ویرانگر مرداد

موضوع: سیل تاریخی شمیران
موقعیت:  گلابدره

گرمای مرداد طاقت شمیرانی‌ها را طاق کرده بود. بازار قدیمی مملو از جمعیت بود. هیچ‌کس تصور نمی‌کرد یکی از بزرگ‌ترین سیل‌های تاریخ در راه است. سیل تجریش یکشنبه ۴ مرداد ۱۳۶۶ ساعت یک بعدازظهر، بر اثر بارش شدید باران و جاری‌شدن سیلاب در دره‌های دربند و گلابدره رخ داد. شدت باران به‌گونه‌ای بود که ظرف ۱۰۷ دقیقه ۲۸ میلی‌متر بارش ثبت شد و سیلاب عظیمی صدها تن گل‌ولای و سنگ را در مسیر رودخانه گلابدره و دربند به سمت میدان تجریش به حرکت درآورد. سیدمهدی اعرابی، پژوهشگر فرهنگ شمیران، می‌گوید: «سیلاب پس از ورود به گلابدره، از طریق خیابان جعفرآباد، خیابان دربند، خیابان ثبت یا شهرداری و کوچه ناودانک و تابش به سمت تجریش حرکت کرد و در طول مسیر به خانه‌ها و خودروها خسارت فراوانی وارد کرد تا به میدان تجریش و میدان قدس رسید. از میدان قدس به خیابان شریعتی وارد شد و تا حوالی میرداماد پیش رفت. در میدان تجریش بخشی از سیلاب به درون زیرگذر در حال ساخت وارد شد و بخشی دیگر به تکیه بزرگ تجریش و راهروی بازارچه تجریش ریخت که به مغازه‌های داخل تکیه و بازارچه آسیب رساند. سپس وارد مسجد همت تجریش و داخل حرم امامزاده شد. پس ‌از آن با ورود به کوچه‌های اطراف حرم و مسجد همت به منازل آن محدوده نیز آسیب زد. نمازگزاران مسجد همت در حال اقامه نماز با ورود سیل به مسجد مواجه شدند. شاهدان عینی می‌گویند: تمام محوطه داخل مسجد از سیلاب و گل‌ولای انباشته شد؛ به‌نحوی‌که مردم از کتابخانه‌ها، ستون‌ها و منبر برای حفظ جان خود بالا رفتند و با شکسته شدن دیوار جنوبی مسجد سیلاب از آن سمت خارج شد و فروکش کرد. از سمت دیگر میدان، گل‌ولای به‌طرف بیمارستان شهدا از سمت شرق و ورودی خیابان مقصودبیگ و ولیعصر در سمت جنوب و غرب نیز پیشروی کرد. عده‌ای اتومبیل‌هایشان را رها ‌کردند و گریختند.»
اعرابی در ادامه روایت می‌کند: «وقتی سیل جاری شد، مردم را با آژیر قرمز باخبر می‌کردند، اما عده‌ای به تصور بمباران هوایی در یک زیرگذر پناه گرفتند و همانجا قربانی سیل شدند. به‌علاوه کسانی که داخل مسجد همت مشغول خواندن نماز بودند نیز طعمه سیل شدند. پس‌ از این سیل، میدان تجریش به‌مدت 2ماه بسته بود. تا مدت‌ها قطعه‌سنگ بزرگی وسط میدان تجریش وجود داشت که در سال82 شهرداری آن را به 4تکه تقسیم کرد و با جرثقیل به بخش شمالی میدان انتقال داد.»