باغهای میبد، قربانی شهرنشینی
در حالی که نماینده شورای شهر معتقد است کمبود زمین مردم میبد را به جان باغها انداخته است، شهردار این ادعا را رد میکند
سارا گلابگیریان| یزد - خبرنگار:
فضای سبز در شهری چون میبد که یکی از شهرهای صنعتی استان محسوب میشود، از اهمیت بسزایی برخوردار است. بسیاری از شهرهای استان لقب باغشهر را دارند، اما برخی میبد را هم جزو باغشهرهای استان میدانند و عمده درختان باغهای این شهر نیز درخت انار است.
همانطور که بسیاری از باغشهرهای استان به دلیل دست و پنجه نرم کردن با خشکسالی و تغییر کاربری غیرقانونی در حال نابودی هستند، میبد هم از این قاعده مستثنا نیست. تخریب باغهای میبد به امروز و دیروز مربوط نمیشود. مقایسه تصاویر هوایی میبد در 2 - 3 دهه گذشته نسبت به حال حاضر، این ادعا را ثابت میکند.
اما به جز خشکسالی، یکی از دلایل تخریب باغها در میبد کمبود زمین برای ساخت تقاضای مسکن جدید است. بسیاری از میبدیها به رسم قدیم ترجیح میدهند که در بافت اصلی شهر ساکن شوند و به دلیل نبود زیرساختهای مورد نیاز و خدمات شهری مطلوب، حاضر به سکونت در شهرکها نیستند، اما بافت اصلی شهر زمینی برای توسعه ندارد. از این رو باغها یکی پس از دیگری قربانی ساخت مسکن میشوند.با توجه به اینکه تغییر کاربری اراضی باغی و زراعی به مسکونی پروسه بسیار پیچیدهای دارد و در نهایت معدودی از پروندهها موفق میشوند از کمسیون ماده 5 استان رای مثبت دریافت کنند. از این رو این تخریبها به صورت غیرقانونی انجام میشود.
یکی از ابزارهای مهم شهرداری برای برخورد با تخلفات تخریب باغها تشکیل کمیسیون ماده 7 و دریافت عوارض قطع درختان از متخلفان است که چندین سال بود در شهرداری میبد تشکیل نشده بود، اما در این دوره مورد توجه قرار گرفته و قرار است به این تخلفات به صورت جدی رسیدگی کند.
مشکل جدی میبد
نماینده شورای شهر میبد در کمیسیون ماده 7 مدعی است که تخریب باغها مشکل جدی میبد است. وی تشکیل نشدن دبیرخانه کمیسیون ماده 7 را یکی از علل بروز این تخلف میداند و بر ضرورت تشکیل آن تاکید دارد.
«علی آزادمنش» با بیان اینکه این کمیسیون چند سالی است که در شهرداری میبد تشکیل نمیشود میافزاید: مسئولیت این کمیسیون دریافت عوارض قطع درختان است و این درآمد شهرداری باید برای فضای سبز هزینه شود.وی از بررسی تعرفه عوارض قطع درخت در شورای شهر خبر میدهد و میگوید: میبد تقریبا حالت باغشهر دارد و برخی باغهایی که در شهر موجودند قربانی ساختوسازهای غیرقانونی میشوند.
این عضو شورای شهر با اشاره به بررسی تخلفات ساختوساز در کمیسیون ماده 100 میافزاید: این کمیسیون فقط عوارض تخلفات ساختوساز را وصول میکند و متخلفانی که در باغها اقدام به قطع درخت و ساختوساز میکنند هیچ هزینهای برای قطع درختان پرداخت نمیکنند.
نماینده شورای شهر در کمیسیون ماده 7 اظهار میکند: محلههای میبد در گذشته به این ترتیب بوده که جمعیت در مرکز محله ساکن بودند و باغها و مزارع در اطراف قرار داشته و مرز مشخصی بین محلهها وجود داشته است.
