن در امان بمانند و این فضای سبز برای اهالی محله یوسف‌آباد حفظ شود.