نمازخانه‌ای که پایگاه مبارزات سیاسی شد
موضوع: مسجد همت
موقعیت: غرب حرم امامزاده‌صالح‌ع
سنگ بنای اولیه مسجد همت در جوار حرم امامزاده‌صالح(ع) در سال‌های پایانی دوران قاجار را چاقوتیزکن متدینی به نام ابراهیم چرخی گذاشت. او در قطعه زمینی در جوار حرم، سایبانی حصیری زد تا نمازخانه‌ای ایجاد کند، اما چطور این نمازخانه کوچک توسعه پیدا می‌کند و تبدیل به پاتوق مبارزان مردمی علیه حکومت پهلوی با حضور بزرگانی چون آیت‌الله طالقانی، شیخ علی‌اکبر ترک، آیت‌الله مصطفی ملکی و... می‌شود، حکایت پرماجرایی دارد.
احمد حاجی‌حسینی از اهالی قدیمی تجریش در این‌باره تعریف می‌کند: «تا سال‌های اولیه دهه 1320شمسی مسجدی به نام همت وجود نداشت. فقط در اطراف نمازخانه ابراهیم چرخی، مسجد کوچک و باصفای 150مترمربعی به نام امین‌الدوله که شوهر فخر‌الدوله دختر مظفرالدین شاه و پدر دکتر علی امینی بود، قرار داشت. مسجد امین‌الدوله در زمین‌های خانم فخر‌الدوله که قلمستان و قناتی به نام عماد داشت ساخته شده بود. این مسجد که بعدها به همت شهرت پیدا کرد، یک ایوان سقف‌دار در قسمت جلوی بنا داشت و کف آن را با یک قطعه حصیر پوشانده بودند. داخل حیاط هم حوض کوچکی بود که کنارش چاه
پر آبی وجود داشت و تا شهریور 1320که مسجد بازسازی شد ، روی آن تلمبه‌ای گذاشتند و همچنان ازآن‌استفاده می‌کردند. نکته جالب، متروکه و دور از چشم ماندن مسجد تا دوران پهلوی اول بود و این فرصتی شد که مسجد در روزگار مبارزه علیه حکومت پهلوی به پاتوق فعالیت‌های سیاسی تبدیل شود.»
به‌گفته حسینی، علت اینکه نام مسجد به همت تغییر کرد توصیه‌های واعظ
خوش‌بیانش آقا شیخ علی‌اکبر ترک هنگام بازسازی بود. بعد از بازسازی مسجد به همت اهالی نام مسجد امین‌الدوله به همت تغییرکرد. اما چیزی که چراغ مسجد را برای مبارزات مردمی روشن نگه داشت سخنرانی‌های هفتگی آیت‌الله طالقانی در شب‌های چهارشنبه بود که پای علمای بزرگی چون آیات ربانی املشی، هاشمی رفسنجانی، مهدوی کنی، ربانی شیرازی، مفتح و شهید مطهری را به این مسجد باز کرد. از سال 1347به بعد هم، به‌دلیل حساسیت ساواک به مسجد و آیت‌الله طالقانی، حجت‌الاسلام ملکی به درخواست اهالی امام جماعتی مسجد را بر عهده گرفت. به همین دلیل مسجد همت یکی از مهم‌ترین مراکز تبلیغی انقلابی علیه رژیم طاغوت در شمال تهران به شمار می‌رفت.»
