کتیبه «نقش‌خاقان»
سنگ‌نگاره «نقش‌خاقان» را دریابیم
در گذشته 2سنگ‌نگاره از فتحعلی‌شاه قاجار در شهرری وجود داشته است. سنگنگارهای که در بدنه جنوبی کوه سرسره قرار داشت، از بین رفته و دیگری در تپه چشمه‌علی خوشبختانه هنوز باقی است.
«فریده کلهر» ری‌پژوه که اطلاعات خوبی درباره این سنگ‌نگاره‌ها دارد، می‌گوید: «سنگنگارهای که بر بدنه جنوبی کوه سرسره قرار داشت و تصویر فتحعلی‌شاه را سوار بر اسب و در حال شکار شیر نشان می‌داد، در سال1209 شمسی ساخته شده و به نقش «شکار شیر فتحعلی شاه» مشهور بود. سنگ‌نگاره دیگر معروف به «نقش‌خاقان» است که در سال1211 شمسی در تپه چشمه‌علی شهرری حک شده و خوشبختانه تا امروز باقی است. در سنگ‌نگاره نقش‌خاقان یا همان چشمه‌علی، تصویر شاه نشسته روی تختی شبیه به تخت طاووس و پسرانش که دورش ایستاده‌اند در مراسمی درباری روی کتیبه سنگ‌تراشی و اسامی
تک‌تک شاهزاده‌ها بالای سرشان حجاری شده است. از سویی هم دور تا دور این کتیبه به‌صورت قاب، اشعاری در مدح فتحعلی شاه نوشته شده است.»
کلهر با اشاره به اینکه سنگ‌نگاره شکار شیر در فاصله‌ای نزدیک به چشمه‌علی قرار داشته است، می‌گوید: «در سنگ‌نگاره شکار شیر پیش از آنکه نقش فتحعلی‌شاه کنده‌کاری شود نقشی دیگر که گویا متعلق به دوره ساسانی بوده وجود داشته است. طبق گزارش‌های رسیده فتحعلی‌شاه قاجار آن را محو کرد و دستور داد تصویر خود را به‌جای آن حكاكي کنند. طراح سنگ‌نگاره شکار شیر، عبدالله‌خان معمار و حجار آن محمدقاسم‌خان حجارباشی است. این سنگ‌نگاره سرانجام در زمانی بین سال‌های 1340 تا 1345شمسي در اثر انفجارهای کارخانه سیمان ری تخریب شد و قطعات آن به پای کوه سرسره سقوط کرد. امروزه تنها قطعه‌ای کوچک از آن باقی مانده که در محوطه موزه کارخانه سیمان ری نگهداری می‌شود.»
گفته می‌شود که در زمان ناصرالدین‌شاه قاجار در حد پاکسازی، مرمت‌هایی جزئی روی سنگ‌نگاره فتحعلی‌شاه در چشمه‌علی انجام شده، اما متأسفانه پس از آن دیگر مورد توجه چندانی قرار نگرفته و نیاز است این اثر منحصر به فرد با جدیت بیشتر مورد حفاظت و نگهداری قرار بگیرد.
در همینه زمینه :
