
درختان با آبیاری مکانیزه زنده میمانند

محمد سرابی؛ روزنامهنگار
روشهای قدیمی آبیاری با استفاده از چاه و نهر در زمان خود برای تامین آب فضای سبز کافی بودند، اما اکنون با گرمایش جهانی و بروز خشکسالیها، هر ذره آب ارزش زیادی پیدا کرده است. شهرداریهای کلانشهرهای جهان با استفاده از شبکههای لولهکشی مکانیزه مخصوص فضای سبز و محاسبه دقیق میزان نیاز آبی هر تکه از پارکهای شهری، مقدار آب در اختیار خود را به دقت تقسیم میکنند تا شهروندان همچنان بتوانند از فضای سبز شهرها بهرهمند شوند.
هند
آبیاری تحت فشار
شهر بنگلور قبلا بهعنوان یک باغ - شهر شناخته میشد، اما میزان فضای سبز آن در مدت 50سال از 60درصد به کمتر از 5درصد در سال گذشته میلادی رسید. شهرداری بنگلور برای احیای درختان و فضای سبز شهر طرحهایی را شروع کرده که بخش مهمی از آن تامین آب برای حفظ باقیمانده درختان است. 2پارک بزرگ شهر که «باغ لعل» و «کوبون پارک» نام دارند، مجموعا بیش از 400هکتار مساحت دارند. شهرداری دریاچه مصنوعی درون پارک کوبون را که برای مدت زیادی رها شده بود، لایروبی کرد تا بهعنوان مخزن ذخیره آب استفاده شود. آبی که به این شیوه ذخیره میشود به شبکه آبیاری تحت فشار هدایت می شود و از طریق 1000آبپاش خودکار به فضای سبز میرسد. در مقایسه با روشهای قدیمی آبیاری، این کار باعث 60درصد صرفهجویی در مصرف آب میشود.
تجربه باغهای شهری
مجموعا 1200قطعه فضای سبز در بنگلور وجود دارد که مدیریت آن با شهرداری است. قبلا از 800چاه آب برای آبیاری فضای سبز این پارکها استفاده میشد، اما حالا تعداد زیادی از این چاهها خشک شده است. در اینجا سابقه تاریخی باغ لعل بهکار گرفته شده است. این بوستان نزدیک 200سال قبل بهوجود آمد و در دوران استعمار، یک گلخانه بزرگ در آن ساخته شد. تجربه پرورش گیاهان بومی هندوستان در این باغ باعث شد که شهرداری بتواند میزان نیاز هر گیاه به آب را مشخص کند. تحقیقات نشان داد برخی گیاهان کوچک پارکهای بنگلور فقط مقدار اندکی در حد 100سیسی آب در روز نیاز دارند. اکنون با آبیاری تحت فشار، سهمیهبندی آب بین پارکها مشخص و مقدار زیادی از ذخیره آبی شهر حفظ شده است.
مراکش
آبیاری قطرهای
مراکش در سالهای اخیر با مشکل شدید کمبود آب روبهرو شده است؛ تا جایی که پروژههای بزرگ شیرین کردن آب دریا در این کشور درحال ساخت و بهرهبرداری است، اما برای فضای سبز شهرها نمیتوان از آبشیرینکن استفاده کرد؛ زیرا هزینه زیادی دارد و بیشتر برای تولید آب آشامیدنی مقرون به صرفه است. 10سال قبل برای افزایش فضای سبز شهر «رباط» بوتههای زیادی در این شهر کاشته شد، اما میزان آب مورد نیاز این بوتههای جدید زیاد بود و دوام چندانی هم نداشتند. نوعی درخت نخل بادبزنی که بومی مکزیک بود هم در این شهر کاشته شد، ولی مشکل اصلی که کمبود آب بود مانع گسترش فضای سبز میشد. شهرداری رباط تصمیم گرفت ابتدا با ساخت شبکه آبرسانی مخصوص فضای سبز، این مشکل را رفع کند. آب موردنیاز هم از تصفیه فاضلاب شهری بهدست میآمد. با ساخت چند تصفیهخانه و هدایت پساب به شبکه آبرسانی قطرهای پارکها، حجمی معادل آب آشامیدنی شهرهای کوچکتر مراکش نظیر عینالعوده و تمسنا صرفهجویی شد.
حفظ چمن زمین گلف
پارک حسن دوم در قلب پایتخت در زمینی به مساحت 32هکتار قرار دارد و از طریق آبیاری قطرهای آبیاری میشود. چمن زمین گلف شهر رباط نیز با استفاده از آبیاری قطرهای زنده نگه داشته میشود و امسال میزبان رقابتهای بینالمللی گلف است. 6ایستگاه پمپاژ در شهر ساخته شده و 400کیلومتر خط لوله، آب مورد نیاز را جابهجا میکند. شهروندان هم میتوانند در 15ایستگاه با پرداخت پول این آب تصفیهشده را بخرند.
با توجه به موفقیت شهرداری رباط در استفاده از سامانههای دقیق آبیاری قطرهای، شهرداریهای 2شهر کازابلانکا و طنجه در این کشور هم بهدنبال اجرای این الگو هستند.