گزارش
پیام شهاب‌سنگ‌ها
هر شهاب‌سنگ مانند نامه‌ای مهروموم‌شده از گذشته‌های دور رازهایی برای گفتن دارد
ساسان شادمان منفرد- روزنامه‌نگار
در دل تاریکی شب، زمانی که همه‌چیز در سکوت فرو رفته است، گاه نوری درخشان آسمان را می‌شکافد و با رد نقره‌ای خود لحظه‌ای جادویی خلق می‌کند. این نور همان شهابی است که بر اثر ورود یک سنگ کوچک از فضای بین‌سیاره‌ای به جو زمین به‌وجود می‌آید. اما تنها درصدی اندک از این سنگ‌ها به زمین می‌رسند که به آنها «شهاب‌سنگ» می‌گوییم؛ گنجینه‌هایی با قدمتی میلیارد‌ساله که حامل اسراری از پیدایش منظومه شمسی و حتی فراتر از آن هستند.
شهاب‌سنگ چگونه شکل می‌گیرد؟
شهاب‌سنگ‌ها در واقع تکه‌هایی از سیارک‌ها، دنباله‌دارها یا حتی ماه و مریخ هستند که از مدار خود خارج شده‌اند. این تکه‌ها در فضای بین‌سیاره‌ای سرگردان و گاه بر اثر برخورد یا نیروی گرانش، به سمت زمین کشیده می‌شوند. وقتی یک تکه‌سنگ فضایی وارد جو زمین می‌شود، اصطکاک شدید با مولکول‌های هوا باعث داغ‌شدن آن تا هزاران درجه سانتی‌گراد می‌شود. در این مرحله، آنچه ما می‌بینیم یک شهاب (Meteor) است. اگر این سنگ از سوختن کامل جان سالم به‌در ببرد و به زمین برسد، آن را شهاب‌سنگ (Meteorite) می‌نامند.
اهمیت علمی
شهاب‌سنگ‌ها مانند کپسول‌های زمانی هستند. آنها ترکیباتی را در خود حفظ کرده‌اند که از زمان شکل‌گیری منظومه شمسی تاکنون تقریبا بدون تغییر باقی مانده‌اند. مطالعه روی شهاب‌سنگ‌ها به ما کمک می‌کند بفهمیم سیاره‌ها چگونه به‌وجود آمده‌اند، مواداولیه‌‌شان چه بوده و حتی ممکن است سرنخ‌هایی از منشأ آب یا مواد آلی اولیه در زمین را آشکار کنند. برخی از آنها حاوی «آمینواسید»ها هستند (بلوک‌های سازنده حیات) که این نظریه را تقویت می‌کند که شاید حیات از فضا به زمین آمده باشد (نظریه پان‌اسپرمیا).
ترکیب و مواد تشکیل‌دهنده
شهاب‌سنگ‌ها را می‌توان به 3گروه اصلی تقسیم کرد
شهاب‌سنگ‌های سنگی
(Stony Meteorites)
بیش از ۹۰درصد شهاب‌سنگ‌ها از این دسته‌اند. اینها عمدتا از سیلیکات‌ها (سیلیس، آهن، منیزیم) تشکیل شده‌اند. درون برخی از آنها، ساختارهایی به‌نام کندرول (chondrules) دیده می‌شود که قطراتی منجمد شده از مواد مذاب هستند و نشان از دوران آغازین شکل‌گیری منظومه شمسی دارند.
شهاب‌سنگ‌های آهنی
(Iron Meteorites)
اینها ترکیبی از آهن و نیکل هستند و ساختاری کریستالی خاص به نام «ویدمان‌اشتاتن» دارند که فقط در شرایط سرد شدن بسیار کند در فضا ایجاد می‌شود. احتمالا این شهاب‌سنگ‌ها بقایای هسته سیارک‌های اولیه هستند.
شهاب‌سنگ‌های سنگی-آهنی
(Stony-Iron)
ترکیبی نادر از سنگ و فلز که نمایی چشمنواز دارد. این دسته از شهاب‌سنگ‌ها ممکن است از ناحیه مرزی بین هسته و گوشته سیارک‌ها جدا شده باشند.
در همینه زمینه :
گزارش
گزارش
گزارش