حال چیتگر خوب است

فرخنده رفائی-روزنامه‌نگار

به‌تازگی در فضای رسانه‌ای کشور و فضای مجازی مطالب و گزارش‌هایی درخصوص تداوم روند قطع درختان بوستان چیتگر منتشر شده است. همچنین برخی با انتشار عکس‌هایی نشان داده‌اند که برخلاف اظهارات مدیران شهرداری منطقه، روند قطع همچنان ادامه دارد و هر روز تعداد زیادی درخت بریده شده از چیتگر خارج می‌شود؛ این در حالی است که شهرداری منطقه در پایان سال 1403از جایگزینی بیش از 20هزار نهال با درختان قطع شده و اجرای طرح‌های آبرسانی برای احیای این پارک جنگلی خبر داده بود. برای پیگیری این موضوع و اطلاع از آخرین وضعیت طرح‌های جایگزینی درختان بیمار و خشک چیتگر با محمدجواد خسروی، شهردار منطقه 22گفت‌وگو کردیم.

پاکسازی 7کانون آلوده تا پایان اسفند
در چیتگر 7کانون آلوده به آفت سوسک پوستخوار مدیترانه‌ای در فازهای شرقی و غربی بوستان شناسایی شد که حدود 7700اصله درخت را در بر می‌گرفت. تمامی این درختان در طرح چکش منابع طبیعی توسط کارشناسان این سازمان شناسایی و علامت‌گذاری و با حذف کامل آنها در اسفند‌ماه 1403نهال‌های جدید جایگزین آنها شدند.

علامتگذاری 5000درخت خشک
علاوه بر درختان بیمار، حدود 5هزار اصله درخت دیگر هم بر اثر کمبود آب در سال‌های گذشته خشک شده بودند که آنها هم در طرح چکش توسط اداره کل منابع طبیعی استان تهران شناسایی‌ و شماره‌گذاری شدند تا در روند جایگزینی قرار بگیرند. در حال حاضر درختان علامتگذاری شده‌ای که امکان بازگشت ندارند، در حال حذف و خروج از محدوده هستند؛ چراکه می‌توانند کانونی جدید برای آفت‌های ثانویه و به تبع آن عامل فاجعه بزرگی در پارک باشند.

اتفاق دهه 90تکرار نمی‌شود
نمی‌گذاریم اتفاقی که در دهه 90برای چیتگر افتاد، دوباره تکرار شود. در سال‌های 93- 92کمبود آب و آبیاری نشدن بوستان باعث ضعف و ناپایداری و به تبع آن خشک شدن تعدادی محدود (بین 100تا 200اصله) درخت در بوستان چیتگر شد که اگر در همان زمان چاره‌ای در زمینه انتقال پساب و فعال کردن چاه‌های موجود اندیشیده می‌شد، مطمئنا این فاجعه به‌وجود نمی‌آمد و این تعداد درخت خشک نمی‌شد.

منابع طبیعی همه‌کاره است
مالکیت پارک چیتگر با منابع طبیعی است. جابه‌جایی و حذف تمام درختان آلوده و خشک اصولا توسط اداره کل منابع طبیعی و با مجوز دادستان تهران در حال انجام است و شهرداری وظیفه احیای مجدد بوستان را بر‌عهده دارد. شهرداری در این پارک خدمات ارائه می‌دهد و نهال می‌کارد، اما بدون مجوز منابع طبیعی ما نمی‌توانیم حتی یک شاخه از پارک بیرون ببریم.

90درصد نهال‌های جدید سبز شدند
قرار بود ۲۰هزار نهال جدید را جایگزین درختان قطع شده پارک کنیم، ولی به ازای هر درخت 3تا ۴ نهال کاشتیم و تا آخرین روز اسفند پارسال ۲۲هزار اصله نهال اعم از پهن‌برگ و سوزنی‌برگ در چیتگر کاشته شد که بالای ۹۰درصد آنها سبز شده‌اند. همچنین طبق قرارداد، پیمانکار موظف است نهال‌هایی که سبز نشده‌اند را جایگزین کند و تحویل 100درصدی نهال‌های سبز شده را داشته باشد.

اقداماتی برای آبرسانی
آبی که در چیتگر جریان پیدا کرده، حاصل تلاش‌های بسیار زیادی است که برای رینگ کردن بخش‌های مختلف و آبرسانی به همه قسمت‌های پارک انجام شده است. لوله‌گذاری‌ها از 30کیلومتر گذشته و به جز چند بخش، بقیه بوستان سبز شده است. همچنین 7حلقه چاه احیا شده و در مدار قرار گرفته و آبیاری به‌صورت شبانه‌روزی در حال انجام است.

ریشه‌های خشک را عمدا جمع‌آوری نمی‌کنیم
در فصلی هستیم که بسیاری از خانواده‌ها برای اتراق به چیتگر می‌آیند، برای اینکه از شکستن شاخه‌های درختان سالم جلوگیری کنیم، در بعضی از محل‌ها ریشه‌ها و شاخه‌های خشک را جمع‌آوری نکردیم تا مردم برای درست کردن آتش از آنها استفاده کنند.

کاج تنهای چیتگر
 علامتگذاری درختان خشک توسط منابع طبیعی با دقت بسیار بالایی انجام شده؛ تا جایی که وقتی کارشناسان به یک اصله درخت کاج برخوردند که در میان درختان آلوده قرار داشت، اما ‌ آفت‌زده نبود‌ و آن را علامتگذاری نکردند. امروز این تک‌درخت کاج ‌ در میان درختان زیتون تلخ همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد.

شرایط «باغ سمن» متفاوت است
بوستان سمن‌ها به‌دلیل ساختار تعریف‌شده خاص خود (باغ وحش، باغ گیاهان دارویی و...) و محصور و محدود بودن آن در زمان ساخت، با طراحی و اجرای شبکه آبرسانی بارانی و قطره‌ای و وجود منبع آب دائمی، سیستم آبیاری مختص خود را داشته است. درحالی‌که درختان آفت‌زده چیتگر همگی از گونه کاج هستند وسال‌ها کم‌آبی به بیماری درختان‌آن منجر شده است.

روند احیای چیتگر مثبت است
محمد درویش، کارشناس و فعال محیط‌زیست:
تنش آبی طولانی بخش قابل‌توجهی از درختان چیتگر را خشک کرد؛ وقتی درختی خشک، ضعیف و درگیر بیماری‌ها شد، چاره‌ای جز قطع آن نیست. الان انشعابی از فاضلاب منطقه 22به‌صورت تصفیه شده برای آبیاری چیتگر اختصاص یافته است، اما با بهاری‌شدن فضای بوستان، درختان خشک بیش از قبل به چشم می‌آیند و این تصور ایجاد می‌شود که روند خشکی درختان ادامه یافته است؛ درحالی‌که چنین نیست و روند احیای این بوستان مثبت، اما زمانبر است.