نگاه
۷ پیام مهم تحقق ۷۸درصدی برنامه چهارم
مجید باقری؛ معاون برنامه‌ریزی، توسعه سرمایه انسانی و امور شورای شهردار تهران
برنامه چهارم تحول و پیشرفت شهر تهران در این دوره از مدیریت شهری و پس از چندین ماه کار فشرده بیش از ۲۰۰ نفر از همکاران متخصص شهرداری در ۱۲کمیته تخصصی و با تعهد ویژه به اسناد بالادستی ازجمله سیاست‌های ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب به‌عنوان سیاست‌های کلی نظام، بیانیه گام دوم انقلاب، سند ملی آمایش سرزمین و طرح‌های تفصیلی و جامع شهر تهران تهیه و تدوین شد.
این برنامه راهبردی بر 5محور اصلی «آلودگی هوا»، «حمل‌ونقل و ترافیک»، «ایمنی و مدیریت بحران»، «هوشمندسازی» و «آسیب‌های اجتماعی-فرهنگی» به‌عنوان نیازهای اولویت‌دار شهر و شهروندان متمرکز است.
مدیریت شهری ششم با اعتقاد کارشناسانه به این اصل که «مدیریت و توسعه شهر جز با برنامه‌‌محوری کارشناسانه میسر نیست»، با انسجام، تعاون و همدلی تیم مدیریتی و بدنه کارشناسی خانواده بزرگ شهرداری تهران تا زمان تقریر این یادداشت، ۷۸درصد از برنامه چهارم را محقق ساخته است که این تحقق نزدیک به ۸۰درصدی به‌عنوان یک گام بلند در توسعه پایتخت ایران اسلامی، 7پیام مهم دارد:
پیام اول: شهرداری تهران به «برنامه محوری» معتقد و پایبند بوده است و علاوه بر تدوین یک «برنامه تحول و پیشرفت کارشناسی و واقع‌بینانه»، متعهدانه در مسیر اجرا و تحقق آن حرکت کرده و با «پرهیزکاری مدیریتی-سازمانی» از هرگونه انحراف از برنامه، پیشگیری کرده است.
پیام دوم: برنامه چهارم تحول و پیشرفت شهر تهران که کتاب آن نیز منتشر شده و در دسترس عموم کارشناسان و شهروندان قرار گرفته، یک برنامه واقع‌بینانه، کاربردی و برخوردار از قابلیت اجرا بوده است، نه یک برنامه ایده‌آلیستی و انتزاعی بیگانه با نیازهای شهروندان و مسائل کلانشهر تهران که به‌دلیل نداشتن قابلیت اجرایی‌شدن، مانع توسعه و پیشرفت شهر باشد. بالطبع، این نگرش اجرایی در تدوین برنامه، گویای شناخت دقیق مدیریت شهری از مسائل، نیازها، چالش‌ها و فرصت‌های موجود در پوسته و هسته کلانشهر تهران است؛ شناختی که مقدمه تشخیص درست نیازها و مطالبات شهروندان و سپس تدوین یک برنامه کاربردی (نسخه مؤثر) برای مدیریت مسائل شهر است.
پیام سوم: نتایج و دستاوردهای حاصل از اجرا و تحقق برنامه چهارم در 5محور اصلی «آلودگی هوا»، «حمل‌ونقل و ترافیک»، «ایمنی و مدیریت بحران»، «هوشمندسازی» و «آسیب‌های اجتماعی-فرهنگی» اثبات می‌کند که برنامه چهارم دغدغه‌مندانه به اولویت‌های شهر پرداخته و رسیدگی به این اولویت‌ها در «اولویت شهرداری تهران» بوده است.
پیام چهارم: برنامه چهارم تحول و پیشرفت شهر تهران، جامعیت، قابلیت اجرایی‌شدن و اولویت‌محوری خود را وامدار تعامل سازنده، کارشناسی و همدلانه شورای اسلامی و شهرداری تهران است؛ چرا‌که اگر چنین تعامل ارزشمندی وجود نداشت، «خردجمعی» که لازمه مدیریت مشارکتی است، در تدوین برنامه چهارم متبلور نمی‌شد.
پیام پنجم: تدوین برنامه چهارم به‌دلیل استفاده از ظرفیت‌های کارشناسی شهرداری و شورا منجر به تدوین برنامه‌ای با امکان تحقق بالا و نیز تعهد بدنه کارشناسی برای اجرای برنامه شده است. در ایام تدوین برنامه، در راستای تأکیدات ویژه دکتر زاکانی، شهردار محترم تهران مبنی بر بهره‌گیری مؤثر از نخبگان در برنامه‌ریزی و تصمیم‌سازی برای اداره کلانشهر تهران (مردمی‌سازی اداره شهر با مشارکت نخبگان)، برای نخستین‌بار در تاریخ شهرداری پایتخت «برنامه چهارم تحول و پیشرفت شهر تهران» با مشارکت و همکاری متخصصان درون‌سازمانی تهیه و تدوین شد. به بیان دیگر، برای نخستین‌بار در حیات بلدیه، در تهیه برنامه تحولی و زیربنایی شهرداری پایتخت به جای برون‌سپاری، از متخصصان و صاحب‌نظران حاضر در خانواده بزرگ شهرداری تهران استفاده شد؛ این در حالی است که در دوره‌های پیشین، این کار برون‌سپاری و توسط مشاوران بیرونی تهیه و تدوین می‌شد.
در حقیقت، در تدوین برنامه چهارم، در «معاونت برنامه‌ریزی، توسعه سرمایه انسانی و امور شورا» تلاش شد اصل «تخصص‌محوری و نخبه‌گرایی» در عمل مورد توجه قرار گیرد و در حوزه مشورتی نیز علاوه بر مشورت‌گیری از مدیران و کارشناسان شهرداری، از دیدگاه‌های راهبردی اعضای محترم شورای اسلامی شهر تهران، کارشناسان دلسوز شورا و نیز استادان دانشگاه به نحو احسن بهره‌برداری و استفاده شد.
پیام ششم: تعهد بودجه‌های سالانه شهرداری تهران به برنامه چهارم از مهم‌ترین عوامل تحقق 78درصدی این برنامه است. در تدوین بودجه سالانه، با تخصیص بودجه مطلوب به محورهای پنج‌گانه اصلی در برنامه چهارم تحول و پیشرفت شهر تهران، بستر زیربنایی و حمایتی لازم برای تحقق برنامه فراهم شده است.
پیام هفتم: علاوه بر تخصیص بودجه مطلوب به محورهای برنامه چهارم در بودجه سالانه، در متمم‌های بودجه تدوین‌شده نیز توجه ویژه‌ای به تحقق هرچه بیشتر برنامه چهارم صورت گرفته و ظرفیت‌های قابل‌توجهی از متمم‌ها به تحقق برنامه اختصاص یافته است.