وی ادامه میدهد: با از بین رفتن باغها و تغییر کاربری غیرقانونی آنها، در حال حاضر مرز بین محلهها از بین رفته و این موضوع در بسیاری از محلههای شهر از جمله فیروزآباد، مهرجرد و محمودآباد قابل مشاهده است.
آزادمنش تاکید میکند: مقایسه عکسهای هوایی شهر در 20 سال پیش با اکنون موید این مدعا است که خانهها جای باغها را گرفتهاند.
کمبود زمین در مرکز شهر
عضو شورای شهر میبد یکی از دلایل تخریب باغها برای خانهسازی را نبود زمین در مرکز شهر بیان میکند و میافزاید: علاقه مردم میبد به سکونت در محلههای اصلی شهر همچنان پابرجاست، اما زمینی برای ساختوساز جدید وجود ندارد. از این رو شاهد تخریب باغها هستیم.
وی ادامه میدهد: از سوی دیگر، شهرکهایی که اطراف شهر ایجاد و به شهر ملحق شده از سوی بنیاد مسکن آمادهسازی نشده است و خدمات شهری مناسبی به ساکنان آن ارائه نمیشود. از این رو مردم تمایلی به سکونت در این شهرکها ندارند.
آزادمنش میگوید: بر اساس طرح جامع میبد، تغییر کاربری باغها ممکن نیست و در محلهها هم زمینی برای توسعه نیست. از این رو باغها به صورت غیرقانونی تخریب میشوند، در حالی که هزینه ایجاد فضای سبز جدید برای شهرداری بسیار سنگین است و هوای شهر نیز با توجه به آلایندگی صنایع تصفیه نمیشود.
وی با بیان اینکه میبد در جهت بادهای غالب استان قرار دارد و آلودگیهای بسیاری وارد شهر میشود میافزاید: شهر و شهروندان با حجم بسیار آلودگی مواجه هستند. در نتیجه شاهد افزایش شیوع بیماریها از جمله انواع سرطان هستیم که اگر تحقیق علمی صورت گیرد، آلودگی دلیل اصلی این بیماریها خواهد بود.
این عضو شورای شهر با تاکید بر اینکه درمان این آلودگیها توسعه فضای سبز است میگوید: با توجه به اینکه آبی برای توسعه فضای سبز وجود ندارد، شهرداری میتواند با خریداری باغهای موجود و تبدیل آن به فضاهای عمومی از تخریب آنها جلوگیری کند.
وی تاکید میکند: با رعایت اقتصاد مقاومتی در حوزه فضای سبز و وصول درآمد ناشی از قطع درختان از سوی کمیسیون ماده 7 میتوانیم فضای سبز شهر را نگهداری کنیم و توسعه دهیم.
آزادمنش با اشاره به اینکه فرایند تشخیص تخلفات قطع درخت در گذشته در شهرداری میبد شکل نگرفته است تاکید میکند: بعضی از تخلفات ساختوساز در باغها انجام شده است، اما متخلفان فقط برای ساختوساز جریمه میشوند و برای قطع درختان جریمه نمیشوند.
وی میافزاید: از این رو گرفتن استعلام از کمیسیون ماده 7 در مراحل صدور پروانه ساختمانی باید گنجانده شود.
نماینده شورای شهر میبد در کمیسیون ماده 7 اظهار میکند: درآمد شهرداری میبد از محل کمیسیون ماده 7 نزدیک به 5 میلیون تومان بوده است، اما شهرداری تنها برای نگهداری از فضای سبز سالانه 4 میلیارد تومان هزینه میکند.
وی پیشنهاد میکند: برای کاهش تخلفات تخریب باغها به دلیل نبود زمین شهرداری میتواند از طریق مسکن و شهرسازی زمینهای اطراف شهرستان را برای توسعه شهر در اختیار بگیرد و در ازای تملک باغهای زنده شهر، آنها را به صاحبان باغها واگذار کند.
