
دلفینهای کنجکاو خلیجفارس
جمعیت دلفینها با توسعه گردشگری و روشهای صید غیراستاندارد رو به کاهش است

گروه سرزمین من
روز جهانی دلفینها در حالی سپری شد که جمعیت این گونهها در خلیج فارس نیز مانند سایر نقاط دنیا در معرض تهدید فعالیتهای صنعتی است. دلفینها تنها در رودخانهها، دریاچهها و آبهای آزاد زندگی میکنند. از مجموع 38گونه دلفین در جهان 7گونه در میان جنگلهای حرا، خورها، تالابهای ساحلی و آبهای عمیق زندگی میکنند. هرچه فعالیتهای صنعتی به زیستگاه این گونهها نزدیکتر باشد میزان آسیب و تلفات آنها نیز افزایش مییابد. دلفین بینیبطری، پوزه بطری، دلفین معمولی پوزه بلند، دلفین چرخنده، دلفین نواری، دلفین ریسو، دلفین دندان ناصاف و دلفین گوژپشت اقیانوس هند گونههای شاخص خلیجفارس هستند.
قاتلان نامرئی دلفینها
شهرام فداکار، مدیرکل دفتر زیستبوم هاو سواحل دریایی: چند پروژه جهت شناسایی پراکندگی و تهدیدات دلفینها در آبهای جنوبی کشور در حال انجام است. یکی از دلایل آسیب به این گونهها نزدیک بودن زیستگاه این گونهها به سواحل و جوامع انسانی است. دلفین بینی بطری که صید آن مشمول جریمه است بسیار کنجکاو است، بعضا قایقهای گردشگری برای جلب توجه آنها سروصدا ایجاد میکنند و آنها صرفا برای کنجکاوی به قایقها نزدیک میشوند. فعالیتهای صیادی مهمترین تهدید دلفینها به حساب میآید. در روش صیادی پرساین (محاصرهای یا کاسهای) دلفینها بهصورت ضمنی در تور ماهیگیران گیر میکنند و از آنجایی که این گونهها نیاز به تنفس در سطح آب دارند، خیلی سریع تلف میشوند. در کشورهایی که قوانین سختگیرانه دارند و صیادان به فعالیت شیلاتی مسئولانه متعهدند، روی تورهای پرساین دستگاههای ایجاد نویز نصب میکنند و به وسیله آن مانع از نزدیک شدن دلفینها به تور صیادی میشوند و یا ناظران صید در روی کشتیهای صیادی، با دوربین، گیرافتادن دلفینها در تور صیادی را رصد میکنند و از آنجا که این تورها بسیار بزرگ هستند با قایق به آنها نزدیک شده و نجاتشان میدهند. علاوه بر تورهای پرساین، استفاده از تورهای نامرئی و نایلونی توسط قاچاقچیان نیز این گونه را به دام میاندازد. مانورهای نظامی و جنگهای الکترونیک در دریای عمان و خلیجفارس نیز باعث برهم خوردن سیستم ناوبری دلفینها میشود. یکی از آن حوادث تلخ مرگ بیش از 80دلفین و 6نهنگ در ساحل جاسک در مهر و آبان سال 86 بود. رندال ریوز، رئیس گروه متخصصان دلفینشناس اتحادیه جهانی حفاظت از منابع طبیعی (IUCN) در آن زمان به ایران آمد و با بررسیهای اولیه اعلام کرد که هیچگونه شواهد بیماری یا جراحت فیزیکی در نمونهها پیدا نشده است. گردشگری دریایی نیز عامل تلفات و آسیب به این گونه شده است. متأسفانه قایقرانها، نزدیک جزیره هنگام با غذارسانی و سر و صدا دلفینهای کنجکاو را به خود جلب میکنند. این مسئله باعث کاهش جمعیت دلفینها شده است. سرشماری پستانداران دریایی با مشاهده، توزیع پرسشنامه بین صیادان و فیلمبرداری از آنها انجام میشود و بیشتر حدس و گمان است.