سگ‌گردانی زیر سایه بی‌قانونی
تعیین قوانین برای حضور حیوانات در معابر شهری‌تهران ضروری است
پریسا نوری؛ روزنامه‌نگار
در سال‌های اخیر، پدیده سگ‌گردانی در خیابان‌ها و معابر عمومی در سایه نبود قانونی در این زمینه، به یک چالش اجتماعی تبدیل شده است. هرچند عده‌ای این حیوانات را به‌عنوان همراهان وفادار خود می‌پذیرند، اما رعایت‌نکردن حقوق دیگر شهروندان و قوانین شهری، دردسرهایی به‌دنبال داشته است. شکایت‌های مکرر مردم از مزاحمت‌های سگ‌های بدون کنترل باعث شده تا در چند روز گذشته دادستانی چندین شهر دستور برخورد قانونی با سگ‌گردانی در معابر و خودروها را صادر کنند. در تهران هم حضور سگ‌های بی‌قلاده در معابر یا پارک‌ها و دفع فضولات حیوانی در معابر عمومی گلایه شهروندان را به‌دنبال داشته و رئیس شورای اسلامی شهر تهران و برخی مدیران شهری به این موضوع واکنش نشان داده‌اند.
شهرداری در برخورد با سگ‌گردانی وظیفه‌ای ندارد
یکی از گلایه‌های شهروندان تهرانی که معمولا در شبکه‌های مجازی طرح می‌شود، وفور سگ‌گردانی در بوستان‌های پایتخت و آلوده‌شدن این فضاها با فضولات حیوانی است. شهروندان از شهرداری می‌خواهند مانع ورود سگ‌ها به بوستان‌های پایتخت شوند. اما آیا اعمال و اجرای این ممنوعیت بر عهده مدیریت شهری است؟ داو‌د معظمی‌گودرزی، مدیر کنترل حیوانات شهری در گفت‌وگو با همشهری دراین‌باره چنین توضیح می‌دهد: «طبق بند15 ماده55 قانون شهرداری‌ها، شهرداری تنها مسئول جمع‌آوری حیوانات بلاصاحب است و هیچ وظیفه‌ای در قبال حیوانات خانگی ندارد. تعیین‌تکلیف این مسئله بر عهده دادستانی تهران است و با شهرداری تهران نیست.»
ورود حیوانات خانگی به پارک ممنوع است
مدیر کنترل حیوانات شهری در پاسخ به این سؤال که شهرداری برای اعمال این ممنوعیت چه اقداماتی انجام داده، می‌گوید: «شهرداری با نصب تابلوی هشدار، ورود حیوانات خانگی را به بوستان‌ها ممنوع کرده؛ اما چون شهرداری ضابط قضایی نیست نمی‌تواند این ممنوعیت را اجرایی کند.» او ادامه می‌دهد: «درواقع حل این مشکل تنها با نصب تابلو ممکن نیست و نیازمند همکاری نهادهای قضایی و اجرایی است. باید قانون‌گذاری به‌صورت مشخص انجام شود و پیش از اعمال قانون راهکارها بررسی و کارشناسی شود. یکی از این راهکارها اخذ مالیات برای سگ‌گردانی در معابر عمومی است راهکاری که در کشورهای دیگر اجرایی شده است.»
تجربه جهانی
گودرزی با بیان اینکه نگهداری از سگ‌های خانگی یک انتخاب شخصی است، اما وقتی این انتخاب به حریم عمومی دیگران تجاوز کند، نیازمند قانون و نظارت است، می‌گوید: «تجربه کشورهای دیگر نشان داده که تنها با وضع مقررات دقیق و اجرای درست آن می‌توان بین حقوق صاحبان حیوان و سایر شهروندان تعادل برقرار کرد. در بسیاری از کشورهای پیشرفته قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای نگهداری و گرداندن سگ‌ها وجود دارد؛ از الزام استفاده از قلاده و دهان‌بند تا ممنوعیت ورود به فضاهای عمومی مانند پارک‌ها. اما در ایران این قوانین یا وجود ندارند یا به‌درستی اجرا نمی‌شوند. نتیجه این شده است که برخی صاحبان سگ‌ها بدون توجه به نگرانی‌های بهداشتی و امنیتی دیگران، بوستان‌ها و معابر عمومی را به محل تردد حیوانات خود تبدیل می‌کنند.»
نگرانی بهداشتی از حضور سگ‌ها در پارک‌ها
با داغ‌شدن بحث ممنوعیت سگ‌گردانی در برخی شهرها مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران به این موضوع واکنش نشان داده و گفته است: «ورود سگ‌ها به بوستان‌ها نادرست و از نظر بهداشتی هم مشکل‌زاست. این کار صحیح و درست نیست که از امکانات عمومی همچون تاب‌هایی که برای کودکان نصب شده و تعداد آنها هم در مقایسه با جمعیت ما کم است، برای حیوانات استفاده شود. افرادی که توان مالی بالایی دارند، می‌توانند امکانات مجزایی برای حیوانات خانگی خود فراهم کنند و اصولا نباید سگ ها را به پارک‌ها آورد و اجازه داد که از این فضاها استفاده کنند. حضور سگ‌ها در پارک‌ها نگرانی‌های بهداشتی هم ایجاد می‌کند؛ این موضوع با اصول بهداشت عمومی مغایرت دارد. در بسیاری از کشورهای اروپایی نیز برای این موضوع قوانین مشخصی وجود دارد و با تخلفات برخورد می‌شود. این موضوع باید با هماهنگی دستگاه‌های ذیربط ازجمله دادستانی و قوه قضاییه پیگیری و ساماندهی شود. نصب تابلوهایی از سوی شهرداری با محتوای «ورود حیوانات خانگی ممنوع» در پارک‌ها گام اولیه‌ای است؛ اما اجرای مؤثر این ممنوعیت نیازمند همراهی و حمایت قانونی و نظارتی است.»