آزادمنش میافزاید: از سوی دیگر، خدماتی که در شهرکهای میبد ارائه میشود باید تقویت شود تا مردم تمایل بیشتری به سکونت در این شهرکها پیدا کنند. بنیاد مسکن حق مردم شهر را در این شهرکها لحاظ نکرده است و این شهرکها در حال حاضر به شهر ملحق شده و شهرداری توانایی رفع مشکلات آنها را ندارد.
دیدگاه مخالف در مورد ادعای تخریب باغها
اما شهردار میبد تخریب باغها را مشکل جدی امروز شهر نمیداند و میافزاید: تغییر کاربری باغها باید با رای مثبت کمیسیون ماده 5 استان انجام شود و در یک سال گذشته هیچ پروندهای از شهر میبد در این کمیسیون مطرح نشده است و این نشان میدهد که تقاضایی برای تغییر کاربری باغها وجود ندارد.
«محمود اسدزاده فیروزآبادی» ادامه میدهد: در مورد تخریبهای غیرمجاز نیز باید گفت که برخی از باغهای محدوده شهری میبد به دلیل کمبود آب حدود 40 سال است که خشکیدهاند و کسی آنها را آبیاری نکرده است.
وی اضافه میکند: در مورد درختان حریم شهر نیز باید گفت که از اواخر سال گذشته که صدور پروانه در حریم به شهرداری واگذار شده، هیچ مجوزی برای قطع درخت و تغییر کاربری صادر نشده است.
این مسئول میگوید: شهرداری در این دوره برای کاهش تخلفات قطع درختان و تخریب باغها و فعال کردن دبیرخانه کمیسیون ماده 7 برای وصول عوارض قطع درختان بعد از چندین دوره اقدام کرده است و تعرفه آن برای بررسی به شورای شهر ارسال شده، اما هنوز مصوب نشده است.
وی تاکید میکند: این نشان میدهد که قطع درخت در میبد اولویتی ندارد، چراکه اگر اولویت داشت، در شورای شهر حتما در دستور کار قرار میگرفت. شهردار با بیان اینکه موارد قطع درخت در حال حاضر مربوط به حریم شهر است میافزاید: شهرداری امسال 5 میلیون تومان جریمه قطع درخت از متخلفان وصول کرده است. موضوع مهمتر اینکه برای اساس مصوبه معاونت عمرانی استانداری برای تغییر کاربری باغها و زمینهای مزروعی به مسکونی مالکان باید برای دریافت موافقت شهرداری، آب این باغها را به شهرداری واگذار
کنند.
پیشنهاد توسعه شهر در جنوب
شهردار میبد درباره تخریب باغها به دلیل کمبود زمین برای ساختوساز میگوید: بخش بسیاری از این کمبودها را میتوانیم با انعطاف اداره میراث فرهنگی در شهرستان تامین کنیم و بافت قدیمی و بافت تاریخی شهر از هم تفکیک شود، اما در حال حاضر بافت فرسوده را بافت تاریخی اعلام میکنند.«محمود اسدزاده فیروزآبادی» با بیان اینکه بسیاری از نقاط بافت فرسوده قابل بهسازی و مرمت است و میتوان از آنها برای ساخت مسکن جدید استفاده کرد میافزاید: این بافت در داخل شهر قرار دارد و نیاز به ایجاد تاسیسات جدید ندارد. از این رو در نظر داریم که با تخصیص تسهیلات بخش قابل توجهی از بافت فرسوده نوسازی شود.وی ادامه میدهد: پیشنهاد دیگر چند قطعه زمین جدید در مجموعه جنوب شهر پشت دانشگاه آزاد و همچنین جنب بلوار نبی اکرم (ص) و شهرک فجر بیده برای پیوستن به شهر و الحاق آن به طرح تفصیلی شهر است که با توجه به نزدیکی این نقاط به شهر، هزینه ایجاد تاسیسات شهری بسیار نخواهد بود.اسدزاده تاکید میکند: به این ترتیب میتوان حدود 100 هکتار اراضی فعلی بایر در داخل محدوده شهری مسکونی تعریف و شهرکهای ویژه برای تامین مسکن جوانان ایجاد شود.