تنبیه به شیوه مکتب‌خانه

لیلا شریف- روزنامه‌نگار

در روزهای اخیر خبر تنبیه بدنی دانش‌آموزان 2مدرسه، یکی در شهر ملکان و دیگری در مشهد و همچنین برخورد بد مدیر مدرسه دولتی با پدری که هزینه کمک به مدرسه را نداشت، موجب شد تا بار دیگر بحث برخورد خشن با دانش‌آموزان داغ و این سؤال مطرح شود که در مسیر گزینش معلمان تا چه اندازه به این مسائل توجه می‌شود.
از ابتدای مهر‌ماه که زنگ شروع سال تحصیلی در مدارس سراسر کشور به صدا در آمد تا امروز که در آخرین روزهای فعالیت مدارس در اسفندماه به سر می‌بریم، پای 7پرونده تنبیه بدنی دانش‌آموزان به شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها باز شد و آموزش و پرورش به این شیوه‌های برخورد نادرست واکنش نشان داد.

تلخ مثل تنبیه
تنبیه‌های بدنی که در این چند روز رسانه‌ای شده، بیشتر یادآور دوره مکتب‌خانه است. نخستین ماجرا مربوط به ویدئویی است که به‌شکل مخفیانه از حیاط یک مدرسه در شهر ملکان آذربایجان شرقی منتشر شد. در این ویدئو که از قاب پنجره کلاسی در طبقه دوم مدرسه ضبط شده است، یکی از مسئولان مدرسه با شیلنگی در دست، مشغول تنبیه دانش‌آموزان است و پس از تنبیه، دانش‌آموزان را راهی کلاس می‌کند.
پرونده دلخراش دیگر هم با نام کیان یوسفی گره خورد. این کودک 10ساله به‌دلیل لگد ناظم مدرسه، با استخوان‌های خرد‌شده ران راهی بیمارستان شد. مادر کیان این حادثه تلخ را اینگونه روایت کرده است: «کیان آن روز پس از بارش باران در حیاط مدرسه مشغول بازی بود و در همین حین چند قطره آب روی لباس ناظم مدرسه پاشیده می‌شود. ناظم با عصبانیت به کیان لگد می‌زند و حتی او را پرت می‌کند. در نتیجه این برخورد، استخوان ران پای چپ کیان می‌شکند و لگن او جابه‌جا می‌شود.»

تنبیه بدنی، ممنوع است
آیین‌نامه اجرایی مدارس در مورد ممنوعیت تنبیه بدنی دانش‌آموزان به صراحت صحبت کرده است. در ماده‌81 این آیین‌نامه آمده است: «تنبیه بدنی دانش‌آموز و سوء‌رفتار با وی به هر دلیل و تحت هر شرایطی ممنوع است و با متخلفان برابر قوانین و مقررات رفتار می‌شود. مدیر مدرسه می‌بایست همکاران خود را نسبت به امور انضباطی (ممنوعیت تنبیه بدنی و سوء‌رفتار با دانش‌آموز) آگاه کند.»

مکث 1
تنبیه در صدر لیست شکایت از آموزش و پرورش
محمد سلیمی، مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش و پرورش:  تأخیر، غیبت، کم‌کاری و تنبیه بدنی دانش‌آموزان جزو موضوعاتی است که درخصوص آنها بیشترین پرونده‌ها در این اداره تشکیل می‌شود. درباره طولانی‌بودن فرآیند رسیدگی به تخلفات اداری هم باید گفت که این فرآیند باید با دقت انجام شود؛ زیرا تصمیم‌گیری درباره آبرو و حیثیت افراد نیازمند بررسی دقیق و شنیدن دفاعیات آنهاست؛ بنابراین اگر حقی تضییع و خدشه‌ای به اعتبار افراد وارد شود، خسارات جبران‌ناپذیری دارد. احکام تخلفات اداری بازدارنده و از شدت کافی برخوردار هستند. به‌دلیل اینکه رأی هیأت تخلفات با توجه به لزوم حفظ حریم شخصی افراد‌ منتشر نمی‌شود؛ برخی تصور می‌کنند این احکام بازدارنده نیستند و این تصور صحیح نیست.

مکث 2
ما مسئول بررسی سلامت روان‌ معلم‌ها نیستیم
رضا روستایی، مدیرکل گزینش آموزش و پرورش:  مسائل سلامت روان و توانایی‌های تخصصی در حوزه فعالیت کانون ارزیابی آموزش و پرورش است. این موضوع در حوزه ما نیست. ما صلاحیت‌های عمومی، اعتقادی، اخلاقی و سیاسی را بررسی می‌کنیم. بحث سلامت روان ‌باید از کانون ارزیابی، دانشگاه فرهنگیان و منابع انسانی پیگیری شود. ما طبق قانون گزینش عمل می‌کنیم. بررسی‌های گزینش و کانون ارزیابی به شکل جداگانه اعلام و براساس مجموع نظرها یک معلم تعیین تکلیف می‌شود.